Ta’lim tizimida excel dasturining grafik imkoniyatlarini o’qitish mavzusidagi mundarija

Uch ulchovli fazoda sohalar

Tekislik

Ixtiyoriy chiziqli tenglama tekislikni aniklaydi va aksincha, xar kanday tekislik tenglamasi bu birinchi darajali tenglama.

Ax + By + Cz + D = 0

Kurinishdagi tenglama tekislikning umumiy tenglamasi deb ataladi.

A, B, C, D koeffistientlar bazi birlari 0-ga teng bo’lganda tekislik tenglamasini xususiy xollari paydo bo’ladi.

1. Kesmalardagi tekislik tenglamasi:

x/a + y/b + z/c =1

kaerda a, b, c – belgini hisrbga olgan xolda koordinat o’kidagi tekislik kesadigan kesmalar.

2. Berilgan nuktadan o’tadigan tekislik tenglamasi:

a(x-x₁)+b(y-y₁)+c(z-z₁)=0

3. Uchta nuktadan utadigan M₁(x₁, y₁, z₁), M₂(x₂, y₂, z₂), M₃(x₃, y₃, z₃) tekislik tenglamasi.

MS Excel da Master diagramm tekisliklarni kurishda xam kulanilishi mumkin. Tekislik nuktalari ishchi jadvalga kiritiladi Master diagramm chakiriladi, diagrammani turi kursatiladi, ma’lumotlar diapazoni, x o’kining yozuvi, o’klarning nomlari kiritilad.

Fazoda ikkinchi tartibli sirtlar

Iqqinchi tartibli sirtlarni umumiy tenglamasi iqqkinchi tenglamalar ko’rinishiga ega:

Ax²+By²+Cz²+2Dxy+2Eyz+2Fzx+2Gx+2Hy+2Kz+L=0 (1)

A, B, C, D, E, F bir vaqtda 0 teng bo’lishi mumkin emas.

Ellipsoid, giperboloid va paraboloid asosiy iqqinchi tartibli sirtlarni (1) tenglamani ayrim xolarini tashkil kiladi.

Ellipsoid

Ellipsoid bu kandaydur tugri burchakli dekart koordinat tizimidagi sirt va u kuydagi tenglama bilan aniklanadi:

(2)

Bu tenglama ellipsoidni kanonik tenglamasi deb ataladi.