|
Этиотроп даволаш. Агарда қамқонлик сабаби ички фактор ишлаб чиқаришнинг бузилиши бўлса, глюкокортикоидлар буюрилади. Агарда камқонлик сабаби гижжа инвазияси бўлса гижжаларга қарши даволаш ўтказилади.
Патогенетик ва симптоматик даволаш. Жуда оғир даражадаги камқонликда,
камқонлик комаси ривожланиш хавфи бўлган беморларда ўринбосиш мақсадида гемотрансфузия қисқа муддатда ўтказилади. Витамин В12 витамини ва фоли кислота
танқислиги камқонлиги бирга қўшилиб келиш эҳтимоли бўлганда ва қиёсий ташҳислаш имконияти бўлмаганда шунга эътибор қилиш зарурки, даволашга цианкобаламинни буюриш билан биргаликда фоли кислотасини ҳам қўшиш бу даволашни тўғри тактикаси бўлади. Акс ҳолатда, агар В12 витамин танқислик камқонлигини фолат кислотаси препарати билан даволанса, гематологик ўзгаришлар қисман меъёрида бўлиши мумкин лекин, неврологик бузилишлар ривожланади, модомики кобаламин етишмаслиги ўрни тўлдирилмаганлиги ҳисобига.
Витамин В12 танқислик камқонлигини оғирлик даражасига қараб даволаш
Даволаш
|
Оғирлик даражалари
|
|
|
|
|
енгил
|
|
ўрта оғир
|
|
оғир
|
|
Тартиб
|
Ётоқ
|
режими
|
Ётоқ
|
режими
|
Ётоқ
|
режими
|
|
мажбурий эмас
|
беморнинг
|
|
беморнинг аҳволига
|
|
|
|
аҳволига боғлиқ
|
боғлиқ
|
|
Парҳез
|
Овқатланиш рационига юқори миқдорда В12
|
витаминини
|
|
сақловчи маҳсулотлар буюрилади.
|
|
|
Этиотроп даволаш
|
Витамин В12 (цианкобаламин), 4-6 ҳафта давомида кунига 500-
|
|
1000мкг дан мушак орасига юборилади.
|
|
|
Патогенетик даволаш
|
Ўтказилмайди
|
Кўрсатма бўйича
|
|
|
Симптоматик даволаш
|
Кўрсатма бўйича
|
|
|
|
|
Касалликни олдини олиш. Касалликнинг олдини олиш чора тадбирлари, озиқ овқат орқали витамин В12 витаминини организмга етарли ҳолатда кириб келишини таъминлаш ва витамин препаратлари орқали етишмасликни ўрнини тўлдириш, коболамин етишмаслигининг ривожланишига олиб келадиган касалликларни ва патологик ҳолатларни ўз вақтида аниқлаш ва даволаш. Ошқозонида кенг кўламли жарроҳлик операциялари ўтказилган беморларда В12 витаминининг сўрилиши бузилади ва холатни олдини олиш учун узоқ вақт давомида (кўпинча умрбод) кобаламин мушак орасига юборилади.
ФОЛАТ КИСЛОТАСИ ТАНҚИСЛИГИ КАМҚОНЛИГИ
Аниқланиши
Фолат кислотаси танқислиги камқонлиги (ФКТК) — бу мегалобласт камқонликнинг бир тури, организмда фоли кислотаси етишмаслиги билан боғлиқ.
Беморларни ажратиб олиш
Ташҳис аниқлангандан кейин дарҳол протокол программаси бўйича даволаш бошланади (ЖКТ – 10–классификациясига мос равишда).
ҚВП миқёсида қиёсий ташҳислаш
Камқонлик турлари
|
Гемоглобин
|
Эритроцитлар
|
Ранг кўрсаткич
|
|
|
сони
|
|
Темир танқислик
|
Пасайган
|
меъёр
|
пасайган
|
Витамин В 12 танқислик
|
Пасайган
|
пасайган
|
ошган
|
Фолат кислотаси танқислик
|
Пасайган
|
пасайган
|
ошган
|
Апластик
|
Пасайган
|
пасайган
|
меъёр
|
Гемолитик
|
Пасайган
|
пасайган
|
меъёр ёки ошган
|
Ташҳислаш мезонлари
Умумий қон таҳлили +тромбоцит + ретикулоцит;
Ахлат таҳлили (гижжалар тухуми ва лямблия цисталари);
Биохимик таҳлиллар: фоли кислота миқдори
Ошқозон-ичак трактини рентгеноскопияси
Қорин бўшлиғи аъзоларини УТТ
Лаборатор теширишларнинг минимал рўйхати
Умумий қон таҳлили +тромбоцитлар + ретикулоцитлар;
Ахлат таҳлили (гижжалар тухуми ва лямблия цисталари);
Биохимик таҳлиллар: фолат кислота миқдори
Госпитализация. Енгил даражадаги камқонликда амбулатор даволанилади. Ўрта оғир ва оғир даражадаги камқонликларда беморнинг умумий ҳолатига кўра амбулатор ёки стационарда даволанилади.
Асосий даволаш. Фолат кислотасини кунига 5-15 мг дан 3-4 ҳафта давомида. Фолат кислотасининг абсорбцияси, транспорти, метаболизмининг туғма бузилишида ва фоли кислота танқислиги сабабини йўқотиш имкони бўлмаганда ўринбосар даволаши умрбод ўтказилади.
Этиотроп даволаш. ФКТК даволаш самарадорлигини ошириш учун келтириб чиқараётган хавф омилларни ва сабабларини йўқотиш зарур, яъни ОИТ патологияларини, гижжаларни, дисбактериозни даволаш, овқатланиш одатларини ўзгартириш ва бошқалар.
Патогенетик и симптоматик даволаш. Фолат кислота танқислик камқонлигини даволашда кўпчилик беморларга фоли кислотасини 10 мг кунига перорал буюрилади. Лекин, ОИТда овқатни сўрилишини бузилиш патологияларида беморларга фоли кислотаси суткага 5-15 мг дан буюрилади. Даволаш муддати ФКТКни оғирлик даражасига боғлиқ ҳолатда 1-3 ой ёки кўпроқни ташкил қилади. Даволаш гемограмма кўрсаткичлари (гемоглобин ва эритроцитлар миқдори, эритроцитар параметрлари, ретикулоцитлар кризи пайдо бўлиши) назоратида олиб борилади.
Касалликнинг олдини олиш. Касалликнинг олдини олиш чора тадбирлари алгоритм бўйича (2- илова) танланган хавф гуруҳларда ўтказилади, бу хавф гуруҳларда парҳезни яхшилаш (фолат кислотасига бой озиқ овқатлар қўшиш), фолат кислота препаратини профилактик дозада буюриш (ҳафтасига 400 мкг), бойитилган ун маҳсулотларини кунига 250-300 грамм дан исъемол қилиш фоли кислота танқислиги хавф омилларини бартараф қилишга ёрдам беради.
Диспансеризация. Беморлар 1 йил давомида гематологда диспансер назоратида туради, касаллик сабаблари, хавф омиллар бўлмаганда ва касаллик қайталамаганда бемор рўйхатдан ўчирилади.
АПЛАСТИК КАМҚОНЛИК
Аниқланиши: Апластик камқонлик (АК) — қон яратиш тизими оғир касаллиги бўлиб, периферик қонда панцитопения ва суяк кўмигида ҳужайраларнинг жуда кам миқдорда бўлиши, камқонликка хос ҳисобланади.
Беморларни ажратиб олиш: Ташҳис аниқлангандан кейин дарҳол протокол дастурлари бўйича даволаш бошланади (ЖКТ – 10 –классификациясига мос равишда ).
Этиология: Касалликнинг келиб чиқиши номаълум.
Сабабчи омиллари:
экзоген омил - нурланиш, кимёвий воситалар.
эндоген омил - жигар етишмовчилиги, уремия, гипертиреоз. Таснифи: Касалликнинг оғирлигига боғлиқ .
оғир
ўрта оғир
оғир бўлмаган (мўътадил)
Do'stlaringiz bilan baham: |
