Таълим психологияси

 

Psixologiya 

ning ilmiy 

tadqiqot 

metodlari 

 

 

Kuzatish 

 

 

Tajriba 

 

 

So`rov 

 

 

suhbat 

 

 

Test 

 

 

Biografiya 

Psixik hodisalarni o`rganishda suhbat metodidan unumli foydalanish uchun 

tadqiqotchi quyidagi shartlarga amal qilingani lozim: 

 

 

---

 

11 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Eksperiment  metodi.  Yangi  psixologik  faktlarga  ega  bo`lishning  ob’ektiv  usullaridan  biri  - 

eksperiment metodidir. U murakkab xarakterdagi psixik xodisalarni o`rganish uchun qo`llaniladi. Bu 

metodning  afzalligi  shundaki,  tadqiqotchi  bu  metod  yordamida  o`rganayotgan  psixik  xodisani  o`zi 

istagan  vaqtda  vujudga  keltiradi  va  uni  maxsus  asboblar  yordamida  alohida  xonada  o`rganadi. 

Kuzatishdan  farqi,  eksperiment  o`tkazuvchi  sinalayotgan  faoliyatga  faol  aralashuvi,  sun’iy  vaziyat 

paydo  qilinishi  mumkin.  Bu  metod  inson  psixikasini  chuqur,  aniq  tadqiq  qilinganda  eng  muhimi 

hisoblanadi.  Eksperiment  metodi  yordamida  sun’iy  tushunchalarning  shakllanishi,  favqulodda 

holatdan chiqish, muammoli vaziyatni hal  qilingan jarayonlari, shaxsning his-tuyg`ulari, xarakteri va 

tipologik  xususiyatlari  o`rganiladi.  Inson  psixikasining  nozik  ichki  bog`lanishlari,  munosabatlari, 

qonuniyatlari, qonunlari, xossalari, murakkab mexanizmlari tekshiriladi.  

Eksperiment  metodining  ikkita  asosiy  turi  farqlanadi:  tabiiy  eksperiment  va  laboratoriya 

eksperimenti.  Tabiiy  eksperiment  pedagogik-psixologik  masalalarni  hal  qilinganda  qo`llaniladi. 

(Sinfda  sun’iy,  odatdagidan  boshqacha  vaziyat  va  muhit  yaratib  kuzatish).  Bu  metodning  ilmiy 

asoslarini  1910  yilda  Aleksey  Fedorovich  Lazurskiy  (1874-1917)  ishlab  chiqqan.  Tabiiy  sharoitda 

inson  psixikasini  o`rganishda  sinaluvchilarning  o`zlari  bexabar  bo`lishi,  kundalik  mehnat  tarzi 

doirasida amalga oshirilishi, mumkin.