Ta’lim mazmuni. Reja Ilmiy texnik jarayon va ta’lim mazmuni

 
Muammoli darslar 
Yangi o’quv materialini o’rganish va mustahkamlash darsning yana bir 
turi muammoli darslardir. O’quvchilarning mustaqil aqliy faoliyati bunday 
darslarning psixologik zamini sanaladi. Bu darslarga ham an’anaviy darslarga 
o’xshab qator pedagogik talablar qo’yiladi. Ilmiylik,sistemalilik, izchillik, 
onglilik va didaktik talablar sanaladi. Shu bilan birga, muammoli darslarning 
o’ziga xos xususiyatlari ham mavjud. Muammoli dars ta’limning boshqa turlari, 
tizimlarini, metodlarini tamomila inkor etmaydi. Uning asosiy xususiyati ta’lim 
jarayonining ma’lum bo’limida yangi bilimlarni o’rganish jarayonida 
yangicha bilim, yangicha faoliyat ko’rsatish metodlarni ijodiy egallash bilan 
harakterlanadi. 

---

Muammoli darslar quyidagicha tashkil etiladi: -darsning boshlanishi, bu 
bosqichda bolalarning o’quv materialiga qiziqishlarini oshirishga oid ishlar qilinadi, 
mavzuga doir muammo yoki muammolar qo’yiladi; 
-qo’yilgan muammo ustida o’qituvchi va o’quvchilarning birgalikda 
ishlashi. Bu bosqichda o’quvchilar muammo, uni bajari sh bo’yicha o’z 
fikrlarini o’rtaga tashlashib fikrlashadi; 
-muammoni yechish metodini tanlash. Bu bosqichda bolalar aytgan 
metodlar(farazlardan) biri tanlanadi; 
-tanlangan metod asosida ko’plab muammo bajariladi; 
-muammo yuzasidan xulosa chiqariladi, chiqarilgan xulosa yangi o’quv 
Sharoitiga tatbiq etiladi. 
Muammoli darslarda keys-stadi texnologiyasidan foydalanish ijobiy samara 
beradi. 
“Keys-stadi” texnologiyasi 
(ingl. “casye” – chemodan, metod, “study” – 
muammoli vaziyat; vaziyatli tahlil yoki muammoli vaziyatlarni tahlil qilish) – 1) 
o’quvchilarda aniq, real muammoli vaziyatni tahlil qilish orqali eng maqbul 
variantlarini topish ko’nikmalarini shakllantirishga xizmat qiladigan texnologiya; 2) 
real vaziyatlarni bayon etishda qo’llaniladigan o’qitish texnikasi 
Texnologiyaning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat 
1. Tahlil ko’nikmalari va tanqidiy tafakkurni rivojlantirish.
2. Nazariya va amaliyot birligini ta’minlash.
3. Muammo yuzasidan turli qarashlar va yondashuvlarni namoyish qilish.
4. Qarorlar qabul qilish va uning oqibatlariga doir mulohazalarni taqdim etish.
5. Noaniqliklar mavjud bo’lgan Sharoitda muqobil variantlarni baholash 
ko’nikmalarini shakllantirish. 
Keys-stadi o’quvchilarni har qanday mazmunga ega vaziyatni o’rganish va 
tahlil qilishga o’rgatadi. Uning negizida muayyan muammoli vaziyatni hal qilish 
jarayonining umumiy mohiyatini aks ettiruvchi elementlar yotadi. Bular 
quyidagilardir: ta’lim shakllari, ta’lim metodlari, ta’lim vositalari, ta’lim jarayonini 
boshqarish usul va vositalari, muammoni hal qilish yuzasidan olib borilayotgan 
ilmiy izlanishning usul va vositalari, axborotlarni to’plash, ularni o’rganish usul va 
vositalari, ilmiy tahlilning usul va vositalari, o’qituvchi va o’quvchi (o’quvchi) 
o’rtasidagi ta’limiy aloqaning usul va vositalari, o’quv natijalari. 
“Keys-stadi” yordamida o’quvchilar quyidagi ko’nikma, malakalarga ega 
bo’ladi: