Ta’lim mazmuni. Reja Ilmiy texnik jarayon va ta’lim mazmuni

Hamkorlik pedagogikasi
–ta’lim beruvchilar va ta’lim oluvchilarning uzaro 
muloqotiga asoslangan shaklda ta’lim berishga y
o’
naltirilgan tizim. Hamkorlik 
pedagogikasi 
o’
quvchining ta’lim-tarbiya olish motivlarini rivojlantirib borish 
orqali hamda 
o’
quv tarbiya jarayonini insonparvarlashtirish tamoyillarini amalga 
tadbiq qilgan holda yuqori sifat va samaradorlikka erishishni ta’minlaydi
Hamkorlik pedagogikasi 4ta asosiy yo’nalish bo’yicha amalga oshiriladi:
 

Shaxsga inson, shaxs sifatida yondashuv; 

Dialektik faollashtiruvchi va rivojlantiruvchi majmua; 

Tarbiya konsepsiyasi; 

Atrof-muhitni ta’lim-tariyaga moslash;
O’qituvchining darsga tayyorlanishi 
Har qanday darsning samarasi uning natijasi, ya’ni o’quvchilarda shakllangan 
bilim, ko’nikma va malakalar darajasi bilan o’lchanadi, lekin bu natija ko’p jihatdan 
dars o’tuvchi shaxs-o’qituvchining tayyorgarligiga bog’liqdir.
Dasrga bo’lgan o’qituvchining puxta tayyorgarligi ta’limning samarasini 
ta’minlaydi, shuning uchun dasrga kirishdan oldin o’qituvchi ham psixologik, ham 
fani bo’yicha puxta tayyorgarlik ko’rishi lozim. 
Psixologik jihatdan tayyorgarlik deganda quyidagilarni tushunishimiz lozim. 
Dars murakkab jarayon bo’lib, unda turli psixik xususiyatlarga;harakterga, irodaviy 
hislatlarga, xotiraga, diqqatga, tafakkur va temperamentga ega bo’lgan o’quvchilar 
ishtirok etishadi. Dars davomida yuqorida qayd yetilgan xususiyatlar u yoki bu 
ko’rinishda o’quvchilar tomonidan namoyon yetiladi. Qolaversa, darsning har bir 
daqiqasida hyech kim, hyech qaysi yo’l bilan oldindan rejalashtira olmaydigan 
vaziyatlar yuzaga chiqadi. Ammo, o’qituvchi psixik jihatdan har qanday vaziyatda 
o’zini yo’qotmasdan muammoni to’g’ri yo’l bilan hal etishga tayyor bo’lishi lozim. 

---

Buning uchun har bir o’qituvchi bo’lajak darsning muhitini tasavvur etishi va unga 
o’zini oldindan tayyorlashi lozim bo’ladi. 
Fan bo’yicha tayyorgarlik deganda esa quyidagilar tushuniladi; darsni tashkil etishdan 
oldin o’qituvchi belgilangan sinfda o’z fani bo’yicha o’quv dasturidan qaysi mavzuni o’tishi 
lozimligini ko’rib oladi. So’ng ushbu mavzu bo’yicha Davlat ta’lim standartlariga murojaat yetib, 
nima to’g’risida o’quvchilarga bilim berishni aniqlab oladi. Mavjud darslik yoki adabiyotlar, 
shuningdek, ko’rgazmali yoki boshqa ta’lim vositalari o’quv dasturi talablariga qanchalik javob 
berishini aniqlab, mavzuni yoritishga yordam berish imkoniyatlarini bilib oladi. Darslikda bayon 
yetilgan o’quv materiali bilan tanishib, uni bugungi kun vazifalari hamda sinf o’quvchilarining 
bilim darajasiga moslashtirib, zaruriyat bo’lsa o’zgarishlar, tuzatishlar kiritadi. O’quvchilarni 
mashq qildirish uchun amaliy vazifalarni belgilaydi, so’ng mavzu yuzasidan xulosalar chiqarish, 
qonun-qoidalarning ta’rifini belgilab oladi. O’quvchilar dars davomida va uyda olib boriladigan 
mustaqil ishlari uchun vazifalar tayyorlaydi. Dars turi hamda uning davomida qo’llaniladigan 
metodlar aniq belgilab qo’yiladi. Shu bilan birga dars mavzusini oldingi o’tilgan mavzular bilan 
hamda fanlararo aloqalarni ayrim o’quvchilar bilan yakka tartibda olib boriladigan ishlar 
rejalashtiriladi va dars rejasini yozishga kirishiladi. 
Kundalik dars rejasi (konspekti) o’qituvchi tomonidan har bir darsga alohida 
yoziladi. 
 
 
 

---