Talabalari uchun darslik

46  -  rasm.  Mirabilis jalapada  bargning  chipor rangini  irsiylanishi.
Nomozshomgulning  oq  bargli  shoxlarida yetilgan  gul  um g‘chi,  yashil 
bargli  o ‘simliklar  changchi  qilib  olingan  tajriba  variantida  esa  F,  dagi
2.PlastidaIar  bilan  bogiiq  irsiylanish
p
z
з
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

barcha duragaylar urug‘idan oq bargh maysalar rivojlangan,  am m o ularda 
fotosintez jarayoni  ketmaganligi  sababli  nobud  boigan.
3.M itoxondriyalar  bilan  bogiiq  irsiylanish
M itoxondriyalam ing  irsiylanishi  birinchi  m arotaba  XX  asrning  50- 
yillarida  B.Efrussi  tom onidan   rganilgan.  U  achitqi  zam b u ru g iard a 
norm al  form alar  bilan  birga  kichik  hajmli  m itti  m utant  achitqilar 
b o rlig in i  an iq lag an .  B unday  m u ta n t  fo rm a la r  vegetativ  u rc h ish  
m obaynida  hosil  b o iis h in i  e ?tiborga  olib,  ular  “ vegetativ  m itti” 
achitqilar deb nomlangan.  Vegetativ  mitti  achitqilardan tashqari boshqa 
fenotip  b o ‘yicha o ‘xshash  mutant zam burug1 yadro genlarini  o ‘zgarishi 
tufayli hosil b o ig a n  za m b u m g iar mavjud  b o iib   ular  “ajralish  beruvchi 
m itti  achitqi  z a m b u ru g ia r”  deb  ataladi.  O datda  achitqi  zam b u ru g iari 
chatishtirilganda  ikkita  organizm   sitoplazm asi  va  yadrosi  zigota  hosil 
bo iish id a to iiq  qatnashadi.  Shunga  qaram ay m utant  va  norm al  achitqi 
za m b u m g iar irsiylanishida yadro ham da sitoplazmaning rolini  alohida- 
alohida  baholash  m umkin.  47-rasm da  m itti  vegetativ  ham da  ajralish 
bem vchi achitqi  zam bum giarining  norm al formali  za m b u m g ia r bilan 
chatishtirish  natijalari  berilgan.  Bu  m itti  achitqi  zam b u ru g i  norm al 
kattalikdagi achitqi  zam b u m g i bilan  chatishtirilsa hosil b o ig an   diploid 
to ‘plam li  zigotada  norm al  formali  za m b u m g iam i  m itoxondriyalari 
b o ig a n lig i  sab a b li  u larn in g   a sk o s p o ra la rid a n  
n o rm al  form.«!i 
z a m b u m g iar paydo b o ig an .  Bu  holat  norm al va vegetativ m itti  achitqi 
zam bu rugiari  sitoplazm asi  farqlansa  ham   ularning genomlari  o ‘xshash 
ekanligini  ko‘rsatadi.
/