Talabalari uchun darslik


  Digeterozigotali duragay qanday gametalami hosil qiladi?



Download 6,24 Mb.
Pdf ko'rish
bet134/465
Sana31.12.2021
Hajmi6,24 Mb.
#221188
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   465
Bog'liq
Genetika (A.G'ofurov, S.Fayzullayev)

6.  Digeterozigotali duragay qanday gametalami hosil qiladi?
A.  A,  a,  B,  b
B.  AB,  ab
S.  AA,  BB,  aa,  bb 
D. AB ДЬ,  aB,  ab
7. 
Trigeterozigota  duragaylar fenotip  bo yicha  qanday  nisbatda  xilma- 
xillik  beradi?
A.  1:15:6:20:6:15:1
B.  1:6:15:20:15:6:1 
S.  20:15:15:6:6:1:1 
D.  1:1:15:15:20:6:6
8.  To ‘rt xil gameta  hosil qiladigan genotipni ko ‘rsating.
A.  AabbCc
B.  AaBbCc 
S.  aaBbcc 
D.aabbcc
9.  Diduragay  chatishtirishda fenotip  boyicha  nisbat qanday  bladi?
A.  1:4:6:4:1
B.  1:2:2:4:1:2:1:2:1 
S.  9:3:3:1
D.  1:2:1
10. Sakkiz xil gameta  olish  mumkin  bo ‘Igan genotipni ko ‘rsating.
A.  Aabbccdd
B.  AaBbccdd
S.  AabbccDd 
D. AaBbccDd
11. Doni sariq va tekis,  doni yashil  va burishgan no ‘xatlami chatishtirish 
qanday  nomlanadi?
A.  Diduragay
B.  Triduragay
S.  Poliduragay 
D.  Monoduragay
www.ziyouz.com kutubxonasi


III-BOB.  JIN S   GENETIKASI  VA JINSGA  BIRIKKAN  HOLDA 
BELGILARNING  IRSIYLANISHI
6§.  Jins  genetikasi
Tayanch  tushunchalar: 
Jins  muammosi,  jinsga  ta’rif,  birlamchi  va 
ikkilamchi  jinsiy  belgilar,  jinsiy  dimorfizm,  progam,  epigam,  singam, 
jinsiy  xromosoma,  gomogametali  va  geterogametali  organizmlar, 
autosomalar,  xromosoma orqali jinsni aniqlash,  triploid,  interseks,  o‘ta 
urg£ochi,  o‘ta  erkak, jinsiy  indeks,  balans  nazariyasi,  gonad,  odamlarda 
jinsni  rivojlanishi,  korteks,  medula,  jinsni  tabaqalanishi,  biseksuallik, 
gormonlar  orqali jinsni  boshqarish.
l.Jins  tushunchasi
Bakteriyalar,  tuban  ocsimliklarda jins  boimaydi.  Shunga  ко‘га  ular 
boiinish  orqali  ko‘payadilar.  Organik  olam  evolyutsiyasining  ma’lum 
bosqichida  yer  yuzida  ayrim  jinsli  organizmlar  paydo  boigan.  Ayrim 
jinsli organizmlaming paydo bo‘lishi katta biologik ahamiyatga ega. Charlz 
Darvin ta‘kidlashicha o‘z-okzidan chatishish biologik jihatdan ziyon, chetdan 
chatishish  esa  foydalidir.  Odatda  organizmlar  chetdan  chatishganda 
avlodlarda ota-ona oiganizmlaiga nisbatan irsiy axborotining xilma-xilligini 
orttirish ro‘y beradi. Bu esa ulaming o£zgargan muhit sharoitiga moslanishida 
katta imkoniyatlar yaratadi.
Jins  muammosi  bilan  odamzot  qadimdan  mashg‘ul  bo‘lib  kelishiga 
qaramay,  faqat genetika  fan  sifatida  shakllangandan  so‘ng  bu  muammo 
o‘z yechimini topdi.
Jins-organizmning  gametalar  hosil  qilish  orqali  nasl  qoldirish,  irsiy 
axborotni  kelgusi  avlodga  uzatishni  ta’minlaydigan  belgi  va  xossalar 
majmuasidir. 
Yuksak hayvonlarda har xil jinsli oiganizmlami farqlantimvchi 
belgi-xossalar 
birlamchi 
va 
ikkilamchi 
jinsiy belgilarga ajratiladi. 
Birlamchi 
jinsiy belgilarga 
organizmda gametalar hosil bo‘lishi, umg‘lanish jarayoni 
va organizm rivojlanishini ta’minlovchi morfofiziologik xususiyatlar, tashqi 
va  ichki jinsiy  o^ganlar  kiradi.
Ikkilamchi jinsiy  belgilar 
erkak va  urg£ochi  organizmlar gametalarini 
hosil qilishda, ulaming o‘zaro qo‘shilib umg‘lanishni ta’minlashda hamda 
jinsiy  ko‘payishda  bilvosita  rol  o‘ynaydi.  Qushlaming,  sut  emizuvchi 
hayvonlaming  erkagi  gavdasining  yirik,  chiroyli  bo‘lishi,  odamlaming 
erkaklarida soqol,  mo‘ylovning bo‘lishi, ovozning yo‘g‘on bo‘lishi bunga 
misoldir.  Ular  birlamchi  jinsiy  bezlar  tomonidan  ajralgan  gormonlar 
ta’sirida rivojlanadilar. Егкак va urg‘ochi oiganizmlar tashqi ko‘rinishidagi 
tafovut 
jinsiy dimorfizm 
deyiladi. Jinsiy dimorfizm ko‘pgina hayvonlarda, 
odamlarda  yaqqol  ko‘zga  tashlanadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi


2.Jinsni  aniqlash
Jinsni  aniqlashning  uch: 
progam,  epigam,  singam 
xili  mavjud.  Jinsni 
aniqlashni 
progam 
xilida  jins  urugianguncha  ma’lum  boMadi.  Ba’zi  bir 
kolovratkalar, chuvalchanglarda uig‘ochi oiganizm odatda yirik, sitoplazmaga 
boy,  hamda  mayda  sitoplazmasi  kam  bo‘lgan  tuxum  hosil  qiladilar. 
Sitoplazmaga boy tuxum hujayra urug‘langach u^g‘ochi, mayda, sitoplazmasi 
kam tuxum hujayra esa urug‘langach erkak oi^ganizmni hosil qiladi.
Jinsni aniqlashning 
epigam 
xilida jins shakllanishi tashqi muhit omillariga 
bog‘liq bo‘ladi. 0 ‘rta Yer dengizi va Atlantika okeanida tarqalgan chuvalchang 

Download 6,24 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   465




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish