Talabalari uchun darslik

Populyatsion  metod  yordam ida  odam lar  populyatsiyasidagi  turli 
genlami yoki xromosoma tuzilishidagi kamchiliklami tarqalishi o ‘rganiladi. 
Populyatsion metod matematik-statistik metodga asoslanadi.  Populyatsiya- 
ning  genetik  tuzilishini  bilish  uchun  keng  hajmli  tadqiqot  o ikazish   va 
unda  populyatsiyaning  bir  butun  holati  tadqiq  qilinishi  lozim.  Tanlab 
olingan odamlar  populyatsiyasida u yoki bu fenotipikbelgilaming tarqalishi 
tadqiq  qilinadi.Shundan  keyin  ana  shu  fenotipikbelgilam ing populyatsi- 
yada  takrorlanish  darajasi  belgilanadi.  Populyatsiyada  u  yoki  bu  genh 
belgining  takrorlanish  tezhgi  Xardi-Vaynberg  formulasi  asosida  hisoblab 
chiqiladi  va  unga  qarab  u  yoki  bu  genning  -  belgining  uchrashlik  foizi, 
darajasi  to ‘g‘risida  m ulohaza  yuritiladi.  Genning  takiorlanish  darajasini 
bilish,  ayniqsa yaqin qarindoshlar o ‘rtasidagi nikoh oqibatlarini baholashda 
muhim ahamiyatga ega b o iad i.  Populyatsiyalarda har xil irsiy kamomadli 
individlaming uchrash darajasi genlar, belgOar bo‘yicha turlichadir.  Bunda 
albatta  retsessiv  allellar  geterozigota  holatda  b o iish i  e ’tibordan  chetda 
qolmasligi  kerak.  C hunonchi,  albinizm  Yevropa  mamlakatlarida  20000 
odamdan  bittaning fenotipida  namoyon  b o isa,  uning  alleli  geterozigota 
holatda 70 odam dan bittasida uchraydi.
Jins bilan bog‘liq kasalliklami irsiylanishida boshqacha holat kuzatiladi. 
Masalan,  daltonizm   kasalligini  keltirib  chiqam vchi  bir  necha  allellar 
bor  b o iib ,  ular  X  jinsiy  xrom osom aning  ikki  joyidan  o ‘rin  olgan.