Talabalari uchun darslik

faqat oq gulli o ‘simliklar rivojlanadi. F2 dagi qizil gulli n o ‘xatlar
chatishtirilganda ulardan 1/3 qismi F3 da faqat qizil gulli, 2/3 qismi
b oisa F, dagi singari qizil gulli va oq gulli o ‘simliklarga ajralish beradi.
Bunday hodisa no‘xat o ‘simligining donini rangi bo‘yicha F2 dan F, ni
olganda ham namoyon boigan (14-rasm). Bu tajriba asosida Mendel
duragaylar tashqi belgilari bilan bir xil boisada o ‘simliklar irsiy omillari
bo‘yicha farqlanishi mumkin ekan, degan xulosaga keldi.
Genetikada organizmning tashqi, ichki belgi —xossalarining majmui
fenotip, 
irsiy omillaming yig‘indisi esa 
genotip 
deb ataladi. Yuqoridagi
misolda donning, gulning ranglari fenotip, ulaming rivojlanishiga mas’ul
omillar genotip deyiladi.

---

2.Gametalaming soflik farazi
Mendel monoduragay chatishtirish natijalarini tahlil qilgan holda
birinchi avlodda retsessiv belgini namoyon bolmasligini, lekin F2 da
dom inant belgili organizmlar bilan bir qatorda retsessiv belgili
organizmlar qayta hosil bo‘lishiga e ’tibor berdi. U bu hodisani sababini
tushuntirish uchun 
gametalar sofligi farazini 
ilgari surdi.
■ w
■ ш
4 P
*
s *
&
-Чг2>'
&
14 - rasm. N o bcat o ‘simligining duragaylarida gul rangining
irsiylanishi.
Bu farazga ko‘ra har qanday organizmda ko‘zga ko‘rinadigan tashqi
belgilardan tashqari ulami avloddan-avlodga tashib yuruvchi irsiy omillar
ham bo‘ladi. Mendel ana shu irsiy omillami lotin alifbosining harflari
bilan ifodalash lozimligini qayd qildi. Bunda dominant belgining irsiv