Talab tushunchasi va uning miqdoriga ta`sir qiluvchi omillar. Talab qonuni



Download 139,58 Kb.
bet22/29
Sana31.07.2021
Hajmi139,58 Kb.
#133995
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   29
Bog'liq
3 topshiriq

Raqobat kurashi shakllari

Raqobat kurashi quyidagi asosiy shakllarda namoyon bo‘ladi:

1. Тarmoq ichidagi raqobat — bunda bir tarmoq korxonalari o‘zaro raqobatlashadilar. Bu raqobat, eng avvalo, ishlab chiqarishni rivojlantirish orqali olib boriladi. Korxonalar ishlab chiqarishda yuqori unumli texnika-texnologiyalar qo‘llash yo‘li bilan mehnat unumdorligini oshirish, mahsulotlar sifatini yaxshilash, uning tannarxini kamaytirish orqali o‘z tovarlari sotilishining qulayroq sharoitiga ega bo‘lish va qo‘shimcha foyda olish uchun kurash olib boradilar. Тarmoq ichidagi raqobat orqali tovarlarning bozor qiymati aniqlanadi va bu qiymat, odatda, muayyan tarmoqda ishlab chiqarilgan tovarlarining o‘rtacha qiymatiga mos keladi. Shuning uchun tarmoqlar ichidagi raqobat natijasida yangi texnika va texnologiyalardan foydalanayotgan, mehnat unumdorligi yuqori bo‘lgan korxonalar qo‘shimcha foyda oladilar. Yangi texnika va texnologiyalardan foydalanmay, mehnat unumdorligini oshirmay, mahsulot sifatini yaxshilamagan korxonalar esa zarar ko‘rishib, raqobatda sinadilar.

2. Тarmoqlararo raqobat — ishlab chiqarishning turli tarmoqlariga tegishli bo‘lgan korxonalar o‘rtasida yuqori foyda olish uchun olib boriladi. Bunday raqobat natijasida ayrim korxonalar foyda me’yori kam bo‘lgan muayyan bir tarmoqdan foyda me’yori yuqori bo‘lgan boshqa bir tarmoqqa o‘tib ketadi. Iqtisodiyot nazariyasida bu holat kapitallarning tarmoqlararo oqib yurishi deyiladi. Kapitallarning bir tarmoqdan ikkinchi, ko‘proq foyda oluvchi tarmoqqa o‘tib, ishlab chiqarishni tashkil qilishi natijasida bu tarmoq kengayadi va ularning tovar taklifi ortadi. Bu esa, o‘z navbatida, bozorda mazkur tarmoqning tovarlari narxlarining pasayishiga olib keladi va tarmoqning foyda me’yori pasayadi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida foyda me’yori past bo‘lgan tarmoqlardan kapitalning boshqa tarmoqqa o‘tib ketishi uzluksiz sodir

bo‘lib turuvchi obyektiv jarayon hisoblanadi. Bu jarayon bozorning talab va taklif qonunining ta’siri ostida sodir bo‘ladi. Natijada foyda me’yori past bo‘lgan tarmoqlarda ishlab chiqarish hajmi qisqaradi va bozorda ularning tovarlariga bo‘lgan talab oshib ketadi, buning oqibatida narxlar ko‘tarilib, bu tarmoqda foyda me’yori oshadi. Xulosa sifatida shuni aytish mumkinki, tarmoqlararo raqobat obyektiv jarayon

sifatida bozorda dinamik muvozanatni keltirib chiqaradi. Bu muvozanat sarflangan kapitalning qaysi tarmoqqa qo‘yilganligidan qat’i nazar, teng kapital uchun teng foyda olinishini ta’minlab beradi. Тarmoqlararo raqobat bozorda tarmoqlararo o‘rtacha foyda me’yorini keltirib chiqaruvchi omil deb qaraladi.





Download 139,58 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   29




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish