Тактиканинг фан сифатида вазифалари

Taqirlar.

8.3. Joyning texnogen ob’ektlari
Joyning texnogen ob’ektlariga inson tomonidan yaratilgan yoki o‘zgartirilgan hamda ob’ektda kechayotgan jarayonlar inson tomonidan to‘la nazoratga olingan geografik ob’ektlar kiradi. Texnogen ob’ektlar ham turiga ko‘ra turkumlarga ajratiladi.

Gidrografik ob’ektlar

Sug‘orish va melioratsiya inshootlari – bularga kanallar, ariqlar, kollektorlar, suv omborlari va barcha gidrotexnik inshootlar kiradi (6-rasm).

Kanallar (ariqlar) – qishloq xo‘jalik erlarini suv bilan ta’minlash uchun sun’iy o‘zan qazib chiqarilgan inshootlardir. Kanallar va ariqlar o‘rtasida bir-birini farqlaydigan aniq chegara mavjud emas. SHunday bo‘lsada, bizga ma’lumki, ariq bu o‘zbek xalqining ko‘p asrlik tarixi davomida atalgan ayni bir inshoot nomidir.

Kollektorlar – qishloq xo‘jalik erlarida hosil bo‘lgan minerallashgan grunt suvlarini sug‘oriladigan mintaqadan tashqariga chiqarib tashlash uchun sun’iy o‘zan qazilib, chiqarilgan inshootlardir. Kollektorlarning kanallardan asosiy farqi shundaki, kanallar sug‘oriladigan erlardan baland joylardan oqsa, kollektorlar past joylarda oqadi.

Suv omborlari – bu daryolar vodiysida suvni to‘g‘on qurib to‘sish yo‘li bilan tashkil etilgan sun’iy suv xavzalaridir. Garchi suv omborlari ko‘pincha daryo o‘zanida barpo etilsada (misol uchun: CHorvoq suv ombori), ular istisno tariqasida daryo o‘zanidan tashqarida ham qurilishi mumkin (misol uchun: Tolimarjon suv ombori).