Тактиканинг фан сифатида вазифалари

To‘g‘ri burchakli koordinatalarni aniqlash
To‘g‘ri burchakli koordinatalarning to‘liq qiymatini aniqlash uchun quyidagi tartibda ishlar bajariladi (100-rasm):

koordinatasi aniqlanishi kerak bo‘lgan nuqta topiladi;

nuqta joylashgan katakning vertikal va gorizontal chiziqlari xayolan belgilab olinadi;

nuqtaning pastida joylashgan chiziqdan absissalar (kenglik) o‘qi bo‘ylab qiymat olinadi va yoziladi;

sirkul o‘lchagich (yoki paletka, ofitser chizg‘ichining koordinata o‘lchagichi va h.k.) bilan yuqorida tilga olingan chiziqdan nuqtaning o‘rnigacha bo‘lgan masofa o‘lchanib, yuqoridagi qiymatning davomiga yoziladi;

ordinatalar (uzoqlik) o‘qi bo‘ylab nuqtaning chap yoki o‘ng tomonida joylashgan chiziqdan qiymat olinadi va yoziladi. Nuqtaning chap yoki o‘ng tomonidagi chiziqning qay biri tanlanishi ularning koordinata qiymatlari qaysi tomonga ortib borishiga ko‘ra belgilanadi. YA’ni agar koordinata qiymatlari chapdan o‘ngga tomon ortib borayotgan bo‘lsa, chap tomondagi yoki aksincha bo‘lsa, o‘ng tomondagi chiziq tanlanadi;

sirkul o‘lchagich (yoki paletka, ofitser chizg‘ichining koordinata o‘lchagichi va h.k.) bilan chiziqdan nuqtaning o‘rnigacha bo‘lgan masofa o‘lchanib, ordinata qiymatining davomiga yoziladi.

Nuqtaning bizga ma’lum bo‘lgan to‘g‘ri burchakli koordinatalari asosida kartaga tushirishda quyidagi ishlar bajariladi (39-rasm):

nuqtaning joylashuv o‘rnining kilometr qiymatlariga to‘g‘ri keluvchi kilometr to‘rining chiziqlari topiladi va unga ko‘ra, nuqta joylashgan kvadrat belgilanadi;

kvadratning ikki yon tomonlariga x ning qiymatlari o‘lchanib, nuqta bilan belgilanadi;

nuqtalar o‘zaro chiziq bilan tutashtiriladi;

y ning qiymati chizilgan chiziq bo‘yicha chap yoki o‘ng tomondan boshlab hisoblanadi, so‘ngra ob’ektning joylashuv o‘rni nuqta bilan belgilab olinadi.