Tafovut va og’ishishlar tahlili

Сотиш ҳажми ўзгариши оқибатида операция фойдасининг оғиши

• 
  иқтисодий таназзул натижасида кутилмаганда талабнинг камайиши
  
• 
  нарх пасайиши натижасида қўшимча талаб пайдо бўлиши
  
• 
  ишлаб чиқариш қийинчиликлари туфайли талаб қондирилмаслиги.
  

Оғишларнинг ўзаро боғлиқлиги

Бир оғишнинг сабаби бошқа оғишларга шундай ёки қарама-қарши таъсир қилиши мумкин, масалан:
А) Материалларнинг алоҳида турларини етказиб беришнинг иложи бўлмаса, бу нархнинг мақбул томонга оғишига (арзонроқ материалдан фойдаланиш натижасида) материалдан фойдаланиш бўйича номақбул томонга оғишга (арзонроқ материалдан фойдаланиш натижасида чиқимлар ҳажмининг кўпайишига), доимий устама сарфлар ҳажми бўйича номақбул оғишга (материал йўқлиги сабабли ишлаб чиқариш муддатининг кечикишига) ҳамда сотиш ҳажми бўйича номақбул оғишга (ишлаб чиқариш қийинчиликлари туфайли талабнинг қондирилмаслигига) олиб келиши мумкин.
Б) Янги мукаммал ускуналарнинг пайдо бўлиши доимий устама харажатларнинг сарфланиш бўйича номақбул оғишига (чунки бу ускуна анча қиммат туради, демак аммортизация ажратмалари кўпроқ бўлади), олиб келади ва у самарадорлик бўйича иш ҳақининг мақбул оғиши ва ҳажм (меҳнат унумдорлиги оғиши) бўйича доимий устама сарфлардаги оғиш билан тенглашади.
В) Ходимларнинг меҳнат унумдорлигини оширишга уринишлари (меҳнат унумдорлигининг мақбул томонга оғиши) пала-партиш бўлиши ва чиқимлар ҳажмини кўпайтириши мумкин (материаллардан фойдаланиш бўйича номақбул оғиш).