Tadrij (arabcha)-klassik poeziyadagi badiy usullardan biri bo’lib, darajama

 

Tazod    arabcha  so`z  bo`lib,  (antiteza  (q))  qarshilantirish  usulining  klassik 

adabiyotda qo`llangan bir ko`rinishi.  Tazodda qarama-qarshi qo`yilgan ikki tomon 

ayni zamonda uzviy ravishda bir-biriga bog`lanib keladi. Masalan: 

  E Masihodam begim, bir dam birla bergil shifo, 

  Sheva birla ko`zlaring jonimni bemor ayladi.                 (Sakkokiy.)  

Yoki: 

 

Aning  obi hayotdek so`zidin –  

 

Bordi, o`lgan kishi kabi, o`zidan                  (Navoiy.) 

Afsonaga ko`ra, “obi hayot” o`lgan kishini tiriltiradi, ammo bu yerda muaofirning 

“obi hayot kabi so`zidan” Bahrom o`lgan kishi kabi o`zidan ketgan.