Тад¢и¢от мавзусининг долзарблиги

O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasining tashkiliy tuzilmasi

• O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasining tashkiliy tuzilmasi

• Kuzatuvchilar kengashi

• O‘ zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari Pensiya jamg’armasi

• Budjetdan tashqari Pensiya jamg’armasining Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar boshqarmalari

• Respublika tibbiy-ijtimoiy ekspertiza inspektsiyasi

• Budjetdan tashqari Pensiya jamg’armasining tuman (shahar) bo‘limlari

• Shifokor-mehnat ekspertiza xizmati

Xorijiy mamlakatlarning pensiya tizimiga oid ko‘rsatkichlari

Mamlakatlar	Pensiyaga chiqish yoshi		O‘rtacha umr ko‘rish yoshi	O‘rtacha pensiya miqdori ($/oyiga)	Pensiya uchun ish haqidan ajratmalar foizda
	Erkak	Ayol
					Ish haqidan	Ishchining ulushi	Ish beruvchining ulushi
Italiya	66 yil 7 oy	66 yil 7 oy	80,2	583	33,0	9,2	23,8
Xitoy	60	55/50	72	120	28,0	8,0	20,0
Rossiya	60	55	70	285	22,0	0,0	22,0
Yaponiya	65	65	82,1	717	16,8	8,4	8,4
Frantsiya	62,5	62,5	76	700	16,7	6,8	9,9
AQSh	67	65	79	1200	10,4	4,2	6,2
Kanada	65	65	82	667	9,9	5,0	5,0
Uzbekistan	60	55	74,6	55	32,8	8,0	24,8

• iqtisodiyotning yetakchi, eng avvalo bazaviy tarmoqlarini modernizatsiyalash va texnikaviy qayta qurollantirish bo‘yicha loyihalarning amalga oshirilishini ta’minlash, shuningdek mamlakatni muttasil, barqaror va mutanosib ravishda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishga erishish hamda samarali tarkibiy va investitsiyaviy siyosatni amalga oshirishdan iborat

• O‘zbekiston Respublikasi Tiklanish va taraqqiyot jamg‘armasi bosh maqsadi

• Jamg‘arma tomonidan loyihalarni moliyalashtirish yo‘llari

• Ustav kapitaliga investitsiya kiritish

• Davlat byudjetidan qoplanadigan imtiyozli kreditlar berish

• Grantlar yoki foizsiz kreditlar 

• Kredit liniyalarini ochish

• Tiklanish va taraqqiyot jamg‘armasi daromadlari shakllanish manbalari va xarajatlar yo‘nalishlari

• Daromadlar manbalari

• Xarajatlar yo‘nalishi

• O‘zbekiston Respublikasining asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari prognozi va Davlat byudjeti parametrlarini tasdiqlash vaqtida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarorlari bilan strategik resurslarga belgilanadigan chegara narxdan jahon narxining oshishi natijasida tushadigan mablag‘lar.
•  

• Avvalo yoqilg‘i-energetika kompleksi, kimyo sanoati, mashinasozlik, rangli metallurgiya va iqtisodiyotning boshqa bazaviy tarmoqlarida, shuningdek transport va telekommunikatsiya sohasida Davlat investitsiya dasturiga kiritilgan g‘oyat muhim loyihalarni moliyalashtirish, shu jumladan xalqaro va xorijiy moliyaviy institutlar ishtirokidagi loyihalarda O‘zbekiston Respublikasi ulushini qo‘shma moliyalashtirish

• Davlat mulkini xorijiy investorlarga chet el valyutasiga sotishda O‘zbekiston Respublikasining Davlat byudjeti daromadlarini shakllantirish chog‘ida hisobga olingan hajmlardan ortiqcha tushadigan mablag‘lar.
•  

• Jamg‘armaning aktivlarini boshqarishdan, shu jumladan Jamg‘arma mablag‘larining bo‘sh qoldiqlarini joylashtirishdan keladigan daromadlar.
•  

• Qonun hujjatlariga muvofiq boshqa manbalar.
•  

• Kelajakda, birinchi navbatda qishloq hududlarida, yangi sanoat ishlab chiqarishlarini joylashtirish uchun ishlab chiqarish infratuzilmasini rivojlantirish va tiklash loyihalarini moliyalash maqsadida, shu jumladan Davlat byudjeti mablag‘lari hisobidan qoplanadigan imtiyozli kreditlar berish

• yangi tashkil etilaёtgan moliyaviy institutlar ҳamda iқtisodiёtning bazaviy tarmoқlarida xorijiy investitsiyalar ishtirokida strategik aҳamiyatga ega bўlgan korxonalarning ustav kapitaliga investitsiya kiritish

• Ayrim loyihalarning dastlabki yoki yakuniy texnik-iqtisodiy asoslarini ishlab chiqishni grant asosida yoki foizsiz kreditlar ajratish yo‘li bilan moliyalashtirish

• O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tasdiqlangan modernizatsiyalash, texnik va texnologik qayta jihozlash dasturlari doirasida tijorat banklariga xorijiy valyutada ochilayotgan kredit liniyalari orqali investitsiya loyihalarini jadal moliyalashtirish

• Jamg‘arma boshqaruvi va ijro etuvchi apparatining ta’minoti bilan bog‘liq bo‘lgan xarajatlarni qoplashga.

• Yangi zamonaviy xorijiy texnologiyalar hamda strategik ahamiyatga ega bo‘lgan boshqa tovarlarni tasdiqlangan davlat dasturlariga muvofiq xarid qilish uchun imtiyozli kreditlar berish

• Birinchi navbatda istiqbolli, ammo etarlicha rivojlanmagan hududlarda ishlab chiqarish va noishlab chiqarish infratuzilmasini shakllantirish bo‘yicha ijtimoiy jihatdan ahamiyatli milliy davlat dasturlari va loyihalarini, Davlat byudjeti va investitsiya dasturining tasdiqlangan parametrlari doirasida, grant asosida moliyalashtirish (qo‘shma moliyalashtirish)

• tijorat banklari bilan birgalikda qarz oluvchi korxonalarning investitsiya dasturi (biznes-rejalari)ni, shu jumladan ishlab chiqarishni texnik jihatdan qayta jihozlash, ishlab chiqarish quvvatlarining ishlatilishini ko‘paytirish, raqobatbardosh mahsulot ishlab chiqarish va uni eksport qilish hajmlarini oshirish imkoniyat beruvchi loyihalarni qo‘shma moliyalashtirish

• davlatning tashqi qarzlari bo‘yicha xalqaro moliya institutlari va xorijiy kreditorlar oldidagi majburiyatlarni muddatidan oldin to‘lash

№	Mamlakat	Suveren fondning nomi	Aktivi, mlrd AQSh doll	Tashkil etilgan yili	Mablag‘lar manbasi	Linaburg-Maduell Transparentlik indeksi
1	Norvegiya	Government Pension Fund Global	1058,05	1990	Neft	10
2	Xitoy	China Investment Corporation	941,4	2007	Xom-ashyo bo‘lmagan manbalar	8
3	BAA, Abu- Dabi	Abu-Dhabi Investment Authority,ADIA	683	1976	Neft	6
4	Quvayt	Kuwait Investment Authority	592	1953	Neft	6
5	Gonkong	Hong Kong Monetary Authority Exchange Fund	522,6	1993	Xom-ashyo bo‘lmagan manbalar	8
6	Saudiya Arabistoni	SAMA Foreign Holdings	515,6	1952	Neft	4
7	Xitoy	SAFE Investment Company	441	1997	Xom-ashyo bo‘lmagan manbalar	4
8	Singapur	Government of Singapore Investment Corporation, GIC	390	1981	Xom-ashyo bo‘lmagan manbalar	6
9	Singapur	Temasek Holdings	375	1974	Xom-ashyo bo‘lmagan manbalar	10
10	Saudiya Arabistoni	Public Investment Fund	360	2008	Neft	5

• Jahondagi 10 ta eng yirik suveren fondlari

Tavsiya etilayotgan adabiyotlar ro‘yhati

• Nurmuxamedova B., Xamdamov Sh. Davlat moliyasi. Darslik. – T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2020 y. – 428 bet.
• Malikov T. Byudjet-soliq siyosati. O’quv qo’llanma. – T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2019 y. – 376 bet.
• Malikov T.S., Olimjonov O Moliya. Darslik. –T.: “Iqtisod-moliya”, 2019. - 820 b.
• Nurmuxamedova B., Kabirova N. “Moliya”, O’quv qo’llanma. T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2017. 224 b.
• Nurmuxamedova B.I. Davlat byudjeti. O’quv qo’llanma. – T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2018. – 576 b.
• Po’latov D.X, Nurmuxamedova B.I. G’aznachilik. Darslik. – T.: “Sano-standart”, 2014. – 272 b.
• Mehmonov S., Karimova Z., Tursunov A. Byudjet tizimi. Darslik. – T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2018 y. – 544 bet.
• Жиянова Н. Управление государственными финансами: Учебное пособие. – Т.: “ИҚТИСОД-МОЛИЯ”, 2019 г. – 384 стр.
• Жиянова Н., Ташматова Р. Бюджетно-налоговая политика: Учебное пособие. – Т.: “ИҚТИСОД-МОЛИЯ”, 2019 г. – 216 стр.
• Internet saytlari
• www.gov.uz – O‘zbekiston Respublikasi hukumat portali.
• www.lex.uz – O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari milliy bazasi.
• www.mf.uz – O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi rasmiy sayti.