ТадқИҚот қилиш нуқтаи назаридан услуб деганда бошқарув объектини ўрганиш жараёнида қЎлланиладиган усуллар

19-мавзу: Менежментда бошқарув усуллари.

ТАДҚИҚОТ ҚИЛИШ НУҚТАИ НАЗАРИДАН УСЛУБ ДЕГАНДА БОШҚАРУВ ОБЪЕКТИНИ ЎРГАНИШ ЖАРАЁНИДА ҚЎЛЛАНИЛАДИГАН УСУЛЛАР,
КЎРГАЗМАЛИ ҚУРОЛЛАР



ЯЪНИ:

• 
  система (тизим)ли ёндошув;
  

• 
  комплекс ёндошув;
  

• 
  таркибий ёндошув;
  

• 
  интеграцион ёндошув;
  

• 
  моделлаштириш;
  

• 
  иқтисодий-математик ёндошув;
  

• 
  кузатиш;
  

• 
  эксперимент;
  

• 
  социологик кузатув .
  

ТАЪСИР КЎРСАТИШ НУҚТАИ НАЗАРДАН УСУЛЛАР

• 
  функционал тизимости объектларини бошқариш усули;
  

• 
  бошқариш функцияларини бажариш усуллари;
  

• 
  бошқарув қарорларини қабул қилиш усуллари.
  

ташкил қилиш;




назорат қилиш;


режалаштириш;





БОШҚАРИШ ФУНКЦИЯЛАРИНИ БАЖАРИШ УСУЛЛАРИ, ЯЪНИ:







мотивация

мувофиқлаштириш;



БОШҚАРУВ ҚАРОРЛАРИНИ ҚАБУЛ ҚИЛИШ УСЛУБЛАРИ:


муаммони қўйиш;






муаммони ҳал қилиш;






қарорни танлаш;






қабул қилинган қарорларнинг бажарилишини таъминлаш.

ТАШКИЛИЙ-МАЪМУРИЙ УСУЛЛАР ШАКЛЛАРИ.




кредит ва фоиз ставкаси


солиқ ва солиқ юки

нарх-наво






БОШҚАРИШНИНГ ИҚТИСОДИЙ УСУЛЛАРИ



трансферт тўловлари;



бож тўловлари








субсидия ва санация

лицензия

ДАВЛАТ ИЖТИМОИЙ ХИЗМАТЛАРИ

МУДОФАА





ТИНЧЛИК ВА ХОТИРЖАМЛИКНИ, ИЖТИМОИЙ ТАРТИБНИ ТАЪМИНЛАШ





НОЧОРЛАРГА ЁРДАМ БЕРИШ, УЛАРНИ ИЖТИМОИЙ ҲИМОЯ ҚИЛИШ


ОММАВИЙ САВОДХОНЛИКНИ ТАЪМИНЛАШ

ЭКОЛОГИК МУҲИТНИ АСРАШ

ТАБИИЙ БОЙЛИКЛАРНИ ҲИМОЯ ҚИЛИШ

ДАВЛАТ ҲАВФСИЗЛИГИНИ


ТАЪМИНЛАШ


ДАВЛАТНИ ИДОРА ҚИЛИШ


ОБОДОНЧИЛИК ВА САНИТАРИЯ-ГИГИЕНА ИШЛАРИНИ бажариш


СУБСИДИЯЛАР:
• иқтисодиётни диверсификациялаш (таркибан ўзгартириш);

• экспорт-импортни мувозанатлаштириб туриш;

• новация (янгиликни ўзлаштириш) ишларини йўлга қўйиш;

• айрим ҳудудларга ёрдам бериш;

• конверция (ҳарбий ишлаб чиқаришдан халққа керакли товар ишлаб чиқаришга ўтиш) мақсадида ажратилади.

САНАЦИЯЛАШ:
• корхона қарзини кечиб юбориш ёки уни ўзгалар ҳисобидан тўлаш;

• қарзни тўлаш муддатини кечиктириш;

• қарз учун бериладиган фоизни камайтириш ёки умуман фоиз олмаслик;

• корхонага солиқдан енгиллик бериш;

• солиқни кредитга айлантириш;

• корхонага буюртма бериб, унинг ҳақини олдиндан тўлаш;

• субсидия ажратиш;

• корхонага экспорт юзасидан имтиёзлар бериш.

ИЖТИМОИЙ-РУҲИЙ УСУЛЛАР

Т/р	Усул номи	Усул мазмуни
1.	Бошқариш социологияси	инсоннинг ишлаб чиқариш омиллари билан ўзаро алоқаси, жамоанинг социал ривожланишини режалаштириш, меҳнат жамоасини таркиб топтириш, ходимларнинг ташаббуси ва ижодий фаоллигини ошириш каби муҳим муаммоларни кўриб чиқади.
2.	Бошқариш психологияси	кишиларнинг бошқариш фаолиятлари хусусиятларини ва натижаларни аниқлашга хизмат қиладиган ҳодисаларни ўрганади. У кадрларни танлашда, уларни жой-жойига қўйишда, топшириқларни, функцияларни тақсимлашда, ходимларни рағбатлантиришда, интизомни мустаҳкамлашда ва ҳоказоларда қўлланилади.

Тўғри чизиқли ташкилот тузилмаси

Бошқарувнинг вазифавий тузилмаси



Раҳбар




Тескари алоқа



Ходимлар бўлими бошлиғи

Бош иқтисодчи

Бош муҳандис





Ижрочи N

Ижрочи 1

.............

Тўғри чизиқли вазифавий тузилма



Корхона директори



Корхона директори

Корхона директори

Корхона директори

Корхона директори

Корхона директори

Таъминот

Режалаштириш

Ходимлар

Молия

1-бўлим

3-бўлим

2-бўлим


Махсулотли ташкилий тузилма

Фирманинг штаб квартираси

Фирманинг штаб квартираси

Д туманидаги бўлим

3-Минтақадаги бўлим

1-Минтақадаги бўлим

Г туманидаги бўлим

В туманидаги бўлим

А туманидаги бўлим

Б туманидаги бўлим

2-Минтақадаги бўлим

Е туманидаги бўлим