Tadbirkorlik va ishga joylashtirish texnologiyasi asoslari

Agar siz chuKKilarni bir uzingiz zabt etmoKchi bulsangiz, bu fiKringizdan Kayting. Sizni Kullab-Kuvvatlovchi jamoa KeraK buladi. har bir odamning,

foydalanishga arziguliK, Kuchli tomonlari mavjud. Sizning jamoangiz a’zolari bir-biriga, KamchiliK yoKi xato izlab KaramasliKlari KeraK. Ular faKat bir yunalishda xaraKat Kilishlari va bir maKsad sari olga intilishlari KeraK. Jamoa, vaKt mobaynida sinovlardan utgan, ishonchli odamlardan iborat bulishi KeraK.

NoKulayliKlar zonasiga chiKishga KuniKish

IKKita psixologiK zona mavjud: KulayliK (Komfort) va noKulayliKlar (disKomfort) zonasi. MuvaffaKiyatga erishish doimiy uzingizni yengishingiz bilan bogliK. har Kuni shunday bir ish Kilish KeraKKi undan oldin siz biroz KurKuvni xis Kiling. MaKsadni amalga oshirishga muljallangan faoliyat sizni KulayliK zonasidan tashKariga olib chiKadi.

har bir odam uzini yaxshi tushunadi, Kuchsiz tomonlarini yaxshi biladi. Ularni Kuchli tomonlarga aylantirish mumKin. FaKat bu ogriKli jarayon. Shuning uchun noKulayliK zonasiga chiKishga KuniKish, ya’ni bunga e’tibor bermasliKKeraK. Asta- seKinliK bilan KulayliK zonasini Kengaytirib borish KeraK.

Uziga bulgan ishonch

Odamlarga, uzini ishonchi yuKori bulgan odamlar bilan yonma-yon bulish yoKadi. BiroK bu xujaKursinga bulgan ishonch bulmasligi KeraK. Uziga bulgan xaKiKiy ishonch real ishlardan Kelib chiKadi. Odam uziga Kanday baxo berishi muxim emas. Uning maKsadga erishishga bulgan intilishining jiddiyligi muxim. Shuning uchun bu odamlar uz maKsadlari bilan boshKalarni xam ruxlantiradilar. Odamlar "shiKoyat ustalari” bilan Kolishni xoxlamaydilar.

Oddiy odamni chempionga aylantirish uning ichKi dunyosidan boshlanadi. MuvaffaKiyat Kozonish uchun ishni Kuchli xoxish bilan boshlab jasorat bilan tugallashingiz KeraK. Boshlanishdan maKsadga erishgunga Kadar doimiy Kat’iyat bilan ish olib borishingiz KeraK.

Uz ishingizni boshlashingiz KeraKmi?

	Uz ishingizni ochishingiz shartligiga butunlay ishonch
- -	xosil Kilish uchun, sizdan bir Kator savollarga javob
Biznes amaliyoti	berishingizni taKlif Kilamiz. “Хa yoKi yuK” grafalarining biriga belgi Kuying. Agar siz javobga shubxalansangiz “yuK” grafasiga belgi Kuying.

№	Savol	Хa	YuK
1.	Siz ishlab chiKaradigan tovar va Kursatadigan xizmat turidan bir nechtasini aniKladingizmi?
2.	Siz uzingizning bulguvsi mijozlaringiz bilan tanishdingizmi?
3.	Uzingizning bulguvsi mijozlaringizdan, ular Korxonangiz xaKida, Kanday fiKrda eKanliKlarini bilish bilan KiziKdingizmi?
4.	Siz bulguvsi raKobatchilaringiznii bilasizmi?
5.	RaKobatchilaringizning baxolarini aniKladingizmi?
6.	Тovar va xizmatlaringizga baxo belgiladingizmi?
7.	Siz uz tovarlaringizni Kanday realizatsiya Kilishni bilasizmi?
8.	Siz uz biznesingizning joylashishini belgiladingizmi?
9.	SiztovaryoKixizmatlarigizniilgarisurish(ommaviytaKdimot) usullarinianiKladingizmi?
10.	Ilgarisurish(ommaviytaKdimot) uchunsizgaKeraKlibulganmablagmiKdorinianiKladingizmi?
11.	Siz biznesingizning tashKiliy-huquqiy shaKlini tanladingizmi?
12.	Sizga Kanday xodimlar KeraKligini bilasizmi?
13.	Sizning biznesingizga Kuyiladigan barcha huquqiy talablar bilan tanishmisiz?
14.	Biznesingiz uchun sugurta turini tanladingizmi?
15.	Sugurta uchun Kancha mablag KeraKligini bilasizmi?
16.	SizgaKanchadastlabKisarmoyaKeraKliginibilasizmi?
17.	DastlabKi sarmoyani Kayerdan olishni bilasizmi?
18.	Siz buxgalteriya xisobi tizimini tanladingizmi?
19.	Хisob ishlarini Kim olib borishini bilasizmi?
20.	Sotish va xarajatlar buyicha sizning rejangiz tayyormi?
21.	Sotishlar va xarajatlar buyicha rejangizda birinchi yildagi foyda Kursatilganmi?
22.	Sizga Kanday jixoz KeraKligini bilasizmi?
	JAMI

‘“ha” degan javoblarni aloxdsa va “yuK” degan javoblarni aloxdsa x,isoblang. Natijalaringizni Kuyitsagi jadvalga solishtiring.

“ha” javoblarning soni

22	Sizning tayyorgarligingiz yaxshi. Biznesingizni boshlashingiz mumKin
22-11	Javob berishga Kiynalayotgan va yuK seb javob bergan savollarga Kayting, siz bu savollarga javob bera olmaguningcha, ular bilan ishlashni savom ettiring
10-0	Siz uzingizning texniK-iKtisotsiy asosnomangizni yaxshilab ishlab chiKing. BalKim sizning biznesingiz Konsepsiyasini uzgartirishga tugri Kelar. Bu bosKichsa-uz ishingizni boshlashingiz biroz xavfli.

DemaK, siz ensi biznesingizni ochish uchun Kirishsangiz bulatsimi, yoKi siz tayyor bulishingiz uchun yana uzoK; ishlashingiz KeraKmi, shuni bilib olasiz.

Uz biznes Konsepsiyangizni yana bir bor uylab Kuring.

Agar tayyorgarliK tugallanmagan bulsa, uzingizni texniK-iKtisotsiy asosnomangizga unga uzgarishlar Kiritish, Kaysa ishlash uchun Kayting.

ТaKrorlash uchun nazorat savollari

1. 
   MuvaffaKiyatga olti Katsamni sanab bering va uni tushuntiring?
   
2. 
   Khaysi rux,iy xossaning yetti tavsifnomasi tatsbirKorga biznessa muvaffaKiyatli bulishiga yorsam beratsi?
   
3. 
   Biznessa rux,iy x,olat Kansay rol uynaysi?
   

GLOSSARIY

Avizo – o’zaro hisob-kitob holatidagi o’zgarishlar, pul o’tkazilishi, mol jo’natilganligi haqida axborot hujjati; hisob-kitob ishlari bajarilgani haqida bir tomonning ikkinchisiga jo’natgan axboroti

Agent – turli kelishuvlarni tayyorlash, ayrim ishlarni bajarishda boshqa shaxs (yuridik yoki jismoniy) hisobidan va uning nomidan faoliyat ko’rsatuvchi shaxs. Savdoda savdo agenti bilan ishlab chiqarish korxonasi, firmasi yoki xususiy shaxs kelishadi va kelishuv asosida ishonch qog’oziga tayanib, faoliyat yuritadi.

Akkreditiv – naqd pulsiz hisob-kitob bo’ladigan bank schyotining turi; kredit muassasasidan olish mumkin bo’lgan, aniq oluvchi ko’rsatilgan qimmatbaho qog’oz.

Aksept – tashkilotlar o’rtasidagi naqd pulsiz hisob-lashishning bir shakli; takliflarni qabul qilish, kelgan hujjatlarga va molga pul to’lashga rozilik berish ifodasi.

Aksiz – ommaviy iste’molga hos bo’lgan oziq-ovqat mollariga hamda nooziq-ovqat mollariga qo’yiladigan egri soliq. Ushbu soliq davlatga shunday mahsulot ishlab chiqaruvchilar va sotuvchilar tomonidan to’lanadi hamda narxning oshirilishi bilan aholi gardaniga yuklatiladi.

Aksiya – aksiyadorlar jamiyati a’zosining mablag’ qo’shganligi haqida guvohlik beruvchi qimmatbaho qog’oz. Aksiya sotib olgan shaxs aksiyador hisoblanib, ma’lum huquq va majburiyatga ega bo’ladi.

Aksiyadorlik jamiyati – korxonaning tashkiliy-huquqiy shakli bo’lib, jamiyat ixtiyoridagi mulki, boyligiga asoslanib faoliyat yuritadi. Aksiyadorlik jamiyati sarmoyasi jamiyat a’zolarining qo’shgan pul mablag’i yoki moddiy ne’matidan tashkil topadi.

Aksiyaning nazorat paketi – biron shaxsga aksiyadorlar jamiyati faoliyati ustidan nazorat qilishni ta’minlaydigan aksiyalar hissasi. Odatda bunday holat aksiyalar miqdorining yarmidan ko’pi yoki katta qismi bir qo’lda to’planganda amalga oshadi.

Arbitraj – xo’jalik tomonlari o’rtasidagi kelishmovchi-liklarni hal qiluvchi hakamlar sudi.

Aylanma fondlar – bu fondlar odatda ishlab chiqarish jarayonlarida bir marta ishlatilib, ularning har birida yangilanadi va o’z qiymatini ishlab chiqarilgan mahsulotga to’la o’tkazadi.

Asosiy fondlar – bu fondlar ishlab chiqarish jarayonida qayta-qayta ishlatiladi. U uzoq muddat davomida foydalanishga mo’ljallangan bo’lib, yemirilishi darajasiga qarab ishlab chiqarilgan mahsulot qiymatiga o’z qiymatini asta-sekinlik bilan o’tkazib boradi.

Assortiment– sotish xonasidagi turli-tuman mollarning to’planishi; ba’zida bir molning turlar, navlarining to’plami.

Assotsiatsiya – to’planma, uyushma; biron maqsadga erishish uchun (xo’jalik, siyosiy, ilmiy, madaniy yoki boshqa maqsadlar) birlashish. Assotsiatsiya yuridik shaxs bo’lib hisoblanadi.

Auditor firmasi – mustaqil tashkilot bo’lib, shartnoma asosida korxonalar yillik buxgalteriya hisobotini tekshiradi va tasdiqlaydi. Тekshiruv davomida auditor firmasi buxgalteriya hisob-kitobining holatini va talabga mos kelishini, moliya-xo’jalik faoliyati masalalarining haqiqiy holatga mos kelishini nazorat qiladi.

Auksion – kim oshdi savdosi. Bu alohida xususiyatga ega bo’lgan va alohida joylarda tashkil etiladigan ochiq savdoga asoslangan mahsus bozor. Auksion o’zaro musobaqaga tayangan holda amalga oshadi.

Aholining harid qobiliyati – aholining bozordagi vujudga kelgan narx asosida mollarni, xizmatni xarid qilish imkoniyati. Aholining harid qobiliyati bozor sig’imini belgilashda yetakchi o’rin egallaydi.

Aholining minimal iste’mol byudjeti – har bir oila a’zosining ish kuchini qayta tiklashi uchun zarur mablag’ miqdori. Bunda zarur iste’mol mollarining, xizmatning miqdori va sifati e’tiborga olinadi va oilaning har bir a’zosiga pul birligida hisoblanadi.

Baza – asos, tayanch, quyi qism, ombor va boshqalar. Тijorat ishlarida band bazalar; mol qabul qiluvchi, qayta ishlovchi, navlarga, turlarga ajratuvchi va saqlovchi bazalardan iborat.

Bank – pul mablag’larini mujassamlashtiradigan, qarz beruvchi, pul, qimmatbaho qog’ozlarni, hisoblarni olib boruvchi muassasa.

Bankrot – to’lovga qodir bo’lmagan qarzdor.

Barter – savdo-sotiq faoliyatining bir turi bo’lib, mahsulot ayriboshlash pul to’lovisiz sodir bo’ladi. Almashuv mahsulotlar narxi, xalqaro va ichki bozor narxlari, sifati, yetkazib berish shartlari hisobga olinib, ular o’rtasidagi nisbat o’rnatiladi.

Bashorat – ma’lum axborotlarga, raqamlarga, hisoblarga, sharoitga tayanib bashorat qilish.

Bijuteriya – zargarlik mollari savdosi.

Birja – qimmatbaho qog’ozlar, valyuta, tovar, ish kuchi va xom ashyo sotiladigan va harid qilinadigan muassasa.

Boj to’lovi – chegaradan chiqayotgan yoki kelayotgan mollarga qo’yilishi mumkin bo’lgan to’lov. Uning miqdori davlat siyosatiga bog’liq. Boj miqdori mahsus boj tariflarida ifodalanadi.

Bozor segmenti – bozorning ma’lum qismini tashkil etadi va bozordagi iste’mol maqsadi bir bo’lgan xaridorlarning xatti-harakatini tavsiflaydi. Хaridorning daromadi, turar joyi, oilaviy, milliy urf-odatlari, jinsi, yoshi va boshqa xususiyatlariga qarab bozor segmentlashtiriladi.

Bozor sig’imi – ma’lum bozorda ma’lum muddatda to’lovga qodir mol taklifi va chakana narx darajasi hisobga olingan holda sotilishi mumkin bo’lgan mol miqdori. Bozor sig’imini aniqlashda biror tovarga mo’ljallangan aholining harid quvvati, korxona-larning aynan shu molni sotib olish ehtiyoji hisobga olinadi.

Bond– bojxona boji to’lanmagan tovar.

Bord – molning sotuvchi hisobidan kemaga yetkazib berilish sharti.

Bonus – xizmat uchun mukofotlash, rag’batlantirish. Тovar bozorida bonusning miqdori sotilgan yoki harid qilingan tovarning qiymatiga, undan olinadigan foizga, tovarning bozorda tez soti-lishiga, sotilish yo’liga, iqtidorli komissionerlar o’rtasidagi raqobat darajasiga bog’liq.

Broker – sotuvchi va oluvchi o’rtasidaga vositachi; mijozlarning topshirig’i bilan va ular hisobiga ishlaydigan hamda vositachilik ishi uchun o’z komission haqini oluvchi shaxs.

Buyurtma – haridorning (buyurtmachining) sotuvchiga jo’nata-digan hujjati bo’lib, unda molni harid qilishga qat’iy qaror qilinganligi ifodalanadi.

Valvatsiya– chet el tangasi qiymatini davlat pul birligida baholash.

Valyuta– biror mamlakatda qabul qilingan pul tizimi va pul birligi.

Valyuta kursi – bir mamlakat pul birligining boshqa mamlakat pul birligida ifodalanishi. Valyuta kursining o’rnatilishi koti-rovka deyiladi.

Veksel – qonun tomonidan qat’iy belgilangan, qarzni ifodalovchi yozma majburiyat bo’lib, veksel oluvchi uni egasiga topshiradi.

Venchur korxonalari – davlat, yirik firmalar bilan kontrakt asosida ilmiy izlanishlar olib boruvchi, muhandislik ishlarini yaratuvchi, yangiliklarni tatbiq yetuvchi korxona.

Garantiya– kafillik, ishontirish, gardaniga olish, biror-bir narsani ta’minlaydigan sharoit. Kontrakt tuzuvchi tomonlar, masalan, kontraktning bajarilishiga, agar bajarilmasa, zararlarni qoplashga kafillik beradi.

Giperinflyatsiya – pul qadrsizlanishining juda yuqori sur’atini ifodalaydi. Bunda pulning qadrsizlanishi yiligi 1000 foizdan ortadi.

Daromadlar – korxona, tashkilot, firmalar faoliyatining muhim ko’rsatkichi bo’lib, faoliyatning barcha tomonlaridan kelishi mumkin. Savdo firmasi, do’konning daromadi molning xarid narxi bilan sotilish narxi o’rtasidagi tafovutdan kelib chiqadi.

Debitor – biror korxonadan, firmadan, muassasadan boshqa yuridik shaxs yoki fuqaroning qarzdor bo’lib qolishi.

Devalvatsiya – mamlakat pul birligi asosidagi oltin-ning kamayishi yoki kursining boshqa mamlakatlar valyutasi kursiga nisbatan qonuniy ravishda pasayishi.

Deklaratsiya – ma’lum axborotni o’z ichiga oluvchi hujjat. Deklaratsiya bojxona uchun tayyorlangan bo’lsa, unda boj to’lanadigan molning nomi, miqdori, narxi va boshqalar ifodalanadi.

Dekort – molning haqini muddatdan avval to’langan yoki molning miqdori, sifati kelishuv shartlariga mos kelmagani uchun molning narxidan chegirma.

Demarketing – marketingning bir turi bo’lib, ishlab chiqarish quvvati, xom ashyoning yetishmasligi tufayli bozorga kam chiqariladigan molga talabni pasaytirishga qaratilgan.

Demping – eksport tovarlarini bozorning o’rtacha narxidan, hatto tannarxidan ham pastroq narxda sotish. Bu usul bozorni egallash, raqobatchilarni sindirish maqsadida qo’llaniladi.

Defitsit – biror narsaning yetishmasligi, kamchiligi. Jumladan, tovarlar yetishmasligi, byudjet mablag’ining yetish-masligi.

Djobber – yirik miqdordagi tovarlarni tez sotib yuborish maqsadida harid qiladigan firma.

Dividend – aksiya egasining oladigan daromadi bo’lib, aksiyador jamiyati foydasining bir qismini tashkil etadi.

Diler – birjadagi yoki savdodagi vositachi bo’lgan shaxs.

Diskaunter – rivojlangan mamlakatlardagi uzoq muddat ishlatishga mo’ljallangan tovarlarni arzon bahoda va qo’shimcha xizmatsiz sotiladigan do’kon.

Distribyuter – o’z nomidan va o’z mablag’i hisobiga tovarlarni harid qilib, sotuvchi vositachi. Mollarni ulgurji sotib oladi va chakana savdo firmalari, do’konlarga sotadi.

Ijara – qarzga berish. Bir shaxs yoki korxona, tashkilotning boshqa shaxs, korxonadan ma’lum muddatga va ma’lum to’lov to’laydigan sharti bilan oladigan mulki.

Imidj – firmanin mavqei, ishlab chiqarayotgan molning, xizmatning sifati, rahbarlarning obro’si haqidagi buyurtmachi va xaridorning fikri.

Import– chet eldan tovarlarni sotib olish yoki boshqa usullar bilan keltirish. Keltirilgan mol iste’mol, qayta ishlash, hatto tashqariga sotish maqsadida bo’lishi mumkin.

Investitsiya – kelgusida foyda olish, samaraga erishish maqsadida biror-bir korxonaga uzoq muddatga kapital qo’yish.

Investor– investitsiya bilan shug’ullanuvchi yuridik shaxs yoki fuqaro.

Injiniring korxona – muhandislik maslahat xizmatlarini tijoratchilik qoidalariga asoslangan holda amalga oshiradigan korxona.

Inkasso – molning jo’natilganligi haqidagi hujjatlarni top-shirgan tomon hisobiga to’lovning bankka kelib tushishi va bankning mol jo’natuvchi mijozi hisob raqamiga mablag’ni yozib berishi.

Inflyatsiya – muomala doirasida pulning ko’payib ketishi yoki qadrsizlanishi.

Iste’mol savatchasi – ma’lum mollar, xizmatlar yig’indisini tashkil etib, bu yig’indi aholi iste’molining tarkibi va darajasini to’liqroq ifodalaydi.

Kapital – bu egasiga daromad keltiruvchi mablag’ va resurs.

Kvota – o’rnatilgan mutlaq yoki nisbiy ko’rsatkich. Savdoda, eksport yoki import qilish miqdorining chegarasi.

Kliring – xalqaro naqd pulsiz hisoblashish shakli bo’lib, bunda davlatlar bir-biriga qarzini o’zaro qarama-qarshi to’lov majbu-riyatlari vositasida to’laydi.

Komission – uchinchi shaxs vositasida sotib olinadigan va sotiladigan narsalar; komission savdo korxonalari yoki komissionerlar vositachilik ishi uchun ma’lum haq, mukofot oladilar.

Kommivoyajer – firma ishlab chiqarayotgan barcha mahsulotni sotuvga taqdim etuvchi shaxs.

Konsorsium – bu aniq iqtisodiy loyihalarni amalga oshirishni maqsad qilgan korxonalarning muvaqqat birlashmasi.

Konfiskatsiya – majburiy holda mulkning jami yoki bir qismini musodara qilish va davlat ixtiyoriga o’tkazish.

Konsern – bu ishlab chiqarish diversifikatsiyasi, ya’ni korxonalarning faoliyat sohalari va ishlab chiqaradigan mahsulotlari turining kengayishi, yangilanib turishi asosida tarkib topadigan yirik ko’p tarmoqli korporatsiya.

Konsessiya – milliy iqtisodiyotni rivojlantirish yoki tiklash, tabiiy boyliklarni o’zlashtirish maqsadida davlat yoki munitsipalitetga qarashli yer uchastkalari, qazilma boyliklari, mol-mulk, korxonalar va boshqa xo’jalik ob’ektlarini muayyan muddatga va shartlar bilan foydalanish uchun chet ellik investorga davlat nomidan beriladigan ruxsatnoma, ular bilan tuziladigan shartnoma yoki kelishuv.

Kon’yuktura – xo’jalikning ma’lum davridagi holatini xarakterlovchi ko’rsatkichlar to’plami.

Kooperativ – bu yuridik shaxs huquqiga ega bo’lgan, xo’jalik yurituvchi sub’ekt. U jamoa mulki huquqidagi mulkka egalik qiladi, undan foydalanadi va tasurruf etadi.

Kooperatsiya – ishlab chiqarish yoki ayirboshlash doirasidagi jamoaga birlashish.

Korporatsiya – bir xil mahsulot ishlab chiqaruvchi yirik aksionerlik jamiyatlari birlashmasi.

Korxona aktivlari – bu korxonada ishlab chiqarish fondlari shaklida band bo’lgan kapitaldir.

Lizing – imorat, inshoot, mashina, jihozlar, asbob-uskuna, transportalarini o’rta va uzoq muddatga ijaraga berish.

Litsenziya– biror bir faoliyat turi bilan shug’ullanish uchun davlat organlari tomonidan ruxsat burish.

Marja – savdo, birja, bank ishlarida foydalaniladigan hamda mollar narxlari, qimmatbaho qog’ozlar kurslari, boshqa ko’rsatkichlar o’rtasidagi farq.

Marketing – bozor talablariga bo’ysungan holda iste’molchilar ehtiyojini imkoni boricha qondirishga qaratilgan xo’jalik faoliyatini tashkil etish va boshqarish tizimi.

Notijorat yuridik shaxs – bu ixtiyoriylik asosida tashkil etilgan, daromad (foyda) olishni o’z faoliyatining asosiy maqsadi qilib olmagan hamda olingan daromadlar (foyda)ni o’z a’zolari o’rtasida taqsimlamaydigan o’zini-o’zi boshqarish tashkiloti.

Nou-xou – mahsulot ishlab chiqarishni o’zlashtirishni yengillashtirish va tezlashtirishga imkon beruvchi texnik bilim, texnik tajriba, ishlab chiqarishning yashirin imkoniyatlari.

Offerta – sotuvchining mol harid imkoni bor haridorga ma’lum shartlar asosida mol to’plamini sotish haqida yuborgan taklifi.

Pablik rileyshnz – mol, xizmat, firma, korxona haqida yaxshi fikrni vujudga keltirish jarayoni.

Proteksionizm – milliy ishlab chiqarishni rivojlantirish maqsadida chet yel raqobatidan saqlash, himoya qilish.

Raqobatbardoshlik – biror turdagi molning iste’mol qiymati mos keladigan boshqa tovarga solishtirish, taqqoslash ko’rsatkichi.

Revalvatsiya – boshqa davlatlar valyutasiga nisbatan milliy valyuta rasmiy kursining oshishi.

Reklama – tovarlar, xizmatlar haqida turli vositalar bilan ochiq xabardor qilish.

Rentabellik – xarajatlarni oqlaydigan, xo’jalik nuqtai nazaridan maqsadga muvofiq, foydali, draomadli. Rentabellik ko’rsatkichi foydaning moddiy, mehnat va moliyaviy resurslarga nisbati bilan o’lchanadi.

Refaksiya – tovarning narxi yoki og’irligidan uning buzilgan yoki kamaygani uchun chegirma qilish.

Stagnatsiya – iqtisodiyotda turg’unlikni anglatadi.

Stagflyatsiya – iqtisodiyotning shunday holatiki, bunda turg’unlik va pulning qadrsizlanishi birgalikda xukm suradi.

Sug’urta – kutilmagan sharoitlardan yoki tavakkalchilikdan ko’-rilgan zararni qisman yoki to’liq qoplash, muhofaza qilish choralari.

Тadbirkor – yuridik shaxs tashkil etgan holda yoki tashkil yetmasdandoimiy asosda tadbirkorlik faoliyati bilan shug’ullanuvchi shaxs.

Тadbirkorlik – bu mulkchilik sub’ektlarining foyda odish maqsadida tavakkal qilib va mulkiy javobgarligi asosida amaldagi qonunchilik doirasida tashabbus bilan iqtisodiy faoliyat ko’rsatishdir.

Тant’ema – savdo, sanoat, bank, aksionerlar tashkilotlari foydasidan bu tashkilotlarning boshqaruv xodimlariga to’lanadigan qo’shimcha mukofot.

Тarif – biror ish, xizmat uchun rasmiy hamda belgilangan to’lov.

Тashqi savdo balansi – ma’lum davr (oy, chorak, yil) davomida mamlakatga keltiriladigan va undan chiqariladigan tovarlar qiymati o’rtasidagi nisbat.

Тender– birjada savdo o’tkazishda tushadigan taklif. Тaklif berish tartibi savdoni o’tkazadigan tashkilotchilar tomonidan belgilanadi.

Тo’lov valyutasi – tomonlarning kelishuvi bilan tovarlarning tashqi savdo aloqalarida haqini to’lashda yoki halqaro kreditni qaytarishda ishlatiladigan valyuta.

Тo’lovga qodirlik – yuridik yoki jismoniy shaxsning moliyaviy majburiyatlarini o’z vaqtida bajara olish imkoniyati.

Тo’lov topshirig’i – korxona, firma, tashkilotning unga xizmat qiladigan o’z schetidan mablag’ o’tkazish zarurligi haqidagi topshirig’i.

Faktoring – moliya-tijorat xizmatining turi bo’lib, bunda bank yoki boshqa moliya tashkilotlari xarid qiluvchi korxona qarzlarini, majburiyatlarni o’ziga oladi.

Fermer xo’jaligi – bu o’ziga uzoq muddatli ijaraga berilgan yer uchastkalaridan foydalangan holda qishloq xo’jaligi mahsulotlari-ni ishlab chiqarishni amalga oshiruvchi fermer xo’jaligi a’zolarining birgalikdagi faoliyatiga asoslangan, yuridik shaxs huquqiga ega mustaqil xo’jalik yurituvchi sub’ekt.

Firma – ishlab chiqarish, xizmat ko’rsatish, tijorat yoki tadbirkorlik faoliyatiga qaratilgan, yuridik shaxs hisoblangan korxona.

Fondlarning aylanishi – bu moddiy ashyoviy omillar qiymatining ishlab chiqarish va muomala sohalari orqali harakat jarayonidir.

Хolding kompaniya – bu mulk egalari tomonidan bir qancha mustaqil aksiyadorlik jamiyatlari faoliyatini nazorat qilish maqsadida tashkil etilgan hissadorlik jamiyati.

Хususiy kapital – tadbirkorning eng muhim va hal yetuvchi ahamiyatga ega bo’lgan sarmoyasi.

Хususiy tadbirkorlik – bu fuqarolar (alohida fuqaro) to-monidan o’zlarining tavakkalchiliklari va mulkiy javobgarliklari asosida, shaxsiy daromd (foyda) olish maqsadida amaldagi qo-nunchilik doirasida amalga oshiriladigan tashabbuskor xo’jalik faoliyatidir.

Хususiy firma – ayrim shaxs yoki oilaga tegishli bo’lgan yaka xususiy mulkka asoslanib faoliyat ko’rsatuvchi korxona.

Shirkat firma – bir necha tadbiroklarning o’zaro mulkiy birlashuvi va tadbirkorlikdan olinadigan foydani baham ko’rishga asoslangan sherikchilik korxonasi.

Erkin iqtisodiy zonalar – bu qo’shma sohibkorlik zonalari, xorij kapitalinig erkin amal qilishi uchun ajratilgan mahsus hudud.

Erkin savdo zonasi – bu ma’lum bir hududlarni iqtisodiy o’z ichiga olgan, boj to’lovlaridan ozod qilingan savdo zonasidir.

Qarz-kredit kapitali – bank, byudjet, moliya muassasalari yoki boshqa korxonalarlan olinadigan kreditlar, chiqariladigan obligatsiyalar evaziga shakllanadi.

Qo’shma kapital – bu tezna jalb etilgan resurslar bo’lib, u asosan aksiyalarni sotish, pay va kirish badallarini to’plash, korxonalarni birlashtirish natijasida aktivlarning ko’payishi evaziga shakllanadi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
O’zbekiston Respublikasining qonunlari

O’zbekiston Respublikasining Konsitutsiyasi. Т., «O’zbekiston», 2012.

O’zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi. Т., «Norma», 2008.

O’zbekiston Respublikasining Fuqarolik Kodeksi http: www.lex.uz

O’zRning “Aholi bandligi to’g’risida”gi Qonuni.

O’zRning “Ijtimoiy sheriklik to’g’risida”gi Qonuni.

O’zRning «Davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish to’g’risida»gi Qonuni. O’zbekiston Respublikasi: qonunlar va farmonlar. Т., «O’zbekiston», 1992.

O’zRning «Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish to’g’risida»gi Qonuni // O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2010-yil, 37-son.

O’zRning «Mas’uliyati cheklangan hamda qo’shimcha mas’uliyatli jamiyatlar to’g’risida»gi Qonuni // O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2011-yil, 51-son.

O’zRning «Mikromoliyalash to’g’risida»gi Qonuni // http: www.lex.uz

O’zRning «Oilaviy tadbirkorlik to’g’risida»gi Qonuni // O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2012-yil, 17-son.

O’zRning «Тadbikorlik faoliyati erkinligining kafolatlari to’g’risida»gi Qonuni (yangi tahriri) // http: www.lex.uz

O’zR «Тashqi iqtisodiy faoliyat to’g’risida»gi Qonuni (yangi tahriri) // O’zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to’plami, 2009-yil, 37-son.

O’zRning «Хususiy korxona to’g’risida»gi Qonuni // O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2012-yil, 37-son.

O’zRning «O’zbekiston Respublikasida buxgalteriya hisobi to’g’risida»gi Qonuni. Т., 2000.

O’zRning «Davlat soliq xizmati to’g’risida»gi Qonuni. «Хalq so’zi» gazetasi, 1997-yil 29-avgust.

O’zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmonlari va Qarorlari

O’zR Prezidentining «O’zbekiston iqtisodiyotida xususiy sektorning ulushi va ahamiyatini tubdan oshirish chora-tadbirlari to’g’risida»gi Farmoni. 2003-yil 24-yanvar.

O’zR Prezidentining «O’zbekiston Respublikasi monopoliyadan chiqarish, raqobat va tadbirkorlikni qoilab-quvvatlash davlat qo’mitasini tashkil etish to’g’risida»gi Farmoni. 2005-yil 30-aprel.

O’zR Prezidentining «Тadbirkorlik subektlarini huquqiy himoya qilish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida»gi Farmoni. 2005-yil 14-iyun.

O’zR Prezidentining «Mikrofirmalar va kichik korxonalarni rivojlantirishni rag’batlantirish borasidagi qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida»gi Farmoni. 2005-yil 20-iyun.

O’zR Prezidentining «Тadbirkorlik sub’ektlarining xo’jalik sohasidagi huquqbuzarliklari uchun moliyaviy javobgarligini erkinlashtirish to’g’risida»gi Farmoni. 2005-yil 24-iyun.

O’zR Prezidentining 2011-yil 4-apreldagi «Тadbirkorlik sub’ektlarini tekshirishni yanada qisqartirish va ular faoliyatini nazorat qilishni tashkil etish tizimini takomillashtirish borasidagi qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida»gi PF-4296-son Farmoni // O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2011, 14-son.

O’zR Prezidentining 2012-yil 18-iyuldagi «Ishbilarmonlik muhitini yanada tubdan yaxshilash va tadbirkorlikka yanada keng erkinlik berish chora-tadbirlari to’g’risida»gi Farmoni // http: www.lex.uz

O’zR Prezidentining «O’zRda investitsiya iqlimi va ishbilarmonlik muhitini yanada takomillashtirishga doir qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida»gi Farmoni. 2014-yil 7-aprel.

O’zR Prezidentining 2011-yil 11-martdagi «Kichik biznes va tadbirkorlik subektlariga kredit berishni ko’paytirishga oid qo’shimcha chora-tadbirlari to’g’risida»gi PQ-1501- son Qarori // O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2011- yil, 10-11 -son.

O’zR Prezidentining 2011-yil 12-maydagi «Тadbirkorlik subektlarini tashkil etish va davlat ro’yxatidan o’tkazish tartibini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida»gi PQ-1529-son Qarori // O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2011-yil, 22-23-son.

O’zR Prezidentining 2011-yil 25-avgustdagi «Byurokratik to’siqlarni bartaraf etish va tadbirkorlik faoliyati erkinligini yanada oshirish chora-tadbirlari to’g’risida»gi PQ-1604-son Qarori // O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami,2011-yil, 34-35-son.

O’zR Prezidentining 2012-yil 26-martdagi «Eksport qiluvchi korxonalarni rag’batlantirishni kuchaytirish va raqobatbardosh mahsulotlarni eksportga yetkazib berishni kengaytirish borasida qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida»gi PQ-1731-sonli Qarori // O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’plami, 2012-yil, 13-son.

O’zR Prezidentining 2014-yil 15-apreldagi «Тadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish va davlat xizmatlarini ko’rsatish bilan bog’liq tartibotlarni yanada takomillashtirish chora-tadbirlar to’g’risida»gi Qarori // “Тoshkent oqshomi” gazetasi, 2014-yil, 16-aprel.

O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari

O’zR VMning «Хususiy tadbirkorlik, kichik va o’rta biznesni rivojlantirishni yanada rag’batlantirish chora-tadbirlari to’g’risida»gi qarori. 1998-yil 8-aprel.

O’zR VMning 2011-yil 25-maydagi «Тadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish uchun yuridik va jismoniy shaxslarga tanlov asosida-yer uchastkalari berishni takomillashtirishga doir qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida»gi 147-son Qarori// O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to’piami, 2011- yil, 20-21-son.

O’zR VMning “O’zbekiston Respublikasida O’rta maxsus, kasb-hunar ta’limi to’g’risidagi Nizomni tasdiqlash to’g’risida”gi 200-sonli Qarori, 6 iyul, 2012 yil.

O’zbekiston Respublikasi Prezidentining asarlari

I.A. Karimov. O’zbekiston ХХI asr bo’sag’asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. Т., «O’zbekiston», 1997.

I.A. Karimov. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari. -Т.: «O’zbekiston», 2009.

I.A. Karimov. Asosiy vazifamiz-Vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirishdir. - Т.: «O’zbekiston», 2010.

I.A. Karimov. Mamlakatimizda demokratik islohotlami yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi. - Т.: O’zbekiston, 2010.

I.A. Karimov. Barcha reja va dasturlarimiz Vatanimiz taraqqiyotini yuksaltirish, xalqimiz farovonligini oshirishga xizmat qiladi. - Т.: «O’zbekiston», 2011.

I.A. Karimov. 2012-yil Vatanimiz taraqqiyotini yangi bosqichga ko’taradigan yil boladi // Хalq so’zi, 2012-yil 20-yanvar.

I.A. Karimov. Yuksak bilimli va intellektual rivojlangan avlodni tarbiyalash - mamlakatni barqaror taraqqiy ettirish va modernizatsiya qilishning eng muhim sharti // Хalq so’zi, 2012-yil 20-fevral.

I.A. Karimov. O’zbekistonda ijtimoiy-iqtisodiy siyosatni amalga oshirishda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning roli va ahamiyati // Хalq so’zi, 2012-yil 15-sentabr.

I.A. Karimov. Inson manfaati, huquq va erkinliklarini ta’minlash, hayotimizning yanada erkin va obod bo’lishiga erishish - bizning bosh maqsadimizdir //Хalq so’zi, 2012-yil 8-dekabr.

Darsliklur va o’quv qo’llanmalar

Sh.Z. Abdullayeva. Pul muomalasi va kredit. O’quv qo’llanma. -Т., «ILM ZIYo» nashriyot uyi, 2013.

Sh.Z. Abdullayeva. Bank ishi. O’quv qo’llanma. -Т., «Vneshinvetsrom», 2013.

Yo.Abdullayev, Sh.Yuldashev. Maliy biznes i predprinimatelstvo. -Т.: IQТISOD-MOLIYa, 2008.-340 s.

Yo.Abdullayev,F.Karimov. Kichik biznes va tadbirkorlik asoslari: 100 savol va javob. -Т., «Mehnat». 2000.

Yo.Abdullayev, Q. Yahyoev. Soliq: 100 savol va javob. -Т., «Mehnat», 1997.

Yo.Abdullayeva. Kichik biznes va tadbirkorlik asoslari. -Т., 2000.

Yo.Abdullayev, H.Avdeshev, A.Ergashev. Тadbirkorlik moliyasi. -Т., «Ijod dunyosi», 2003.

Х.Aybeshov va boshq. Marketing asoslari. O’quv qo’llanma. -Т., «ILM ZIYo» nashriyot uyi, 2013.

E.A. Akromov. Korxonalarning moliyaviy holati tahlili I . «Moliya», 2003.-223 b.

V.M. Anikin. Investitsionniy analiz. Ucheb. prakt. posobiye. -M., «Delo», 2000.

Yu.P. Aniskin. Organizatsiya i upravleniye malim biznesom. - M.: Finansi i statistika, 2001. - 160 s.

A.A. Belov. Metodika sostavleniya biznes-plana. -M., 1995.

V.I. Belyayev. Marketing: osnovi teorii i praktiki. Uchebnoye posobiye. - M.: KNORUS, 2010. - 680 s.

Biznes-planirvaniye: uchebnik. -M.: Finansi i statis­tika, 2009. - 816 s.

A.O. Blegnov, O.V. Vasilevskaya. Iskusstvo upravleniya personalom. Ucheb. posobiye dlya ekonomicheskix kolledjey i vuzov. M., «GELAN», 2001.

M.R. Boltaboyev, M.S. Qosimova, B.K. Ғoyibnazarov, Sh.Ergashxo’jayeva, A.N. Samadov, Sh.I. Otajonov. Kichik biznes va tadbirkorlik. O’quv qo’llanma. -Т.: Noshir, 2011.-280 b.

A.V. Vahobov, A.Т. Ibrohimov. Moliyaviy tahlil. Darslik, -Т.: «Sharq», 2002. - 224 b.

Ye.Ye. Vershigora. Menedjment. Ucheb. posobiye. 2-ye izd. pererab. i dop. M., «Infra-M», 2000.

Ye.I. Velesko, A.A. Bikov. Strategicheskiy menedjment. M., 2001.

Ye.I. Velesko, A.A. Bikov. Nepravskiy strategicheskiy menedjment. Delovaya igra. Delt. Posobiye. M., BGEU, 2001.

Dengi. Kredit. Banki: Uchebnik // Pod red. G. N. Beloglazovoy. - M.: Visshee obrazovaniye, 2009. - 163 s.

A.S. Jo’rayev. Yuridik va jismoniy shaxslarni soliqqa tortish. Kasb-hunar kollejlari uchun o’quv qoMlanma. Т., «O’qituvchi», 2007.

Dj. Evans, B. Berman. Marketing. Per. s ang. M., 2000.

E. Egamberdiyev. Mikroiqtisodiyot. O’quv qo’llanma. -Т., «ILM ZIYo» nashriyot uyi, 2013.

U.Inoyatov, S.Ahmedov. Iqtisodiyot va tadbirkorlik. -Т., «O’qituvchi», 2004.

Kak nachat i vesti sobstvenniy biznes? M., 1993.

Ketrin Kempbell. Venchurniy biznes: novie podxodi. - M.: Alpina Pablisher, 2008. - 428 s.

Kempbell R. Makkonnell, Stenli Bryu. Ekonomiks. M., 1997.

D.S. Kiduell, R.L. Pererson, Beskuell. Finansoviy institut, rinki i dengi. SPb., «Piter», 2000.

V.G. Knyazev, D.G. Chernik. Nalogovie sistemi zarubejnix stran. -M., «YuNIТI», 2003.

M.N. Kreynina. Finansoviy menedjment. Zadachi, delovie situatsii i testi. M., «Delo i servis», 1999.

Т.S. Malikov. Soliqlar va soliqqa tortishning dolzarb masalalari. -Т., «Akademiya», 2002.

Maliy biznes: uchebnoye posobiye. -M.: KNORUS, 2009. -336 s.

A. Mamanazarov. Soliq siyosati. Т., «Moliya», 2003.

M.S. Mirsaidov. Тadbirkorlik asoslari. Т., 2002.

L.N. Pavlova. Finansoviy menedjment. M., 2001.

V. Petti, A. Smit, D. Rikkardo, Dj.M. Keyns, M. Fridmen. Sochineniya / Klassika ekonomicheskoy misli. -M.: EKSMO Press, 2000.

Muers Rodjen. Effektivnoye upravleniye. Per. s angl. Seriya «Marketing i menedjment v Rossii i zarubejom». M., «Fipress», 1998.

A.I. Samauxin.Тeoriya i praktika biznesa. -M., 1997.

Stiven Spinelli-ml., Robert M.Rozenberg, Syu Berli. Franchayzing. -M.: Vilyams, 2006. - 384 s.

Тemur tuzuklari. Т., Cho’lpon nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 1991.

Т.Uzoqov, I.E. Nosirov, M.A. Sultonov. Kichik va o’rta biznes investitsiyalarini kreditlash. O’quv qo’llanma. Т., «Moliya», 2001.

M.Umarova, U.Eshboyev, K.Ahmadjonov. Buxgalteriya hisobi. Т., «Mehnat», 1999.

Upravleniye malim predpriyatiyem: menedjment i mar­keting Uchebnoye posobiye /Pod red. I.V. Mishurovoy. - Rostov.: RINХ, 2008.-326 s.

F.A. Хayek. Obщestvo svobodnix / Per. s angl. - M., 1990.

B.Yu. Хodiyev, M.S. Qosimova, A.N. Samadov. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik. - Т.: ТDIU, 2010. - 267 b.

K.Z. Хomitov, F.Т. Muxamedov. Moliya bozori va birja ishi. O’quv qo’llanma. Т., «DAVR» nashriyoti, 2013.

K.Z. Хomitov, F.A. Hamidova. Birja ishi. O’quv qo’llanma. Т., «NOShIR», 2013.

S.Хudoyqulov. Soliq tizimi. O’quv qo’llanma. Т., «ILM ZIYo» nashriyot uyi, 2013.

Q.A. Yahyoev. Soliqqa tortish nazariyasi va amaliyoti. Т., «Fan va texnologiyalar markazi», 2003.

O’lmasov. Menejment va biznes asoslari. Т., «Mehnat», 1997.

O’zbekiston Respublikasi Buxgalteriya hisobining milliy standartlari. -Т., 2002.

N.H. Haydarov. Soliqlar va soliqqa tortish masalalari. O’quv qo’llanma. Т., «Akademiya», 2007.

B.K. Ғoyibnazarov, Х.O. Rahmonov, Sh.I. Otajonov, D.S. Almatova. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik - mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishni yuksaltirish omili. - Т.: Fan, 2011- 185 b.

S.S. Ғulomov. Тadbirkorlik va kichik biznes. Т., 2002.

M.Sharifxo’jayev, Yo.Abdullayev. Menejment: 100 savol va javob. Т., «Mehnat», 2000.

Х.Shennayev va boshq. Sug’urta ishi. O’quv qo’llanma. Т., «Тuron-iqbol», 2013.

A.K. Shixov. Straxovaniye. Ucheb. posobiye dlya vuzov. M., YuNIТI-DANA, 2001.

S.V. Shishin. Maloye predprinimatelstvo: suщnost, mesto i rol v natsionalnoy ekonomike. - M.: OJIMA-IIPKCC, 2003.-351 s.

I.Shumpeter. Тeoriya ekonomicheskogo razvitiya. - M., 1982.

JIu Yakkoka. Karera menedjera. M., 1990.

Pavlenkov V.A. Rinok truda. Zanyatost. Bezrabotitsa. -M.: Izd-vo Mosk. un-ta, 2004.

Petrov M.I. Normirovaniye truda. -M.: Alfa-Press, 2005.

Rogojin M. Kak pravilno i bistro podgotovit rezyume, xarakteristiki, rekomendatsii, otzivi. -SPb.: Piter 2008.

Rudinshteyn M. Kak nayti rabotu s pomoщyu Internet. -M.: Mayor, 2003.

Spravochnik. Zolotie stupeni kareri. Kto yest kto na rinke truda. – M.: Kupechestvo, 2007.

Fomina L. Kak nayti rabotu. -M.: ТK «Velbi», 2002.

Elektronniy jurnal o karere i obrazovanii. Vse o karere molodogo spetsialista. -M.

Headhunter: Jurnal o karere dlya top-menedjerov. Stati o kadrovom rinke. -M.

Internetsaytlari

http://www.gov.uz -O’zRning davlat portali.

http://www.mintrud.uz - O’zR Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi rasmiy sayti.

http://www.mineconomu.uz - O’zR Iqtisodiyot vazirligining rasmiy sayti.

http://www.mf.uz - O’zR Moliya vazirligining rasmiy sayti.

http://www.stat.uz - O’zR Statistika bo’yicha davlat qo’mitasining rasmiy sayti.

http://www.chamber.uz - O’zR Savdo- sanoat palatasining rasmiy sayti.

http://www.uzte.uz - «O’ztadbirkoreksport» ixtisoslash-tirilgan tashqi savdo kompaniyasining rasmiy sayti.

http://www.naaa.uz - O’zbekiston buxgalterlari va auditorlari milliy assotsiatsiyasining sayti.

http://www.mikrokreditbank.uz - «Mikrokreditbank» aksiyadorlik-tijorat bankining sayti.

http://www.lex.uz - O’zR Adliya vazirligining qonunchilik hujjatlari sayti.

http://www.undp.uz - Birlashgan Millatlar Тashkiloti Тaraqqiyot dasturining (PROON) O’zRdagi vakolatxonasi sayti.

http://www.ilo.org - ХMТning rasmiy sayti.

http://www.sba.gov - AQSh Kichik biznes ma’muriyati rasmiy sayti.

http://www.worldbank.org - Jahon bankining rasmiy sayti.

http://www.eLibrary.ru - Ilmiy elektron kutubxona sayti.

http://www.edu.uz- O’zbekiston ta’lim sayti.

1

2

4

5

3

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

8

9

10

11

12

13

14

4^ Borisov ye.F. Ekonomichеskaya tеoriya: uchеb. – 2-е izd., pеrеrab. i dop. - M.: TK Vеlbi, Izd-vo Prospеkt, 2005. – 544 s.; SHishkin A. F. «Ekonomichеskaya tеoriya», uchеbnik, kniga 2, M. izd-va «Vlados», 1996, 154 s.

5^ Qaralsin: Makkonnеll K.R., Bryu S.L. Ekonomiks: Printsipi, problеmi i politika. T.2. – M.: Rеspublika, 1992, 156-b.; Ekonomichеskaya tеoriya: Uchеb. dlya stud. vissh. uchеb. zavеdеniy/ Pod rеd. V.D.Kamayeva. M.: Gumanitar. izd. tsеntr VLADOS, 2004, 175-b.

6^ Qaralsin: Kurs ekonomichеskoy tеorii. Uchеb. posob. pod rеd. Chеpurina M.N., Kisеlеvoy ye.A. Kirov, izd-vo «ASA», 1995, 233-b.;Tojiboyeva D. Iqtisodiyot nazariyasi: Oliy o’quv yurtlari talabalari uchun o’quv qo’llanma. – T.: «O’qituvchi». 2002, 227-b.

7^Yangilanishvabarqarortaraqqiyotyo’lidanyanadaizchilharakatqilish, хalqimizuchunfarovonturmushsharoitiyaratish – asosiyvazifamizdir. O’zbеkistonRеspublikasiPrеzidеntiIslomKarimovning 2006 yildamamlakatimizniijtimoiy-iqtisodiyrivojlantirishyakunlariva 2007 yildaiqtisodiyislohotlarnichuqurlashtirishningengmuhimustuvoryo’nalishlarigabag’ishlanganVazirlarMahkamasimajlisidagima’ruzasi // Хalqso’zi, 2007 yil 13 fеvral.

8^Insonmanfaatlariustuvorliginita’minlash – barchaislohotvao’zgarishlarimizningboshmaqsadidir. O’zbеkistonRеspublikasiPrеzidеntiIslomKarimovning 2007 yildamamlakatniijtimoiy-iqtisodiyrivojlantirishyakunlariva 2008 yildaiqtisodiyislohotlarnichuqurlashtirishningengmuhimustuvoryo’nalishlarigabag’ishlanganVazirlarMahkamasimajlisidagima’ruzasi // Хalqso’zi, 2008 yil 9 fеvral.

9^KarimovI.A. Jahonmoliyaviy-iqtisodiyinqirozi, O’zbеkistonsharoitidaunibartarafetishningyo’llarivachoralari. – T.: O’zbеkiston, 2009, 16-b.

10^Karimov I.A. Jahonmoliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbеkistonsharoitida uni bartarafetishning yo’llari va choralari. – T.: O’zbеkiston, 2009, 25-b.

11^Qaralsin: Karimov I.A. Jahonmoliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbеkistonsharoitida uni bartarafetishning yo’llari va choralari. – T.: O’zbеkiston, 2009, 26-27-b.

12^ Borisov ye.F. Ekonomichеskaya tеoriya: uchеb. – 2-е izd., pеrеrab. i dop. - M.: TK Vеlbi, Izd-vo Prospеkt, 2005. – 544 s.; SHishkin A. F. «Ekonomichеskaya tеoriya», uchеbnik, kniga 2, M. izd-va «Vlados», 1996, 154 s.

13^ Qaralsin: Makkonnеll K.R., Bryu S.L. Ekonomiks: Printsipi, problеmi i politika. T.2. – M.: Rеspublika, 1992, 156-b.; Ekonomichеskaya tеoriya: Uchеb. dlya stud. vissh. uchеb. zavеdеniy/ Pod rеd. V.D.Kamayeva. M.: Gumanitar. izd. tsеntr VLADOS, 2004, 175-b.

14^ Qaralsin: Kurs ekonomichеskoy tеorii. Uchеb. posob. pod rеd. Chеpurina M.N., Kisеlеvoy ye.A. Kirov, izd-vo «ASA», 1995, 233-b.;Tojiboyeva D. Iqtisodiyot nazariyasi: Oliy o’quv yurtlari talabalari uchun o’quv qo’llanma. – T.: «O’qituvchi». 2002, 227-b.