Tadbirkorlik va boshqaruv” fakulteti «raqamli iqtisodiyot» kafedrasi

XULOSA

Xulosa qilib aytganda yer yuzida insoniyat paydo bo’la boshlagan vaqtdan buyon bozor paydo bo`lgan. Bozorning asosiy belgilari sotuvchi va xaridorlarning xisoblanadi. Bu yerda sotuvchi o`z tovarini ma’lum ko`rsatkichlari ya’ni sifati, narxi, qulayligi, xaqida ma’lumot briadi.
Bu mavzularni umumiy suratda ko‘rish uchun iqtisodiyotning 10 ta tamoyiliga murojaat qilamiz. Birinchi tamoyil bu bozorlar-iqtisodiy faoliyatni amalga oshirishning yaxshi usuli. Boshqa tamoyil bu davlat ba’zida bozorlar ahvolini yaxshilashi mumkinligini bildiradi.
Ko‘pchilik iqtisodiy jarayonlarda xabarlar assimetrik hisoblanadi. Agar yashirin harakatlar yuz berganda prinsipiallar qo‘l ostidagilari boshlaridan kechirayotgan axloqiy xavfdan xavotirlanishi mumkin. Agar yashirin harakatlar bo‘lsa sotib oluvchida sotuvchilar tanlovi muammosi vujudga keladi. Xususiy bozorlar ba’zida assimetrik xabarlarni signal va tekshirish bilan ulashadi.
Condorcet paradoksi shuni ko‘rsatadiki, jamiyat uchun afzal hiso blangan ishlab chiqarishni buzadi. Arrov ilojsizlik nazariyasi ko‘rsatadiki, hech qanday saylov tizimi mukammal emas. Ko‘p vaziyatlarda demokratik muassasalar ko‘pchilik saylov guruhining xohishlariga qaramasdan o‘rtacha saylovchilar tomonidan istalgan natijalarni ishlab chiqarishadi. Shuningdek, Davlat siyosatini belgilaydigan shaxslar milliy qiziqishlardan ko‘ra o‘z qiziqishlaridan motivatsiyalangan bo‘lishi mumkin.
Psixologiya va iqtisodiyotni o‘rganish odamlarning qaror qabul qilishi odatdagi iqtisodiy nazariyada taxmin qilingandan ko‘ra ancha murakkabroqligini ochdi. Odamlar har doim ham ratsional emas, ular iqtisodiy holatdagi adolatlilikka qayg‘urishadi (xatto shaxsiy manfaati bo‘lsada) va ular har doim izchil emaslar.