Tadbirkorlik

lot omboriga topshirilgan paytdan boshlab, sotilgan mahsulot puli kelib
tushgan paytgacha bo‘lgan davrdan iborat. Bu vaqtni ham qisqartirish
imkoniyatlari mavjud.
Tadbirkorlik sarmoyasining samaradorligi katta ahamiyat kasb etadi.
Uni oshirish qo‘shimcha sarmoya jalb etmasdan ishlab chiqarish hajmini
va foydani oshirishni ta’minlaydi. Sarmoya samaradorligini oshirish
uchun uchta muhim vazifani bajarish kerak bo‘ladi.
1. Sarmoya samaradorligi ko‘rsatkichlarini aniqlash va ular yor­
damida sarmoya samaradorligining erishgan darajasini baholash.
Tadbirkorlik sarmoyasining samaradorligi asosiy ko‘rsatkichlari qu-
yidagilar:
- umumiy sarmoyaning unumdorligi-qaytimi (umumiy sarmoya
birligiga to‘g ‘ri keladigan mahsulot) - mahsulot sotishdan tushgan
so f tushumning sarmoyaning o ‘rtacha yillik (oylik) qiymatiga nisbati,
so ‘mda;
- asosiy sarmoyaning unumdorligi-qaytimi (asosiy sarmoya birli­
giga to‘g ‘ri keladigan mahsulot) - mahsulot sotishdan tushgan so f tu­
shumning asosiy sarmoyaning o ‘rtacha yillik (oylik) qiymatiga nisbati,
so ‘mda.
- aylanma sarmoyaning unumdorligi - qaytimi (aylanma sarmoya
birligi to ‘g ‘ri keladigan mahsulot) - mahsulot sotishdan tushgan sof
tushumning aylanma sarmoyaning o ‘rtacha yillik (oylik) qiymatiga
(qoldig‘iga) nisbati, so‘mda;
- umumiy sarmoyaning rentabelligi - so f foydaning umumiy sar­
moyaning o ‘rtacha yillik (oylik) qiymatiga nisbati, foizda;
- asosiy sarmoyaning rentabelligi - so f foydaning asosiy sarmoya­
ning o ‘rtacha yillik (oylik) qiymatiga qoldig‘ga nisbati, foizda;
- aylanma sarmoyaning rentabelligi - so f foydaning aylanma sar­
moyaning yillik (oylik) o ‘rtacha qiymatiga (qoldig‘iga) nisbati, foizda.