Tabiiyot-geografiya fakulteti


-chizma. Yutilishi (1) va



Download 1,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet60/98
Sana27.01.2022
Hajmi1,28 Mb.
#412593
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   98
Bog'liq
tabiiy va oqava suvlar tarkibidagi ammoniy ionlari miqdorini fotoelektrokolorimetrik usul bilan aniqlash

 

 

17-chizma. Yutilishi (1) va 



lyuminessensiya (2) 

spektrlarining nur to`lqin 

uzunligiga bog`liqligi 

 

18-chizma. Lyuminessensiya 

energetik unumining qo`zg`aluvchi 

to`lqin uzunligi 

                                                                    



LYUMINESSENSIYANING KVANT VA ENERGETIK UNUMLARI.  

Lyuminessensiyaning  eng  muhim  qonuniyati  qo`zg`atuvchi  elektromagnit 

nurlar intensivligi bilan lyuminessensiya shulalanish intensivligining bog`liqligidir. 

Lyuminessensiya  nur  energiyasining  (E

e

)  yutilgan  nur  energiyasiga  (E



k

)  nisbati 

lyuminessensiyaning energetik unumini:  



58 

 

k



e

e

E

E

B

 



Shulalanuvchi  kvantlar  sonining  (N

e

)  yutilgan  kvantlar  (N



k

)  soniga  nisbati 

lyuminessensiyaning kvant unumini:  

k

e

e

N

N

B

 



tashkil  etadi.  Lyuminessensiyaning  energetik  va  kvant  unumlari  yutilgan 

nurning  qancha  qismi  lyuminessensent  energiyaga  aylanganligini  ko`rsatadi.  Bu 

qiymatlar o`zaro quyidagicha bog`langan:  

k

e

kv

k

e

k

k

e

e

k

e

e

B

v

v

N

hv

N

hv

E

E

B





 

S.I.Vavilov  lyuminessensiya  energetik  unumi  bilan  uni  hosil  qiluvchi 



qo`zg`atuvchi nurning to`lqin  uzunliklari orasidagi bog`lanishni o`rganib quyidagi 

qonunni  ta’rifladi:  “Yutilish  spektrining  qisqa  to`1qinli  jismi    ta’siridan 

lyuminessensiya  qo`zg`atganda,  uning  energetik  unumi  qo`zg`atuvchi  nurning 

to`lqin  uzunligiga  mos    ravishda  o`sadi,  so`ngra  yutilish  hamda  chiqarish 

spektrlarining  ustma-ust tushish sohasida keskin kamayadi”.  18. chizma. Shunday 

qilib,  spektrning  muayyan  sohasida  lyuminessensiyaning  kvant  unumi  to`lqin 

uzunligiga  bog`liq  emas.  18  chizma.  Boshqacha  qilib  aytganda,  lyuminessensiya 

molekulaning  energetik  pog`onalari  to`plamiga  bog`liq  bo`lib  molekulaning 

qo`zg`atishda  aynan  qaysi  yorug`lik  kvantlari  qatnashganiga  bog`liq  emas. 

Shuning  uchun  ham,  ko`pincha  spektrning  katta  energiyaga  bog`liq  bo`lgan 

ultrabinafsha  sohasi  ishlatiladi.  Bu,  tabiiyki  energiyaning  yorug`likka  emas 

issiqlikka  aylanadigan  ulushini  ko`paytiradi.  Analitik  maqsadlarda  bu  ahamiyatga 

ega  emasligi  uchun  analizga  amalda  ta’sir  ko`rsatmaydi.  Lyuminessensiya  kvant 

unumi  usulining  sezuvchanligini  fodalaydi.  Kvant  unumi  qancha  katta  bo’lsa, 

usulning sezuvchanligi shuncha yuqori bo`ladi.  

Lyuminessensiyaning 

intensivligi 

shulalanuvchi 

zarralar 

soniga 


mutanosibdir:  

I

e



=xN

e

=xV



kv

N

k






59 

 

Bu  yerda,  x–mutanosiblik  koeffitsenti.  Yutilgan  kvantlar  soni  yutilgan  nur 



intevsivligiga mutanosibdir: 

N

k



=x

(I



0

-I). 


Bu  yerda,  x’–mutanosiblik  koeffitsenti.  Ushbu  tenglamaga  intensivlikning 

Buger–Lambert–Ber qonunidagi ifodasini qo’yib: 

N

a

=x’I



o

(1-10


-εcl

tenglamani olish mumkin. Bu tenglamadagi yuqoridagi 



I

e

=xU



kv

N

k



 

tenglamaga qo`ysak 

I

e

=xxV



kv

I

0



(1-10

-εcl


Hosil bo`ladi. Tegishli o`zgartirishlardan keyin εcl≤10

-2

 bo`lganda: 



I

ε

=2.3xx’V



kv

I

0



εcl 

Tenglamani  olish  mumkin.  Bu  tenglamadagi  barcha  qiymatlarini  k  bilan 

belgilasak: 

I

ε



>K

c

 



Bundan,  lyuminessensiya  kvant  unumi,  qo’zg’atuvchi  nurning  intensivligi, 

yutish  qatlami  va  boshqalar  doimiy  bo’lganda,  lyuminessensiyaning  mutanosib 

bo’lishi ravshan. Bu tenglama kichik konsentratsiyalar uchun haqlidir.  


Download 1,28 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   98




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish