Spektrofotometrik
aniqlashlarning
metrologik
kattaliklari.
Hisoblashlar natijasida molyar yutish koeffitsentining 10
5
(amalda 10
3
–10
4
)
bo`lishi, optik zichlikning minimal qiymati 10
-2
va o`tkazish qatlamining qalinligi
ko`pchilik analitik o`lchashlar uchun 1 sm bo`lishi aniqlangan. Shundan kelib
chiqsak, spektrofotometrik o`lchashlarning sezuvchanligi 10
-7
M (ko`pchilik
hollarda, 10
-4
–10
-6
M) bo`ladi. Fotometrik aniqlashlarda kuzatiladigan tasodifiy
xatolar eritma tayyorlash, aniqlanadigan moddani yutadigan ko`rinishga
aylantirish, begona moddalar ta’siri va boshqalar asosida yuzaga keladi. Bunga
kloveta va etolon eritma tanlash xatolari ham kiradi. Nur manbaiga berilayotgan
kuchlanishning o`zgarib turishi ham nurga ta’sir qilmay qolmaydi. Bularning
hammasi aniqlashlarning qayta takrorlashuvchanligiga katta ta’sir ko`rsatadi.
Tajribalarning ko`rsatishicha A va T ni o`lchash xatolari ham sezilarlidir. Shuning
uchun ham, optik zichlikni o`lchash xatosi, uning
minimal qiymati
ikkilanganligidan katta bo`lmasligi kerak:
min
)
(
2
A
S
A
S
A
A
(S–standart chetlanish). Spektrofotometriya usulining o`zi selektiv usul
bo`lmasada, aniqlashning selektivligini namunani analizga tayyorlash jarayonida
taminlash mumkin.
Misol.
Marganesni KMnO
4
shaklida (∆A=±0.05 uchun) aniqlash
sezuvchanligini va molyar yutish koeffitsentini quyidagi qiymatlar asosida
hisoblang:
43
C
mn
(mkg/ml)
0.5
1.0
1.5
2.0
A(l=1sm)
0.22
0.43
0.65
0.87
Yechish
. Masalaning shartiga sezuvchanlik 0.5∙0.05/0.22=0.114 mkg/ml.
ε=0.43∙1000∙54.9/1.0=23607. (54.9-ko`ra, ∆C=0.5, ∆A=0.22 ga to`g`ri keladi.
Bundan marganesning nisbiy atom massasi) kelib chiqadi. [35]
Do'stlaringiz bilan baham: |