Tabiiy va aniq fanlar

KOMPYUTERNING ATROF QURILMALARI

Kompyuterlar asosiy qurilmalardan tashqari bir qator atrof qurilmalariga ham ega. Ularning ba'zilari bilan tanishib chiqamiz:

 Printer - ma’lumotlarni qog’ozga chiqaruvchi qurilma.

Barcha printerlar matnli ma’lumotni, ko’pchiligi esa rasm va grafiklarni ham qogozga chiqaradi. Rangli tasvirlarni chiqaruvchi maxsus printerlar ham bor.

Printerlarning quyidagi turlari mavjud: ignali, siyohli, va lazerli. Lazerli kompakt disklar. Lazerli kompakt disklar uchun disk yurituvchi (CD-ROM)ning ish printsipi egiluvchan disklar uchun disk yurituvchilarning ish printsipiga o’xshashdir. CD-ROMning yuzasi lazer kallakka nisbatan chiziqli tezlik bilan harakatlanadi, burchak tezlik esa kallakning radial joylashishiga qarab o’zgaradi.

CD-ROM - katta hajmdagi ma'lumotlarni saqlovchi magnit yuzali moslama Disk yurituvchilarning unumdorligini oshirish uchun ularni bufer xotira (KESh xotira) bilan jihozlaydilar. KESh xotiralarning standart hajmlari 64, 128, 256, 512 va 1024 Kbayt.

Disk yurituvchining buferi ma'lumotlarni CD-ROM dan o’qigandan so’ng, kontroller platasi, so’ngra markaziy protsessorga jo’natishgacha bo’lgan vaqt davomida,qisqa muddatga saqlash uchun maxsus xotira hisoblanadi. Bunday buferlashtirish disk qurilmasiga ma'lumotlarni protsessorga kichik miadorlarda uzatish imkonini beradi.DVD-ROM - katta xajmdagi ma'lumotlarni sonli formatda saqlovchi magnit yuzali moslama. CD-RW- ma'lumotlarni kompakt disklarga yozuvchi va o’quvchi qurilma. DVD-RW - ma'lumotlarni sonli formatda kompakt disklarga yozuvchi va o’quvchi qurilma.Modem-telefon tarmog’i or­qali kompyuter bilan aloqa qilish imkonini beruvchi qurilmadirFaks-modem - telefon tarmog’i orqali tashki tarmoqdagi boshqa kompyuter bilan ma'lumot almashuvini ta'minlaydi.Skanerlar — kompyuterga matn, rasm, slayd, fotosurat ko’rinishida ifodalangan tasvirlar va boshqa grafik axborotlarni avtomatik ravishda kiritishga mo’ljallangan qurilmadir. Skanerlarning turli modellari mavjud. Eng ko’p tar­qalgani — stol usti, planshetli va rangli skanerlardir Uning ishlash prinsipi xuddi ksirokopiyaga o’xshagan bo`ladi.

Plotterlar — bu, kompyuterdan chiqarilayotgan ma'lumotlarni qog’ozda rasm yoki grafik ko’rinishda tasvirlash imkonini beruvchi qurilmadir. Odatda uni grafik yasovchi (grafopostroitel) deb ham atashadi.Multimedia -kompyuter yordamida musiqa va ovozli ma'lumotlarni ko’rsatishni ta'minlovchi qurilma.