Tabiiy tolalarni dastlabki ishlash texnologiyasi

 
 
 
 
 
1.1. Paxtachilikni rivojlantirish bosqichlari 
О‘zbekiston qishloq xо‘jaligini taraqqiy topgan, lekin tabiiy sharoiti taxminan 
bir xil bо‘lgan boshqa davlatlar bilan qiyoslasak, shunday qat’iy xulosaga kelish 
mumkin: О‘zbekistonda agrar tarmoq hosildorligini oshirish imkoniyati nihoyatda 
katta. 
Bizda bu borada imkoniyatlar kо‘p. Ular jahonda belgilangan va keng 
qо‘llanilayotgan agrotexnik me’yorlarga, qoidalarga amal qilishni, dehqonchilik 
madaniyati va qishloq hо‘jaligi ishlab chiqarishini oqilona tashkil etishni talab etadi. 
Insoniyat paxtachilik bilan muntazam shug‘ullanishi oqibatida bu guruhlardan 
yangidan yangi tur, xillarini vujudga keltirdi. Jumladan, turlararo duragaylash yо‘li 
bilan yangi g‘о‘za turlari yaratildi. О‘tgan davr davomida g‘о‘zaning tabiati shu 
qadar о‘zgartirildiki, oqibatda tropik mintaqada о‘sib hosil beribgina qolmay, balki 
subtropik va nihoyat, issiqligi kamroq va о‘suv davri birmuncha qisqa bо‘lgan 
kontinental iqlim sharoitida ham о‘sib, yuqori hosil beradigan bо‘ldi. Tropik 
mintaqada g‘о‘zaning daraxtsimon turlarida dastlabki kо‘sak 7-9 oyda pishib yetilsa, 
bir yillik g‘о‘zada 6 oyda bemalol yetilib pishmoqda. 
Ilmiy ma’lumotlarga qaraganda, yer yuzida g‘о‘zaning 35 turidan ortig’i 
mavjud bо‘lib, shundan 5 tasi madaniy hisoblanadi. Ekin maydonining kattaligi 
jihatidan birinchi о‘rinda Gossipium hirzutum turadi. Uning tabiiy holda tarqalgan 
vatani Markaziy Amerikadagi Meksika mamlakati bо‘lgani uchun u Meksika g‘о‘zasi 
deb ataladi. Bizda bu turning tabiatiga birmuncha о‘zgartirishlar kiritilgan va u о‘rta 
tolali g‘о‘za deyiladi. Bu turning hosildorligi boshqalarinikidan yuqori turadi, ammo 
tola sifati jihatidan birmuncha pastroq. Shunga qaramay, g‘о‘za 5 ta qit’ada 
 
1-bob
: