Tabiiy tolalar va matoga ishlov berish

18-Tematik ma’ruza
Mavzu: Ixtiro va sanoat namularini xorijiy patentlash.


Reja:
1. Ихтироларни хорижий патентлашнинг асосий тамойил ва механизмлари. Саноат мулкини муҳофаза қилиш бўйича Париж Конвенцияси тартиблари

Олдинги бўлимларда баён этилганидек, патент қатъий чегараланган ҳудудларда амал қилади. Шунинг учун ихтирони (шунингдек саноат мулкининг бошқа объекларини) хорижда ҳимоя қилиш учун хорижий патентлашни амалга ошириш, яъни уларни бошқа давлатларда патентлаш зарур.

Хорижий патентлаш, одатда, цуйидаги мацсадларда амалга оширилади:

1. 
   Товар ва технологиялар эқспортини ҳимоя қилиш учун. Экспорт мамлакатида патентлаш экспорт қилувчи фирмага ушбу бозорни ўз товар (буюм)лари билан мустаҳкам эгаллашини таъминлайди. Одатда, ихтиро ёки саноат намунаси ўз аксини топган буюмларнинг сотилиши бошланишидан олдин у ерда аналог патентлар мавжудлиги, бозор бўшлигини аниқлаш учун патент тадқиқотлари ўтказилади. Бу тадқиқотларнинг натижаларига қараб патентлар учун тегишли талабномалар берилади. Агар патент (ёки патентлар) олинса, ушбу экспорт қилувчи учун тегишли буюмлар, ускуналар ва бошқа товарларни тўсиқсиз етказиб бериш таъминланади, рақобатчилар учун эса бозор ёпиқ бўлади.
   

Товарнинг уч ажралмас таркибий қисми: ички моҳияти (ихтиро учун патентни ҳимоя қилади): ташқи кўриниши ёки дизайн (саноат намунаси учун патент); шунингдек савдо имижи (рўйхатга олинган товар белгиси) ҳимояланган товар муваффақиятли экспорт қилиниши мумкин.

2. 
   Лицензияларни бошқа фирмаларга сотиш учун. Бу мақсадда патентлаш фирма экспортга товарлар ишлаб чиқаришни ташкил қилиш учун ўз итттлаб чиқариш ресурсларига ёки маҳсулот сотиладиган мамлакатда қўшма корхона очиш имкониятига эга бўлмаган ҳолатларда амалга оширилади. Бунда ихтиро юқори потенциал тижорат қийматига эга ва хорижий фирмалар ундан фойдаланиш учун лицензияни сотиб олишга тайёр бўлиши мумкин.
   

Ихтироларни хорижий муҳофазалашни ташкил цилишда иккита умумцабул цилинган ёндашув мавжуд:

1. 
   Ихтироларнинг патент ҳимояси;
   
2. 
   Уларни тижорат сири, "ноу-хау" сифатида сақлаб қолиш.
   

Шак-шубҳасиз, пухта ташкил этилгап патент ҳимояси ихтироларни