Tabiiy tolalar va matoga ishlov berish” kafedrasi

7.4 Arqoq to’qimasi qo’shimcha ipini kiritish usullari
Arqoq trikotaj to’qimalari. Tarkibida halqa bilan birga qo’shib to’qilmagan qo’shimcha iplari bo’lgan trikotaj arqoq to’qimasi deyiladi. Bu qo’shimcha iplar halqa asoslari yoki asoslari va protyajkalari orasida joylashgan bo’ladi va ular arqoq iplari deb ataladi.

Ko’ndalang arqoq to’qimalari. 10.10-rasmda arqoq ipi qo’yilgan glad to’qimasi keltirilgan. Rasmdan ko’rinib turibdiki, ip aa glad halqalarini hosil qiladi, ip bb esa arqoq ipidir. Bu to’qimani olish uchun ignalardan halqalarni yechib olib, yechilgan va yechilmagan halqalar orasiga arqoq ipini qo’yib, keyin yechilgan halqalarni qaytib o’z ignasiga kiydirib qo’yish kerak bo’ladi.

10.11-rasmda glad to’qimasini ishlab chiqarishda arqoq ipini qo’yish jarayoni sxemasi keltirilgan. Yangi halqa qatorini hosil qilingandan keyin g₁, g₂ sbavochniklar yordamida S₁ va S₃ xalqalar 1 va 3 ignalardan echiladi, ular ip qo’yish moslamasi echilgan S₁, S₃ va echilmagan S₂ xalqalar orasiga arqoq ipini qo’yish imkoniga ega bo’ladigan masofagacha orqaga suriladilar. Keyin sbavochniklar echilgan xalqalarni qaytib o’z ignalariga kiydiradilar.

10.10-rasm. Arqoq ipli glad to’qimasi tuzilishi.

10.11-rasm. Glad to’qimasiga arqoq ipini qo’yish jarayoni.

Bunday trikotaj to’qimasini ishlab chiqarish mashina ish unumdorligini keskin pasayib ketishiga olib keladi. Shuning uchun bunday trikotajni maxsus maqsadlarda, masalan, ortopedik mahsulotlar tayyorlashda ishlatiladi. Bunday holda ip bilan qoplangan rezina arqoq ipi sifatida ishlatiladi, bu ip trikotajni eniga bo’lgan cho’ziluvchanligini kamaytirmaydi, shu bilan birga egiluvchanlik xususiyatini oshiradi.

Hozirgi kunda glad asosidagi arqoq trikotaj to’qimasini glad halqalarini yechmasdan turib ham ishlab chiqarish imkoniyatlari mavjud.