Tabiiy tolalar va matoga ishlov berish” kafedrasi

Halqa ipi uzunligi. 5.4-rasmda halqa ipi uzunligi quyidagilar yig’indisiga teng:

L_T=ab+bvg+gd+de

ipning bvg kesmasi uzunligi, diametri d=3F ga teng bo’lgan yarim aylana uzunligiga teng, qolgan kesmalar, ga teng bo’ladi.

ab = gd = de =

Shunga ko’ra triko halqasining ipi uzunligi quyidagiga teng bo’ladi:

(5.6)

Cho’ziluvchanligi eng kam bo’lgan, ya’ni zichligi eng katta bo’lgan triko to’qimasi uchun. loyihalashda triko o’lchamlarini quyidagicha olish mumkin:

V = 2F;

S=0,5 bo’lgani uchun, A=2V=4F bo’ladi yoki halqa ipi uzunligi formulasi orqali quyidagicha aniqlanadi:

(5.7) (5.8)

Triko to’qimasining yuza zichligi. Triko to’qimasining yuza zichligi glad’ uchun hisoblab chiqilgan formula bo’yicha aniqlanadi:

(5.9)

Triko pishiqligi. Triko to’qimali matoda har bir halqa, vertikal bo’yicha uzilishga uchta ipi bilan qarshilik ko’rsatadi, eni bo’yicha esa bitta ipi qarshilik ko’rsatadi.

5.3. Atlas va uning xususiyatlari

Atlas deb, barcha halqalari ikki tomonli protyajkaga ega bo’lgan bo’ylamasiga to’qilgan trikotaj to’qimasiga aytiladi (5.6-rasm). Atlasni to’qilishida tanda ipi bir qatorda halqa hosil qilib bo’lib keyingi halqani qo’shni ignada keyingi qatorda hosil qiladi. Atlasni ishlab chiqarish uchun maxsus mashinalar (yassi tanda to’quv mashinasi “Milanez” va aylana ignadonli mashina “Maratti”) qo’llaniladi. Oddiy tanda to’quv (rashel’, vertelka) mashinalarida sof atlasni olish mumkin emas. Chunki atlas to’qimasini to’qish uchun grebenka har doim ignadonga nisbatan bir yo’nalishda bitta halqa qadamiga siljishi lozim, buni ushbu mashinalar ta’minlay olmaydi. Vertelka va Rashel’ mashinalarida odatda avval bir necha qator atlas to’qimasi to’qiladi, so’ngra bir qator triko to’qimasi to’qilib, keyin yana atlas to’qimasini to’qishga o’tiladi. Mashinaning triko to’qimasini to’qishga o’tishi grebenkaning siljishdagi yo’nalishini o’zgartirish uchun kerak bo’ladi.

5.6-rasm. Bo’ylamasiga to’qilgan atlas to’qimasining tuzilishi