Tabiiy resurslar va ularning sinflanishi

“Табиий ресурслар, уларнинг синфланиши,турлари.Энергия ва минерал хом ашё ресурслари. Алтернатив ва экологик тоза энергия манбалари. Табиий ресурслардан окилона фойдаланиш. Табиий ресурслардан фойдаланиш тамойиллари.”

"Ресурс" сўзи француз тилидан олинган бўлиб, "яшаш воситаси" деган маънони англатади. Ресурс деганда, табиий жисмлар ва фойдаланадиган энергия турлари тушунилади. Tабиий ресурслар инсоннинг яшаши учун зарур бўлган шундай воситаларки, улар жамиятга бевосита эмас, балки ишлаб чиқариш кучлари ва ишлаб чиқариш воситалари орқали таъсир этади.

"Ресурс" сўзи француз тилидан олинган бўлиб, "яшаш воситаси" деган маънони англатади. Ресурс деганда, табиий жисмлар ва фойдаланадиган энергия турлари тушунилади. Tабиий ресурслар инсоннинг яшаши учун зарур бўлган шундай воситаларки, улар жамиятга бевосита эмас, балки ишлаб чиқариш кучлари ва ишлаб чиқариш воситалари орқали таъсир этади.

Tабиат инсон учун яшаш муҳити ва ресурслар манбаи ҳисобланади. Aтмосфера ҳавоси, ер, сув, қуёш нури, иқлим, ер ости бойлилари, ўсимликлар ва ҳайвонот дунёси буларнинг барчаси табиий ресурслардир.

Профессор.Й.Саушкин, “Электр энергия олиш, озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб-чиқариш учун фойдаланиши мумкин бўлган табиий компонентларни ва саноат учун хом ашёларни" табиий ресурслар деб таърифлайди.

Географ олим A.A.Минс,

Tабиий ресурслардан фойдаланиш шакллари ва йўналишларига қараб, уларни иқтисодий жиҳатдан синфларга бўлишни биринчи ўринга қўяди.

Тугайдиган
Tикланадиган: ўсимлик ва ҳайвонот турлари, дарахтлар ва тупроқ
Tикланмайдиган: ер ости бойликлари, маъданли ва маъдансиз қазилмалар
Тугамайдиган
Сув, иқлим, космик ресурслар
Қуёш, шамол, сув ва тўлқин энергияси

РЕСУРСЛAР

Сув ва ҳаво сифат жиҳатидан тугамайдиган ресурс ҳисобланади. Лекин ичимлик суви муаммоси сувга тугайдиган ресурс сифатида муносабатда бўлишимизни тақозо этмоқда. Чунки мавжуд чучук сувларнинг катта қисми музликларда (1,73%) ва ер ости сув захираларида (1,7%) жойлашган. Фойдаланиш мумкин бўлган чучук сувлар миқдори умумий сув ҳажмининг 0,3 %ни ташкил қилади.

Сув ва ҳаво сифат жиҳатидан тугамайдиган ресурс ҳисобланади. Лекин ичимлик суви муаммоси сувга тугайдиган ресурс сифатида муносабатда бўлишимизни тақозо этмоқда. Чунки мавжуд чучук сувларнинг катта қисми музликларда (1,73%) ва ер ости сув захираларида (1,7%) жойлашган. Фойдаланиш мумкин бўлган чучук сувлар миқдори умумий сув ҳажмининг 0,3 %ни ташкил қилади.

Ўсимлик ва ҳайвонларни эса фақатгина маълум популяцияси сақланиб қолинган ҳолдагина қайта тиклаш мумкин.

Ер ости қазилмаларини тикланмаслигини ҳисобга олиб, улардан оқилона фойдаланиш катта аҳамиятга эга.

• ОКЕАН
• ДЕНГИЗ
• ДАРЁ
• КЎЛЛАР
• ЕР ОСТИ СУВЛАРИ
• МУЗЛИКЛАР

• Атмосфера хавоси, шамол энергияси

• Қуёш радиацияси, денгиз кўтарилишлари ва х.кзо

• КОСМИК РЕСУРСЛАР

• ИҚЛИМ РЕСУРСЛАРИ

• СУВ РЕСУРСЛАРИ

• ТУГАМАЙДИГАН РЕСУРСЛАР

Ресурсларга қуйидагилар киради:

• ёқилғи маҳсулотлари
• қуёш, шамол ,сув
• металлар
• энергия
• ёғоч-тахта
• балиқ
• ҳайвонлар
• ва бошқалар…

Tикланадиган табиий ресурслар учун зарурий шароитлар яратиб берилса, улар инсон эҳтиёжларини қондиришга абадий хизмат қилиши мумкин.

• Tикланадиган табиий ресурслар учун зарурий шароитлар яратиб берилса, улар инсон эҳтиёжларини қондиришга абадий хизмат қилиши мумкин.

Тугамайдиган ресурслардан самарали фойдаланиш учун уларни тоза сақлаш ва энг аввало, сувни тежаб-тергаб сарфлаш керак.
Сув ресурси минтақаларда, айниқса Марказий Осиё минтақасида, сувни эҳтиёт қилиш керак.

• Ўсимлик ва ҳайвонларнинг қайта тикланиши учун 1-3 йил.
• Ўрмоннинг қайта тикланиши учун 60 йил.
• Тупроқнинг қайта тикланиши учун 600 йил керак бўлади.

ЭъTИБОРИНГИЗ УЧУН РAҲМAT

ЭъTИБОРИНГИЗ УЧУН РAҲМAT