Tabiiy gaz tarkibidagi nordon gazlarni fizik-kimyoviy usul bilan ajratish jarayonini takomillashtirish

Gazlarni H₂S va S0₂ dan tozalash usullari

H₂S va S0₂ gazlari kо‘pincha yer ostidan olinayotgan tabiiy gazlarni tarkibida uchraydi, Ularni miqdori xar xil: bir protsentdan kam, ba’zan bir necha protsentgacha yetadi. S0₂ gazi aytarlik zararsiz, H₂S esa oz miqdori zararlidir.

Gazlarni H₂S va SO₂ dan tozalashni bir necha xil usullari bor. Ular asosan ikki guruhga bо‘linadi: absorbsiya va desorbsiya usullari. Absorbsiya usuli о‘z navbatida ikkiga bо‘linadi: kimiyoviy (xsmosorbsiya) va fizikaviy.

Xemosorbsiya (kimyoviy) usulda gaz xemosorbent bilan reaksiyaga kirishadi. Absorbent sifatida etinolaminlar (mono-, di-, tri-), ishqoriy metallarni karbonatlari, temir gidrooksidi va boshqalar ishlatiladi. Fizikaviy usulda esa suv, organik erituvchilar - noelekroditlar (I-metilpirrolidon, sulfolan, metanol va boshqalar) ishlatiladi.

Monoetanolami, bilan H₂S va S0₂ larni reaksiyalari:

Monoetanolaminning eritmasi 10 dan 30 % gacha kо‘pincha 15-20 % mass, holatida ishlatiladi. Temperaturani yuqoriga kо‘tarilsa erituvchimiz о‘z holiga keladi va yana ishlatiladi.

Ishqoriy metallar (kaliy yoki natriy)ning karbonat tuzlarini eritmasini Ph 9-11 ga tengdir. Ular ishqoriy xususiyatga ega. Shu sababli ular kislota xossasiga ega bо‘lgan H₂S va SO₂ gazlarini absorbsiya qilish imkoniyatiga egadir.


Hosil bо‘lgan NaHCO₃ ni eritmasini isitilsa yana NaHCO₃ eritmasi hosil bо‘lib, ishlab chiqarishga qaytarib beriladi.