Tabiiy fanlar va geografiya fakul`teti



Download 0,52 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/14
Sana05.01.2022
Hajmi0,52 Mb.
#318631
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
atom tuzilishi

 

RADIOAKTIVLIK 

1896  yilda  Fransuz  olimi  Bekkerel  uranning  va  uran  birikmalarining  ko’zga  ko’rinmas 

nurlar chiqarishini va ular odatdagi nurlarni o'tkazmaydigan qora qog'ozdan fotoplastinkaga o'tib 

ta'sir etishi natijasida havoni ionlanishini aniqladi. Bu hodisani o’rganishni Fransuz olimlari P’er 

va Mariya Kyurilar davom ettirdilar va 1896 yilda atom massalari 226 va 210 ga teng bo’lgan, 

ikki yangi element Radiy (Ra) va Poloniy (Ro) ni kashf etdilar. 

M.S.Kyuri  taklifiga  binoan  moddalarning  o’z-o’zidan  nur  tarqatish  hodisasi  radioaktivlik 

deb, bunday hodisaga ega bo’lgan moddalar esa radioaktiv moddalar deb nomlandi. Radioaktiv 

nurlar  moddalarni  (masalan,  suv,  vodorod  xlorid  va  xokazo)  hamda  tirik  to’qimalarni 

parchalaydi,  lekin  oz  miqdori  o'simliklar  o'sishiga  ko'maklashadi.  Radioaktiv  nurlar, 







,

,

nurlardan  tashkil  topgan.  Masalan,  usti  teshik  qo'rgoshin  idishga  radioaktiv 



preparatni joylashtirib, teshik qarshisiga fotoplastinka o'rnatsak, plastinkada qora dog’lar paydo 

bo’ladi. 

Bu  esa  radioaktiv  preparatdan  qandaydir  nurlar  tarqalayotganligini  isbotlaydi  (2-rasm). 

Agar bu nurlar yo’liga magnit yoki elektr maydonini kiritsak fotoplyonkada uch xil dog’ paydo 

bo’ladi, bu esa uch xil nur tarqalayotganligini ko’rsatadi. 2-rasmdan ko’rinadiki, elektr va magnit 

maydonida  nurlarning  bir  oqimi  (α  -nurlar)  manfiy  qutbga,  ikkinchi  oqimi  (

-nurlar)  musbat 



qutbga buriladi, uchinchi oqimi 



nurlar esa o’z yo’nalishini o’zgartirmaydi. 

  -  nurlar  musbat  zaryadli  zarrachalar  oqimi  bo’lib,  ularning  zaryadi  elektron  zaryadidan 



ikki  marta  ortiq.  Bu  zaryadning  massasi  4  u.b.ga  teng. 

  -zarracha  musbat  zaryadlangan  geliy 



ioni  ekanligi  1909  yilda  isbotlandi.  U  material  maydon  harakatida  elektron  qabul  qilib,  geliy 

atomiga aylanadi. 

 


Download 0,52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish