Tabiiy fanlar va geografiya Fakulteti dekani: dots. V. Azizov

Buxoro viloyatida zkologik vaziyatnm kompleks baxolash 

                                 Natijalari                4-jadval. 

Ekologik zonalar 

Hudud, 

ming ga 

sh.j. 

sug

’ori-

ladigai 

erlar 

Aholi, 

ming 

kishi 

Ma

ьmuriy  tumanlar  soni, 

birl.  (respublika  va  viloyat 

tasarrufida- 

gi pshharlar) 

0 - kulay ekologik 

vaziyatli 

2647,7 

167,3 

547,9 

7 

1  -  kritik  ekologik 

vaziyatli 

1545,1 

107,1 

756,2 

6 

2 - favqulodda ekolo-

gik vaziyatli 

0,6 

0,1 

35,8 

1 

3 - ekologik ofat 

   -                     

     - 

    - 

  - 

Jami 

Buxoro 

viloyati bo

’yicha 

4193,4 

274,5 

1339,9 

14 

 

 Samarqand viloyatida aholining 63% kritik ekologik vaziyatli zonada yashaydi, unga 11 

ta  ma

’muriy  tuman  (shahar)  kiradi.  Ishtixon,  Kattaqurg’on,  Narpay,  Nurobod,  Payariq, 

Postdarg

’om,  Pxtachi,  Samarqand  shaharlari,  CHelak  tumanlari,  Oqtosh  va  Samarqand 

shaharlari. Aholining qolgan 47 % i qulay ekolgik vaziyatli va ekologik ofat zonalari viloyatda 

yo

’q. (5– jadval).  

Samarqand viloyatida ekologik vaziyatii kompleks baholash 

natijalari                    5-jadval. 

Ekologik zonalar 

Hudud, 

ming ga 

sh.j. 

sug

’oriladigan 

erlar 

Aholi, 

ming 

kishi 

Ma

’muriy tumanlar 

soni, birl. (respublika 

va viloyat tasarrufida- 

gi shaharlar) 

0  -  kulay  ekologik 

vaziyatli 

560,1 

161,4 

916,6 

9 

1  -  kritik  ekologik 

vaziyatli 

1107,0 

211,7 

1572,2 

11 

2 - favqulodda ekolo-

gik vaziyatli 

  - 

  - 

   -  

  - 

3 - ekologik ofat 

     - 

- 

- 

- 

Jami Samarqand vi-

loyati bo

’yicha 

1677,1 

373,1 

2488,6 

20 

      Kritik  ekologik  vaziyatli  zonalarga  yer usti va  yer osti suvlariifloslanishinig  yuqori darajasi  

(SII 4 dan 8 gacha, YeOSII 1,9 dan 2,7 gacha oraliqda), sug

’oriladigan xududning suv bosi-shi 

(20-40%),  atmosera  havosi  ifloslanishining  yuqori  darajasi  (AII  -  10),  iste

’mol  suvi  sifatining 

pastligi, zero, Ishtixon, Kattaqo

’rg’on tumanlari va Oqtosh shahrida suv 90-100 foizga standart 

---

 

39 

talablariga  javob  bermaydi.  Viloyat  hududining  aksariyat  qismida  pestitsidlardan  foydalanish 

ulushi yuqoriliga (bir gektar ishlov berilgan yerga), oziq-ovkat xom ashyoei sifatining me

’yorlar 

talablariga 30-50 foizga javob bermasligi, umumiy va bolalar kasallanishi darajasining yuqoriligi 

kuzatiladi. 

    Qashqadaryo  viloyatida  kritik  ekologik  vaziyatli  zonaga  Kasbi,  Muborak  va  CHiroqchi 

tumanlari kiradi, bu yerda viloyat aholisining qariyb 20%, qolgan 80% qulay eshologik vaziyatli 

zonada  yashaydi  (bZ-jadval)  Viloyat  yer  usti  va  yer  osti  suvlarining  ifloslanish  darajasi 

(Dehqonobod,  Kitob,Usmon  Yusupov,  SHahrisabz,  Yakkabog

’  tumanlari  va  SHahrisabz  sh  ) 

Qarshi  sh.  va  Muborak  tumanida    atmosfera  havosi  ifloslanishining  yukori  daraja-si,  Qarshi  va 

Koson  tumanlarida  sug

’oriladigan  yer-larning  tez  sur’atlarda  sho’rlanishi,  Kasbi  tumani-da 

iste

’mol suvi sifatining standart talablariga 7 foizga muvofiq emasligi xosdir