Tabiiy fanlar

«Ajurli arra» o'yini.«Ajur» franso'zcha so'z bo'lib «bir yoqdan ikkinchi yoqqa 

o'tgan ikki tomoni ochiq» ma‘nosini anglatadi. 

Bu o'yin tuzilishiga ko'ra quyidagi bosqichlardan tashkil topgan: 

  Topshiriqni  bo'lish:  topshiriq  va  matn  materiallari  bir  necha  asosiy 

qism mavzularga bo'linadi. 

  Birlamchi  guruhlar:  har  bir  guruh  a‘zolari  mavzuni  olib  ekspertga 

aylanadilar. 

  Ekspert  guruhlar:  quyida  bir  mavzuga  oid  topshiriqlari  mavjud 

bo'lgan, o'quvchilar mavzuni muhokama qilish, boshqalariga o'rgatish 

uchun  ekspert  guruhiga  birlashadilar.  Birlamchi  guruhlar:  o'quvchilar 

o'zlarining  birlamchi  guruhiga  qaytadilar  va  ekspert  guruhida 

o'rganganlarini o'qitishadi. 

---

33 

 

 

 

Ushbu  o'yinning  mohiyatiga  aniqlik  kiritish  uchun  quyidagilarni  tavsiya 

etamiz: 

  o'qitish  jarayonida  bu  tarzda  yondashilganda  o'quvchilarning  boshlang'ich 

axborotlarni  uzatish  zaruriyati  tug'ilsa,  ma‘ruza  o'rnini  bosa  oladigan 

samarali vosita hisoblanadi. 

  o'qituvchi  murakkab  mazmunli  mavzular  bo'yicha  o'quvchilarga  dars 

tayyorlash  uchun  oldindan  ularning  har  biriga  mo'ljallangan  alohida 

axborotnoma  tayyorlaydi,  unda  darslikdan,  qo'shimcha  adabiyotlardan, 

gazeta, jurnallardan materiallar olingan bo'ladi. 

  har bir o'quvchi 2 guruh tarkibida ishtirok etadi, dastlab birlamchi guruh o'z 

uyi,  keyin  esa  «ekspert»  guruhiga  birlashib  o'quv  elementlarini  mustaqil 

o'rganishadi,  ekspert  guruhining  tezda  tashkil  etish  uchun  o'quv 

elementlarini  mustaqil  o'rganishadi.  Ekspert  guruhining  tezda  tashkil  etish 

uchun  o'quvchilar  olgan  axborotli  paketlarida  har  bir  mavzuga  oid 

materiallar  bir  xil  arngdagi  qog'ozlarga  yozilgan  yoki  rangli  qalam  bilan 

qog'ozning biror joyi bo'yalgan bo'ladi. 

  har bir guruhda 3-5 kishi bo'ladi, har bir o'quvchi «o'z uyidagilar bilan qayta 

uchrashish joyini aniq belgilab oladi. 

  o'qituvchi o'quvchilarni «rangli» topshiriqlar asosida guruhga birlashtirishni 

taklif  etadi  va  ular  alohida  mavzular  bo'yicha  ekspertga  aylanadi.  Qizillar 

o'ng qatorga, ko'klar chap qatorga jamlanadi.  

  Guruhlarga  axborotli  paket  tarqatiladi.  Har  qaysi  guruh  turli  xil  materiallar 

to'plashni  olib,  ularni  o'qib  muhokama  qilib,  o'sha  axborotlar  bo'yicha 

«ekspert»ga  aylanadi.  O'quv  materiallari  bo'yicha  «ekspert»  bo'lishi  uchun 

o'quvchilarda vaqt yetarli bo'lishi kerak. 

  O'quvchilarga quyidagi topshiriqlar beriladi: a) paketdagi materiallarni qunt 

bilan o'rganing,  muhokama qiling.   b) bir-biringizdan o'quv  materialini  har 

biringiz  tushunib  olganingizga  ishonch  hosil  qiling.      v)  «o'z-o'zingiz» 

---

34 

 

 

 

guruhini  o'qitish  zarurligini  hisobga  olib,  o'quv  materialini  eng  muhim 

elementlariga e‘tibor bering. 

  O'quvchilar birinchi guruhga qaytadilar, har biri «o'z uyi» guruhiga axborot 

beradi.  Birinchi  guruhga  ekspert  guruhidan  bittadan  o'quvchi  bo'lishi  shart, 

o'quvchi o'rganib kelganlarini o'z guruhiga o'rgatadi.