Tabiiy fanlar fakulteti

Kobalt (Co). O‘simliklarning 1 kg quruq massasi tarkibida o‘rtacha 0,021 mg kobalt mavjud. Ayrim o‘simliklarda bu ko‘rsatkich 11,6 mg/kg ni tashkil etadi.

Kobalt qo‘proq dukkakli o‘simliklarda uchraydi, ko‘proq tuganaklarda yig‘iladi. Shuningdek, kobalt generativ organiarda ham to‘planadi, changdonda yig‘iladi va uning o‘sishini tezlashtiradi.

O‘simlik tarkibidagi yalpi kobaltning 50% ion, 20% vitamin B₁₂ va qolgan 30% barqaror organik birikmalar shaklidadir. B₁₂ mikroorganizmlar tomonidan sintezlanib, o‘simliklarga tuproqdan o‘tadi yoki azot to‘plovchi tuganaklarida hosil bo‘ladi. B₁₂ uchraydigan o‘simliklar dukkaklilar, turup, piyozlar hisoblanadi.

Uning 30% ga yaqini yuqori darajada barqarorlikka ega bo‘lgan hali aniqlanmagan organik birikmalar tarkibida uchraydi. O‘simliklar kobaltni molibdenga nisbatan 300 marta kam talab qiladi. Kobalt bakteriya va fermentlarning faoliyatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Kobalt ta’sirida qand lavlagining hosildorligi gektariga 30-35 sentnerga shakar miqdori esa 0,8% ga oshishi kuzatiladi.

Kobaltli mikroo‘g‘itlar sifatida kobalt sulfat, kobalt nitrat va kobalt xlorid tuzlaridan foydalaniladi.