Tabiiy fanlar fakulteti kimyo kafedrasi kimyo yo’nalishi 2- kurs 20. 64-guruh talabasi to’xtamatova mashhuraxon

 
 
 
 
 
 

---

 
 

---

II.3. Suniy aralashmalar tarkibidagi Nikelni aniqlash. 
Nikel (II)ionini piridil-2-azo-naftol-2 reagenti bilan kompleks 
birikmasining optimal sharoitlarini tanlash.
Fotokolorometrik aniqlashlar eritmada analitik shakl to’la hosil bo’lishini 
va Buger – Lambert – Ber qonunidan chetlanmaslikni yoki minimal chetlanishni 
ta’minlaydigan optimal sharoitlarda bajarilishi lozim., optimal sharoitlarni pH 
ning optimal qiymati, reagentning yetarli miqdorda bo’lishi, metal ionining yetarli 
konsentratsiyasi, analitik (fotometrik ) reaksiyaning tanlovchanligi va nur yutilishi 
uchun pH ning optimal qiymatini tanlash uchun aniqlanuvchi modda va reagent 
konsentratsiyalari o’zgarmas bo’lganida muayyan to’lqin uzunligida eritma optik 
zichligining pHga bog’liqligi o’rganilib chiqildi. Rangli eritmalarda eng qulay 
sharoit analitik shakl bilan boshlang’ich reagentlarda yutilishlar orasidagi farq eng 
katta bo’ladigan holda mos keladi. Eng qulay sharoitlarda nur yutilishi maksimal 
bo’lganida pH ning kichik o’zgarishlari eritmaning nur yutishiga amalda ta’sir 
etmaydi. Fotokolorometrik reaksiyasi o’rganilayotgan eritmaning pH qiymati 
tegishli bufer eritmalardan yoki yetarli miqdordagi kislota va ishqor eritmalaridan 
foydalanib bir me’yorda saqlab turiladi. Qo’shiladigan analitik reagentning 
miqdori ma’lum konsentratsiya oralig’ida aniqlanuvchi moddaning barchasini 
analitik shaklga o’tkazish uchun yetarli bo’lishi kerak. Reagentni yana ortiqcha 
qo’shish reaksiya maxsuloti unumini oshirmaydi va eritmaning yorug’lik 
yutishiniko’paytirmaydi. Fotokolorometrik analizda eritmani aniqlanuvchi 
konsentratsiyalarning barcha oralig’ida chin eritmaligicha qolishi kerak. Agar bu 
shart bajarilmasa, pastroq konsentratsiyalar ishlatish yoki qattiq faza hosil 
bo’lishiga xalaqit beruvchi himoyalovchi moddalardan foydalanish lozim.