|
1.2.Sog’lom turmush tarzini tarkib toptirishning amaliy ahamiyati.
Prezidentimizning tashabbusi bilan mamlakatimizda 1998-yil Oila yili, 2000-yil sog’lom avlod yili, 2001-yil ona va bola yili, 2008-yil yoshlar yili, 2012-yil Mustahkam oila yili, 2014-yil Sog’lom bola yili deb e’lon qilingani bejiz emas.Buning samarasida davlatimiz rahbari tomonidan ilgari surilgan “Sog’lom ona-sog’lom bola yili “ konsepsiyasi xalqaro miqyosida ham keng e’tirof etilmoqda. Ushbu konsepsiyaning izchil amalga oshirilayotgani tufayli keyingi besh yilda mamlakatimizda har 100 ming chaqaloqqa nisbatan onalar o’limi 23.1 dan 19 taga, 5 yoshgacha bo’lgan bolalar o’limi 14,8 tadan 13,9 taga, chaqaloqlar o’limi 11 tadan 10,7 taga kamaydi.ushbu ko’rsatkichlar bo’yicha O’zbekiston BMTning Mingyillik rivojlanish maqsadlariga to’liq erishdi.
O’zbekistonda sog’lom ona va bola yili deb e’lon qilingan joriy yilda ham bu boradagi izchil ishlar davom ettirilib, yanada kengaytiriladi.
2016-yil 9-fevralda Prezidentimiz Islom Karimov tomonidan “Sog’lom ona va bola yili” Davlat dasturi tasdiqlandi. Unda “ona va bola sog’lom bo’lsa, oila baxtli, oila baxtli bo’lsa, jamiyat mustahkam bo’ladi” degan hayotbaxsh qadriyat va olijanob g’oyani jamiyatimizda teran anglash va qaror toptirish, oilani, onalik va bolalikni muhofaza qilish tizimini takomillashtirish, jamiyatda onalarga alohida hurmat-ehtirom muhitni mustahkamlash, barkamol avlodni tarbiyalash, oila institutini mustahkamlashda davlat hokimiyati organlari va jamoat tashkilotlarining hmkorligini kuchaytirishga qaratilgan kompleks chora-tadbirlar ko’zda tutilgan. Oila, onalik va bolalikni muhofaza qilish, xotin-qizlar manfaatlarini ta’minlash, kuchli, barqaror va farovon davlat negizi sifatida oila institutini mustahkamlashga yo’naltirilgan qonunchilik va me’yoriy-huquqiy bazani yanada takomillashtirish Davlat dasturida belgilangan muhim yo’nalishlardan biridir. 2016-yilda chekka qishloq tumanlarida yashayotgan aholi, birinchi navbatda, xotin-qizlar uchun zarur ijtimoiy, maishiy va tibbiy sharoitlar yaratish, qishloq joylarda namunaviy loyihalar asosida zamonaviy uy-joylar, ijtimoiy infratuzilma obyektlari barpo etish, qishloq aholisini toza ichimlik suvi, tabiiy gaz bilan ta’minlash, xizmat ko’rsatish sifatini yanada oshirish borasidgi ishlar izchil davom ettiriladi.
Ta’kidlash joizki, joriy yilda bolalar va xomilador ayollarga tibbiy yordam ko’rsatish muassasalari, jumladan, Respublika perinatal markazi, viloyat perinatal markazlari, respublika ixtisoslashtirilgan akusherlik va ginekologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markaz filiallari, 13 viloyat bolalar ko’p tarmoqli markazlari, shahar va tuman davolash-profilaktika muassasalari, shuningdek, ularning bolalar va xomilador ayollarga tibbiy yordam ko’rsatish bo’limlari moddiy-texnik bazasi yaxshilndi. Respublika bolalar ijtimoiy moslashuvi markazi faoliyatini yanada kengaytirish chora-tadbirlari amalga oshiriladi. Ushbu jarayonda 2016-2018-yillarda markazning qo’shimcha 11 hududiy filiali, alohida ehtiyojli bolalarning ijtimoiy moslashuvini qo’llab-quvvatlash jamoat fondi tashkil etiladi. Xomilador ayollar va chaqoloqlarni perinatal va neonatal skriningdan o’tkazish orqali ularda tug’ma hamda irsiy kasalliklarni erta aniqlash, xomilador ayollarni sog;liqni saqlash tizimi bo’g’inida ommaviy perinatal ultratovushli skriningdan o’tkazish, 13 skrining markazini ko’p funksiyali zamonaviy raqamli ultratovush tizimi bilan jihozlash Davlat dasturida belgilangan muhim vazifalar sirasiga kiradi.[25].
Sog’lom ona va bola yili” Davlat dasturida turmush qurayotgan yoshlarning nikohdan oldin to’liq tibbiy ko’rikdan o’tishini ta’minlash uchun tibbiyot xodimlari ma’suliyatini kuchaytirish, shu asosda tug’ma va irsiy kasalliklar sonini kamaytirish, polklinikalarni zamonaviy tashxis qo’yish uskunalari bilan jihozlash, ko’rsatilayotgan tibbiy xizmatlari sifatini yuksaltirish, aholi o’rtasida mustahkam oila qurish va sog’lom farzand tug’ilishi uchun nikohdan oldin tibbiy ko’rikdan o’tishning muhimligini tushuntirish maqsadida keng ko’lamli targ’bot ishlarini amalga oshirish ko’zda tutilgan.
Bundan ko’rinib turibdiki mazkur ishlar sog’lom turmush tarzini shakllantirishda va uning amaliy ahamiyatini hayotga tadbiq etishda teri kasalliklari va uni oldini olish va boshqa mavzular bo’yicha o’quvchilar ongini to’g’ri yo’naltirish lozim.
Jismonan va har tomonlama rivojlangan barkamol avlodni va umuminsoniy qadriyatlar hamda Vatanga muhabbat ruhida tarbiyalash belgilangan;
Mazkur vazifalarni amalga oshirish uchun quyidagilarni amalga oshirish maqsadga muvofiq:
“ Sog’lom ona va bola” dasturi asosida talabalarning tibbiy – gigiyenik bilimlarini rivojlantirish, oilaviy hayotga sog’lom avlodni voyaga yetkazishni nazarda tutgan holda ma’naviy - ma’rifiy ishlarning rejalariga muayyan o’zgarishlar kiritisjh;
Talabalarning salomatligini mustaxkamlash maqsadida sport musoboqalarini, mavzuli kechalar, tanlovlar tashkil etish;
Ta’lim – tarbiya jarayonida talabalarni milliy va umumbashariy qadriyatlarga xurmat, vatanparvarlik, ma’naviy – axloqiy, gigienik, jinsiy, jismoniy, estetik, mexnatga tarbiyalashga e’tiborni kuchaytirish;
O’qitishni axborot – kommunikatsiyasi va pedagogik texnologiyalar asosida tashkil etish;
Mashg’ulotlar va auditoriyadan tashqari yoshlar o’rtasida sog’lom turmush tarzini tarkib toptirishni nazarda tutish;
Yoshlarni turli illatlar va tuban “ommaviy madaniyat” xurujlaridan himoya qilishga doir chora tadbirlar ishlab chiqish;[24]
Do'stlaringiz bilan baham: |
