Tabiiy fanlar fakulteti geografiya va iqtisodiy bilim asoslari kafedrasi tuproqlar geografiyasi



Download 2,83 Mb.
bet145/154
Sana26.02.2022
Hajmi2,83 Mb.
#468400
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   154
Bog'liq
Tuproqlar geografiyasi 2021 2022 Majmua Joniyev O T 5555

Geosphere

Геосфера

Gеоsfеrа

Аsоsаn mа’lum bir gеоtаrkibdаn tuzilgаn Yerning аniq bir qismlаrigа аytilаdi. Gеоsfеrаlаr litоsfеrа, gidrоsfеrа, аtmоsfеrа vа biоsfеrаdаn ibоrаt.

14

Climate

Климат

Iqlim

ob-havoning statistik ko’p yillik rejimi bo’lib, u yoki bu joyning asosiy geografik tavsiflaridan biri – atmosfera holatining va tuproqqa ta’sir etadigan atmosfera jarayonlarining asosiy miqdor ko’rsatgichidir

15

Atmosphere

Атмосфера

Atmosfera

(yun. atmos — bug’ va sfera) — yer sharini o’rab olgan va u bilan birga aylanadigan havo qobig’i.

16

Sun wind

Солнечный ветер

Quyosh shamoli

Proton va elektronlarning harakati

17

Isoclines

Изоклины

Izoklinlar

magnit enkayishi bir xil bo’lgan chiziqlar deyiladi.

18

Equator

Экватор

Ekvator



Yer sharini teng ikki bo’lakka ajratib turuvchi aylana chiziq.

19

Meridian

Меридиан

Meridianlar



Qutblarni tutashtiruvchi yarim aylana chiziqlar

20

Parallel

Параллельный

Parallellar



Ekvatorga nisbatan parallel o’tkazilgan aylana chiziqlar.

21

Longitude

Долгота

Geografik uzunlik



Bosh meridiandan berilgan nuqtagacha bo’lgan parallel yoyining daraja hisobidagi masofasi.

22

Latitude

Широта

Geografik kenglik



Ekvatordan berilgan nuqtagacha bo’lgan meridian yoyining uzunligi deb ataladi.

23

Tropical

Тропический

Tropiklar



Quyosh nurlari yozgi Quyosh turish davrida tik tushadigan parallellar, ya’ni 230271sh.k., 230271j.k.

24

Relief

Рельеф

Rel’ef

(frants, relief, lot. Relevo — ko’taraman) (geografiyada) — yer yuzasi, okean va dengiz tubidagi tashqi ko’rinishi, o’lchamlari, kelib chiqishi, yoshi va rivojlanish tarixiga ko’ra turli-tuman notekisliklar: tog’, tekislik, paettekislik, adir, yassitog’, tepalik, qir, vodiy, botiq, soylik, jarlar va b. majmui.

24

Macrorelief

Макрорельеф

Makrorel’ef

Deganda tekislik, baland tekislik va tog’lar singari yirik rel’ef formalari tushuniladi. Bu rel’ef havo oqimining harakatiga ta’sir qilib, katta territoriyalar iqlimining shakllanishida ishtirok etadi.

25

The energy source of endogenous

Источником энергии эндогенной

Endogen omillar

Yerning ichki kuchlari ta’sirida vujudga keladi -litosferada erigan magmatik jinslar o’choqlarining paydo bo’lishi, tog’ paydo bo’lishi, vulkanizm, zilzilalar, Yer po’sti ayrim qismlarining vertikal tubranishi va h.k.

26

The epicenter

Эпицентр

Epitsentr

Silkinish paydo bo’lgan zilzila o’chog’i.

27

Hypocenter

Гипоцентр

Gipotsentr

Zilzila markazi.

28

Exogenous processes

Экзогенные процессы

Ekzogen omillar

Yerning tashqi kuchlari ta’sirida vujudga keladi. Quyosh radiatsiyasi, butun olam tortishishi, Yerga kosmik chang va metioritlarning kelishi, fizik, kiyoviy, biologik nurash va h.k.

29

Sinklizy

Синклиза

Sinklizalar antiklizalar-balandliklar

Platformalarning juda uzoq davom etgan rivojlanishi mobaynida, ularning granit-gneysli zaminidagi botiqlar.

30

Shields

Щиты

Qalqonlar

Kristal fundamentning yer betiga chiqib qolgan joylari.

31

Soil

Почвы

Tuproq

Ustki cho’kindi jinslar qoplami to’rtlamchi davr yotqiziqlaridan tarkib topgan tekisliklar.

32

Soil sticky

Почва липкие

Tuproq yоpishqoqligi

Nam tuproqning ish qurollariga va boshqa qattiq jismlarga yopishib qolish hossasiga uning yopishqoqligi deyiladi.



33

Soil of hardness

Почва твердости

Tuproqning qattiqligi

O’simlik ildizlarining tuproq qatlamlarida normal tarqalishiga uning qattiqligi deyiladi. qattiqlik og’ir mexanik tarkibi va strukturasiz tuproqlarda juda katta ko’rsatkichga ega. Tuproqning qattiqligi ham namlikning oshib borishi bilan kamayib boradi.

34

Soils are comparative weight

Почвы сравнительный вес

Tuproqning solishtirma og’irligi

Qatlamni qirqish, ag’darish hamda qarshilikni yengish uchun sarf bo’lgan kuch miqdoriga aytiladi.

35

Soil moisture

Влажность почвы

Tuproq namligi

Ekvаtоrdаn bеrilgаn nuqtаgаchа bo’lgаn mеridiаn yoyining uzunligi dеb аtаlаdi.

36

Tacsonimii

Таксаноми

Taksonomiya

So’zi grekcha taxis – tuzilma, tartib yoki lotincha takso – baholayman va nomos – qonun. Taksonomik birliklar (taksonlar)- bu qandaydir ob’ektlar sistemasida klass, daraja yoki o’rnini ko’rsatadigan, ularning batafsillik yoki aniqlik darajasini belgilaydigan, klassifikatsiyalash (tasniflash) yoki sistematikalash (tartibga solish), birliklaridir.

37

Type

Тип

Tip

deyarli bir xildagi tuproq paydo bo’lish jarayonlari kechadigan hamda o’xshash fizik-geografik sharoitlarda katta maydonlarda shakllangan konkret tuproqlarga aytiladi.

38

Laces

Шнурки

Tur

Avlodlar orasida ajratiladigan tuproq gruppalari bo’lib, tuproq paydo qiluvchi jarayonlarning borish jadalligiga ko’ra ajratiladi. Masalan, podzollanish jarayonlarining gumus to’planishining jadalligi va uning chuqurligi, sho’rlanish, eroziyalanish darajasi singarilar turlarni belgilovchi ko’rsatkichlar hisoblanadi.

39

Digit

Разряд

Razryad

Тuproq ona jinslarining kelib chiqishi asosida bo’linadi. Jumladan morena jinslari, allyuvial, flyuviglyatsial va lyossimon jinslar singarilarda hosil bo’ladigan tuproqlarning har qaysisi alohida razryadlarni tashkil etadi.

40

Economic fertility

Экономическое плодородие

Iqtisodiy unumdorlik

Tuproqnig potensial unumdorligi va yer uchastkalarining iqtisodiy haraktyer istikasiga ko’ra tuproqlarni iqtisodiy jixatdan baxolashdir.

41

Relative fertility

Относительная плодовитость

Nisbiy unumdorlik

Мuayyan gruppa yoki turdagi o’simliklarning tuproq unumdorligiga nisbatan bulgan munosabati bilan belgilanadi. Bir turdagi o’simliklar uchun unumdor xisoblangan tuproq boshqasiga yaroksiz bo’lishi mumkin.

42


Download 2,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   154




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish