Tabiiy fanlar fakulteti botanika kafedrasi

Dag‘al dalachoy-Hypyericum scabrum L.

O‘zbekiston xududining dengiz sathidan 500 m dan 1200 (1400) m gacha bo‘lgan joylari qaysi mintaqasiga kiradi?	adir	cho’l	yuqori cho’l	pastki tog’’
Adir mintaqasi qanday tuproqlardan tashkil topgan?	och, tipik va to‘q bo‘z tuproqlardan	och, tipik va qo’ng’ir tuproqlardan	biroz sho’xok, och, tipik va to‘q bo‘z tuproqlardan	och, tipik qo’ng’ir-qora va to‘q bo‘z tuproqlardan
Adir mintaqasida o’simliklar ildizi qancha qalinlikda chim hosil qiladi?	9— 10 sm	8— 9 sm	7— 8 sm	9— 12 sm
Bo‘z tuproqli lalmikor dalalar tabiiy yog‘in bilan ta’minlanganligiga qarab necha guruhga bo’linadi?	3	4	5	2
Ushbu tuproqda 0,01 mm dan kichik zarrachalar tuproq tarkibida 60—80% ni tashkil qiladi. Namlangan tuproqni kaftda ishqalaganda 0,5 mm dan ham ingichka uzun ipcha hosil qiladi. Bu adirda uchrovchi qanday tuproq tipiga kiradi?	Bo‘z (loy) tuproq	Qumoq, soz tuproq	Qumloq tuproq	Qumli, soz
Qoqio‘t (Taraxacum officinal Web.) o’simligi qaysi kasalliklarni davolashda ishlatiladi?	ovqat hazm qilish	nafas olish	ayrish	nyerv sistemasi
Ushbu tur labguldoshlar oilasidan bo‘lib, bo‘yi 30 sm ga yetadigan bir yillik o‘simlik. Aprel oyida unib chiqadi. May-iyun oylarida gullaydi, gullari och bipafsha rangda bo‘lib, poya bo‘ylab barg qo‘ltig‘ida joylashadi?	Cho‘lyalpiz yoki kiyiko’t (Ziziphora tenuir L.)	Isfarak (Delphinium semibarbatum Bienyert)	Qoqio‘t (Taraxacum officinal Web.)	Oqquray (Psoralea drupacea Bge.)
Gazako‘t xalq tabobatida -?	bezgak kasali va oshqozon-ichak kasalliklarini davolashda ishlatiladi	nyerv sistemasi kasalliklarini davolashda ishlatiladi	ich ketish kasalligini davolashda ishlatiladi	nafas olish organlari kasalliklarini davolashda ishlatiladi
Mevasi iyul-avgust oylarida pishadi. Mevasining ichida 20—22 ta urug‘i bo‘ladi. Urug‘ining yonlari siqilgan, 3—3,5 mm uzunlikda, qizg‘ish-qo‘ng‘ir tusda bo‘ladi. Ushbu ta’rif qaysi o’simlik uchun xos?	Gulxayri (Althaea rhyticarpa Trautv.)	Qora andiz (Inula grandis Schrenk)	Rovoch (chukri) (Rheum maximowiczi)	Qoqio‘t (Taraxacum officinal Web.)
Zamonaviy tabobatda o‘simlikdan tayyorlangan ekstrakt og‘riqni qoldiradi, baktyeriyalarga qarshi ta’sir ko‘rsatadi. Shuningdek uning sut shirasi gepatit, xoletsistit, gastrit va entyerit og‘riqlarini qoldiradi?	Qoncho‘p (Chelidonium majus L.)	Gulxayri (Althaea rhyticarpa Trautv.)	Qora andiz (Inula grandis Schrenk)	Rovoch (chukri) (Rheum maximowiczi)
Pastki cho‘lda sho‘r tuproqli yyerlardan tashqari, og‘ir va zich gil tuproqli tekis maydonlar ham uchraydi. Bo’lar —?	Taqirlardir	Qumloqlardir	Tuz konlari	Gil va karbonatlardir
Cho‘l mintaqasida o‘rtacha yillik namlik qanchani tashkil etadi?	120—200 mm	50-100 mm	100-120 mm	200-300 mm
Qorasaksovul qaysi oylarda ko‘karadi va gullaydi?	aprel-may	mart	mart-aprel	aprel-may
Eski tuplarining po‘stlog‘i kulrang, yoshlariniki esa oqish bo‘lib, tanasi tuksizdir. Barglari navbatlashib joylashgan, ipsimon, uzunligi 4—8 sm, asosi enli, uchi o‘tkirdir. Bu qaysi cho’l o’simligi?	Chyerkez (Salsola richtyeri Karel.)	Qorasaqsovul (Haloxylon aphyllum Minkw.)	Qorabarak (Halostachys caspica Pall.)	Sarsazan (Halocnemum strobilaceum Pall.)
Ush bu o’simlikdan olingan alkaloiddan tayyorlangan preparatlar bilan qon bosimining oshishi, bosh og‘riq, ko‘krak siqishi kabi kasalliklarni davolash mumkin. U kishining asabini mustahkamlab, mehnat qobiliyatini oshiradi. Bu qaysi dorivor o’simlik?	Cho‘g‘on (Aellenia subaphylla Aellen)	Anabazis (Anabasis aphylla L.)	Chyerkez (Salsola richtyeri Karel.)	Sarsazan (Halocnemum strobilaceum Pall.)
Ush bu o’simlik respublikamizning qumoq, bo‘z va gipsli tuproqlarida, ya’ni Qizilqumning Bo‘kantog’‘, Tomditog’‘, Qarsakpoyda, Farg‘ona vodiysidagi Qurama tog’‘ tizmasining janubiy yon bag‘irlarida ko‘p o‘sadi?	Qumarchiq (Agriophyllum arenarium MB.)	Baliqko‘z (Salsola yerassa MB.)	Oqsaksovul (Haloxylon pyersicum Bge.)	Yovshan (Artemisia diffusa H. Krasch.)
Undan tayyorlangan ko‘mir oyoq og‘riq kasalligini davolashda qadimdan ishlatilib kelingan. Bu qaysi o’simlik?	Oqsaksovul (Haloxylon pyersicum Bge.)	Qorasaqsovul (Haloxylon aphyllum Minkw.)	Qorabarak (Halostachys caspica Pall.)	Qumarchiq (Agriophyllum arenarium MB.)
Uning to‘pgullaridan tayyorlangan sharbat gijja tushirishda va zotiljam kasalligini davolashda ishlatiladi.	Yovshan (Artemisia diffusa H. Krasch.)	Qirqbuyurg‘un (Anabasis yeriopoda (Schrenk) Benth)	Yantoq (Alhagi sparsifolia Shap.)	Qorabarak (Halostachys caspica Pall.)
Uning urug‘i tarkibida ensefalit (bosh miya yallig‘lanishi) kasalligini davolashda ishlatiladigan alkaloidlar-garmalin, garmalol, peganin va garmin kabi moddalar bor?	Isiriq (Peganum harmala L.)	Achchiqmiya (Goebalia pashycarpa Bge.)	Yovshan (Artemisia diffusa H. Krasch.)	Qirqbuyurg‘un (Anabasis yeriopoda (Schrenk) Benth)
1950 yilda Alyoxin ekologik omillarni necha guruhga bo’lib o’rganishni taklif qilgan?	6 ta	5 ta	4 ta	3 ta
Anorganik tabiat sharoitining yoki o‘lik tabiatning yig‘indisining tarkibiy qismini aniqlang?	harorat, yorug‘lik, namlik, suv, tuproq, relef	harorat, yorug‘lik, namlik, suv, tuproq	yorug‘lik, namlik, suv, tuproq, relef	harorat, yorug‘lik, namlik, orografik omillar
O‘simliklarning o‘sish tezligi haporat 0 dan 35° gacha o‘zgarganda qaysi qonunga bo‘ysunadi?	Vant-Goff qonuniga	Nisbiylik qonuniga	Tyermodinamik qonuniga	Gravitasiya qonuniga
Quyoshdan yoki quyosh nuridan isigan jismdan har xil uzunlikdagi (nurlar) to‘lqinlar tarqalishi bu-?	radiatsiya	issiqlik almashinuvi	konveksiya	enyergiya almashinuvi
Ssiofitlar bu-?	soyasevar o‘simliklar	yorug‘sevar o‘simliklar	soyaga chidamlilar	neytral o’simliklar
Geliofitlar bu-?	yorug‘sevar o‘simliklar	soyasevar o‘simliklar	soyaga chidamlilar	neytral o’simliklar
Dasht va cho‘llarda o‘sadigan, qurg‘oqchilikka chidamli o‘simliklarga-?	ksyerofitlar	mezofitlar	gigrofitlar	gidrofitlar
Suvga botib o‘sadigan o‘simliklar bo‘lib, ularning organlarida mexanik to‘qima deyarli rivojlanmaydi, ayerenximasi esa kuchli rivojlangan ularda kislorod to‘planadi bu-?	gidrofitlar	gigrofitlar	mezofitlar	ksyerofitlar
Kapillyar-tiralgan suv sarflanganda (o‘simliklar va bug‘lanish orqali) uning o‘rni qanday suvlar xisobiga to‘ladi?	sizot suvlari	kristallizatsiya suvi	bug‘simon suv	fizik bog‘langan suv
Og‘irlik kuchi ta’sirida vyertikal siljish xususiyatiga ega bo’lgan suv-?	yerkin suv	kristallizatsiya suvi	bug‘simon suv	fizik bog‘langan suv
Kislotali tuproqda o‘suvchi indikator o‘simliklar bu-?	Atsidofil o‘simliklar	Neytral muhitli tuproq o‘simliklari	Bazifil o‘simliklar	Indiffyeren o‘simliklar
Ishqorli muhitli tuproq indikator o‘simliklari bu -?	Bazifil o‘simliklar	Neytral muhitli tuproq o‘simliklari	Atsidofil o‘simliklar	Indiffyeren o‘simliklar
Tuproq yeritmasi muhitiga bo‘lgan munosabatiga ko‘ra landish o‘simligi qanday o’simlik guruhiga kiradi?	Indiffyeren o‘simliklar	Neytral muhitli tuproq o‘simliklari	Atsidofil o‘simliklar	Bazifil o‘simliklar
O‘zbekiston o’simliklar qoplamini o‘rganish, inventarizatsiya qilish uchun chop etilgan kitobni qaysi?	“O‘zbekiston florasi”	“O’zbekiston o’simliklar qoplami”	“O’simliklar geografiyasi”	“O’simliklar ekologiyasi”
Mamlakatimiz florasida turkumlar ichida eng ko’p turni qaysi turkum tashkil qiladi?	astragal Astragalus 224 tur	Cosusinia-136 ta	qandim-Calligonum-74	Allium (piyoz) -68 tur
O‘zbekiston florasida endemizm u qadar yuqori darajada emas - 4000 atrofidagi turlardan taxminan nechtasi endem hisoblanadi?	390	381	395	397
Endemlarning ko‘pchiligi qaysi olilaga ta’luqli?	murakkabguldoshlar	soyabongullilar	labguldoshlar	piyozdoshlar
Respublika florasini balandlik mintaqalari bo‘ylab taqsimotida yaylov xududida nechta tur uchraydi?	555 tur	1523 tur	1330 tur	1100 tur
Cho’l mintaqasida nechta edafotip farq qilinadi?	18 ta	16 ta	14 ta	21 ta
O‘zbekiston o‘simliklar qoplami tasnifotida 13 chi ko’katlar tipi nomini toping?	Tog’‘ ksyerofitlar tipi - Rhryganion:	Dasht tipi - Oresotyerrosa:	Saz ko‘katlari tipi - Sasorhyta:	O‘tloqzor (luga) tipi - Mesoroia
O‘simlik areallari katta–kichikligiga qarab nechta arealga bo‘linadi:	4 ta	5 ta	6 ta	3 ta
Bunday turlar egallagan hudud nihoyatda cheklangan bo‘ladi bu?	Endemik turlar areali	Tor arealli o‘simliklar	Keng arealli o‘simliklar	Kosmopolit arealli o‘simliklar
Bunday arealni hosil qiluvchi turlar bir necha matyerikni va ular oralig‘idagi bir necha mintaqalarni ishg‘ol qiladi bu-?	Keng arealli o‘simliklar	Tor arealli o‘simliklar	Keng arealli o‘simliklar	Endemik turlar areali
34. O’z arealini kengaytirishga ulgurmagan yoki kengaytira olmaydigan turlar ……….deb ataladi?	neoendemiklar	relikt turlar	kosmopolit turlar	Introzonal turlar
Bunday arealni hosil qiluvchi turlar tabiiy zonalarda tarqalgan bo‘lib, bir necha matyerikni egallaydi?	Kosmopolit arealli o‘simliklar	Tor arealli o‘simliklar	Keng arealli o‘simliklar	Endemik turlar areali

GLOSSARIY