Табиий шифо воситалари 3-китоб тошкент

ИЛОВА 2. Озиқ-овқатлар ва инсоннинг мижозлари (табиати)
Биз у сув билан хилма-хил (ранг-баранг) гиёҳ- 
ўсимликлар навларидан жуфтлар ундириб чиқарурмиз. 
«Тоҳо» сураси, 53-оят.
Мижозга тўғри келмаган ёки бир-бирига тўғри келмай, ҳазм қилиш 
учун алоҳида ферментлар керак бўладиган таомлар бир-бири билан 
аралаштирилса, улар ҳазм бўла олмасдан, чирийдилар ва инсон организмига 
катта зарар келтирадилар /5, 12/. Бунинг натижасида овқат егандан кейин 

---

Аюпов Равшан Хамдамович 173 
қонда лейкоцит миқдори ортади, ошқозон дам бўлиб, жиғилдон қайнаши 
юзага келади. Бу эса ҳужайраларга таъсир қилиб, ичаклар фаолиятини 
секинлаштиради. Ичак деворлари заҳарли ва ёғсимон қолдиқлар билан 
қоплана бошлагани учун, инсон танасининг интоксикацияси (заҳарланиши) 
пайдо бўлади. Чириган ва ачиган овқат қолдиқлари қон орқали барча 
органларга ва ҳужайраларга ёйилиб, уларни ҳам заҳарлайди ва натижада 
турли-туман касалликлар пайдо бўлади. Қадимги табиблар «Касаллик нима?» 
деган саволга «Ейилганини ҳазм қилмасдан, устига яна таом ейишдир», - деб 
жавоб берган эканлар. Шунинг учун ҳам овқатни тўлиқ ҳазм қилиб 
бўлгандан сўнггина, яна овқат ейиш тавсия этилади. Шу туфайли 
Пайғамбаримиз (с.а.в.) «Қорин тўқ бўлатуриб, овқат ейиш ҳам касаллик, ҳам 
ҳаромдир», деб бежиз айтмаганлар. Таомдан кейин мева ёки ширинлик 
ейилса, мева-ширинлик ҳазмини тамомлаши учун ичакларга ўтмасдан, 
ейилган таомга тиқилиб қолади ва чириб, газ чиқаради. Агарда таомдан 
кейин сув ичилса, сув ичакларга ўта олмайди ва ошқозоннинг кенгайишига, 
ошқозон ширасининг тарқалиб, заифлашишига, ҳазмнинг чўзилишига, 
ошқозоннинг қийналиб, бузилишига сабаб бўлади. Шунинг учун таомдан 1,5-
3 соат кейингина сув ичиш мумкин.
Мижозлар хақида маълумот 
«Таомга «Бисмиллоҳ» деб бошлаб, сўнгида 
 «Алҳамдулиллоҳ» деганнинг дастурхондан
турмасданоқ гуноҳлари кечирилади» 
Тобароний 
 
Юқорида кўрсатилганидек, табиатда ўсимликлар ҳам, инсонлар каби, 
ўз мижозларига эгадирлар ва улар ҳам иссиқ, совуқ, ҳўл ва қуруқ бўладилар. 
Шунинг учун даволанаётганда таомларнинг мижозига катта эътибор бериш 
лозим. Йиғмаларнинг таркибига иссиқ, совуқ, ҳўл ва қуруқ мижозли 
ўсимликлар аралаштирилган бўлса, улар барча мижозли кишиларга мос 
келади. Лекин фақат совуқ ёки фақат иссиқ ўсимликлар аралашмасидан 
тайёрланган дорилардан фойдаланиш чоғида мижозга катта эътибор бериш 
зарур. Хар бир инсоннинг мижози эса унинг томири, тили, кўзи, бадани, 

---

Аюпов Равшан Хамдамович 
174 
пешоби ва ахлати рангидан аниқланади. Тана сиҳатлиги ундаги тўрт 
унсурнинг мутаносиблигига боғлиқдир. Бу хилт (суюқлик) лар қон, савдо,