Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston
Milliy universitetining Jizzax filiali
“Amaliy matematika” kafedrasi
mudiri ___________PhD. Sharipov.X
“______” _____________2022 yil
“TABIATSHUNOSLIKDA MATEMATIK MODELLASHTIRISH” fanidan
nazorat savollari 24-bilet
Chiziqli va nochiziqli oddiy differensial tenglamalar bilan ifodalangan matematik modellar.
Avtomodel echimlar.
Toza suv havzasi 8 million tonna toza suvga ega edi. Bu suv havzasiga yiliga 2 million tonna boshqa birikmalarga ega suv oqib keladi va aralashma havzadan oqib chiqib ketadi. Oqib kelayotgan suvdagi birikmalar konsentratsiyasi tonnasiga gramm qonuniyat bilan ortishi aniqlandi. Havza suvidagi birikmalar miqdorini (grammlarda) vaqtning (yillarda) funksiyasi sifatida ifodalaydigan formulani toping va 5 yildan so’ng havzadagi birikmalar miqdorini aniqlashda foydalaning.
Eksponensial o’sish va kamayish masalasini yeching.
Yorug’lik oqimining yupqa suv qatlami tomonidan yutilishi qatlam qalinligi va qatlam sirtiga tushayotgan oqimga proporsionaldir. 2 m qatlamdan o’tishda dastlabki yorug’lik oqimining 1/3 qismi tutilishini bilgan holda jarayonni modellashtiring va shu model yordamida uning necha protsenti 12m chuqurlikka
yetib borishini aniqlang
Tuzuvchi: K. Jumanov
“TASDIQLAYMAN”
Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston
Milliy universitetining Jizzax filiali
“Amaliy matematika” kafedrasi
mudiri ___________PhD. Sharipov.X
“______” _____________2022 yil
“TABIATSHUNOSLIKDA MATEMATIK MODELLASHTIRISH” fanidan
nazorat savollari 25-bilet
Energiyaning saqlanish qonuni.
Matematik modellar qurish va ularni tadqiq qilish uslublari.
Toza suv havzasi 8 million tonna toza suvga ega edi. Bu suv havzasiga yiliga 2 million tonna boshqa birikmalarga ega suv oqib keladi va aralashma havzadan oqib chiqib ketadi. Oqib kelayotgan suvdagi birikmalar konsentratsiyasi tonnasiga gramm qonuniyat bilan ortishi aniqlandi. Havza suvidagi birikmalar miqdorini (grammlarda) vaqtning (yillarda) funksiyasi sifatida ifodalaydigan formulani toping va 5 yildan so’ng havzadagi birikmalar miqdorini aniqlashda foydalaning.
A modda P va Q moddalarga parchalanadi. Ularning har birining hosil bo’lish tezligi A moddaning parchalanmagan miqdoriga proporsional.P va Q moddalarning miqdorlari x va y ning t vaqtga bog’li ravishda o’zgarish qonunlarini modellashtiring.. Bunda parchalanish jarayoni boshlangandan bir
soatdan keyin x va y mos ravishda a/8 va 3a/8ga tengligi ma’lum, bu yerda a kattalik A moddaning dastlabki miqdori.
Eksponensial o’sish va kamayish masalasini yeching.