Tabiatshunoslik o`qitish metodikasi Kun va tun almashinishi. Yil fasllarining almashinishi

Tabiatshunoslik o`qitish metodikasi

Kun va tun almashinishi. Yil fasllarining almashinishi.

M.Ibragimova ©2022

Reja:

• 1. Kun va tunning almashinishi.
• 2. Yil fasllarining almashinishi.

Yer sharining o‘z aylanish o‘qi atrofida to‘liq bir marta aylanib chiqishiga ketadigan vaqt sutkadeb ataladi.

Biz «Quyosh chiqdi», «Quyosh botdi» deymiz. Aslida Quyosh bir joyda turadi, Yer shari esa aylanadi. er sharining Quyosh yoritib turgan tomoni kun, orqa tomoni tun bo‘ladi. Yerning o‘z o‘qi atrofida aylanishi tufayli Yer yuzida kun va tun almashinadi

• Biz «Quyosh chiqdi», «Quyosh botdi» deymiz. Aslida Quyosh bir joyda turadi, Yer shari esa aylanadi. er sharining Quyosh yoritib turgan tomoni kun, orqa tomoni tun bo‘ladi. Yerning o‘z o‘qi atrofida aylanishi tufayli Yer yuzida kun va tun almashinadi

Yer sharining o‘z o‘qi atrofida aylanishidan kun va tun almashinadi.

Yer sayyorasi Quyosh atrofi ni bir marta aylanib chiqishi uchun 365 sutka va 6 soat vaqt ketadi.

• Bir yil 365 sutka va 6 soat bo‘lgani uchun ketmaket uch yil 365 sutkadan deb, to‘rtinchi yilni esa 366 sutka deb olinadi. Masalan, 2013-, 2014- va 2015-yillar 365 sutkadan bo‘lsa, 2016-yil 366 sutkadan iborat. 365 sutkali yilda fevral oyi 28 kundan, 366 sutkali yilda esa fevral 29 kundan iborat bo‘ladi va kabisa yili deyiladi.

Yer sharining Quyosh atrofida bir tomonga og‘gan holatda aylanishidan yil fasllari hosil bo‘ladi.

1-holat. Quyosh nurlari Yer ekvatorining pastki qismini ko‘proq yoritadi. Bu qish fasliga to‘g‘ri keladi. Quyosh nurlari Yer shari ning ekvatoridan yuqori qismiga kam tush gani uchun kunlar sovuq bo‘ladi.

• 1-holat. Quyosh nurlari Yer ekvatorining pastki qismini ko‘proq yoritadi. Bu qish fasliga to‘g‘ri keladi. Quyosh nurlari Yer shari ning ekvatoridan yuqori qismiga kam tush gani uchun kunlar sovuq bo‘ladi.

2-holat. Quyosh nurlari ekvatorning yuqori va past qismini birday yoritadi. Bu bahor fasliga to‘g‘ri keladi.

• 2-holat. Quyosh nurlari ekvatorning yuqori va past qismini birday yoritadi. Bu bahor fasliga to‘g‘ri keladi.

3-holat. Quyosh nurlari ekvatorning yuqori qismini ko‘proq yoritadi. Bu holat yoz fasliga to‘g‘ri keladi.

• 3-holat. Quyosh nurlari ekvatorning yuqori qismini ko‘proq yoritadi. Bu holat yoz fasliga to‘g‘ri keladi.

4-holat. Quyosh nurlari ekvatorning yuqori va past qismini birday yoritadi. Bu kuz fasliga to‘g‘ri keladi.

• 4-holat. Quyosh nurlari ekvatorning yuqori va past qismini birday yoritadi. Bu kuz fasliga to‘g‘ri keladi.

1.Kun va tun qay tarzda almashadi?

• 1.Kun va tun qay tarzda almashadi?
• 2.Sutka deb nimaga aytiladi?
• 3.Yil fasllari qay tarzda almashadi?
• 4.Yil deb nimada aytiladi?

E`tiboringiz uchun rahmat!