Табиатни муҳофаза қилиш ландшафтнинг бир бутунлиги, табиий компонентларнинг ўзаро мувозанатини муҳофаза қилишга қаратилган

Biosfera  qo‘riqxonalari.  Inson  xo‘jalik  faoliyatining  ta’siri  natijasida  hosil 

bo‘lgan  lokal  (mahalliy)  va  global  (sayyoraviy)  hodisalarni  to‘g‘ri  tushunish  va 

baholash  uchun  bu  jarayonlarni  o‘rganish  zarur.  Atrof-muhitning  holatini  kuzatish 

---

formalaridan  biri  xalqaro  miqyosda  biosfera  qo‘riqxonalari  asosida  monitoring 

(kontrollik) 

xizmatining 

global 

tizimlarini 

yaratishdir. 

Keyingi 

yillarda 

YUNESKOning  tashabbusi  bilan  dunyo  biosfera  qo‘riqxonalari  tashkil  qilindi.  Bu 

qo‘riqxornalarda  -  tabiiy  ekosistemalarda  hayvon  va  o‘simlik  organizmlarining  har 

xil  turlarini  saqlash,  ekologik  monitoring  bo‘yicha  kompleks  biogeotsenologik 

(kompleks  landshaft)  tekshirishlar  olib  borish,  ekosistemalarga  har  xil  tipdagi 

xo‘jaliklar  (o‘rmonlar  barpo  qilish,  yerlarni  o‘zlashtirish,  yaylov  chorvachiligi, 

rekreatsion  foydalanish  va  boshqalar)  ta’sirining  harakteri  va  darajasini  aniqlash 

ko‘zda  tutiladi.  Biosfera  qo‘riqxonalari  tabiiy  ekosistemalarda  o‘simlik  va 

hayvonot  dunyosining  biotik  komplekslari,  turlarining  genetik  jihatdan  turliligini 

saqlash maqsadida tashkil  qilinadi.