Tabiatni muhofaza qilishning ilmiy nazariy asoslari

Nazorat savollari: 

1. Populyatsiya tushunchasini izohlab bering. 

2. Populyatsiyaning xarakterli belgilarini tushuntiring. 

3. Populyatsiyaning genetik xarakterini izohlang. 

4. Populyatsiyalar ekologiyasining qanday ahamiyati bor? 

BIOSFERA. 

 

REJA: 

1.Biosfera haqida Vernadskiy ta‟limoti. 

2.Biosfera chegaralari va tarkibiy qismlari 

3. Biosferadagi moddalarning  xossasi va funktsiyalari. 

4. Biosferada moddalarning aylanishi. 

 

 

Tayanchso’zlar:

Biosfera,  litosfera,  gidrosfera,  tirik  modda,  o‟lik  modda, 

oraliq  modda,  biogenmodda,  biogeokimyoviy,  energetik  xususiyat,  fotosintez, 

oksidlanish-qaytarilish, parchalanish, transport xususiyati 

 

Quyosh sistemasida Yerning boshqa sayyoralardan farqi nimada? Asosiy farq 

bu  Yerda  tirik  organizmining  mavjudligidadir.Yerning  bir  qismini  -  biosfera 

tashkil qiladi.Biosfera bu- yerning suv va atmosfera qobig‟ining bir qismini tashkil 

qiladi.  Biosfera  nimalardan  tashkil  topgan?  Birinchi  shakl  ko'rsatadiki,  Biosfera 

turli  xil  organizmlardan,    bir  biridan  farqlanuvchi  muhitlardan  iborat.    Cho'l 

zonasida yomg'ir miqdori kam bo'ladi. Kaktus o'simligi, Amerika  bo'risi (koyot), 

kaltakesaklarcho'l zonasiga xos o‟simlik va hayvonlardir. Tropic zonalar esa ko‟p 

---

miqdorda yog‟ingarchilik bo‟ladigan issiq zonalar hisoblanadi. To'tiqush, maymun 

va minglab boshqa organizmlar tropik o'rmonlarda yashaydi. 

Marjon qoyalar  okean suvining  issiq va  sayoz  joylarida hosil bo'ladi.  Qor  va 

muz  bilan  qoplangan  Arktika  zonasi  shimolda  joylashgan  Qutb  ayig'l,  tyulen, 

morjlar  Arktikada  yashaydi.  Biosfera  okean  ,  tropik  cho'l  va  qutblardan  iborat 

bo'lgan ko'plab zonalarni o'z ichiga oladi.