Tabiatni asrang

Adaptatsiya /moslashish/

Tirik organizmlarning tarixiy rivojlanish jarayonida tashqi muhitning o`z­garishlariga javoban organizmlarning ichki va tashqi tuzilishlarida kelib chi­qadigan belgi va xususiyatlar yig'indisi hisoblanadi. Bizga ma'lum bolgan barcha tirik organizmlar, ya'ni bakteriyalar, zamburug`lar, o`simliklar va hay­vonlar yashash sharoitiga moslashgan.

Suvda yashovchi baliqlar suvga, qushlar havoda uchib yurishga, shuning­dek, cholda suvsizlikka bardosh berib o`sayotgan yantoq va saksovullar yashash sharoitlariga yaxshi moslashgan.

Moslashish orqanizmning tashqi muhitda yashab qolishi yoki nobud bo`­lishini muammo qilib qo'yadi. Har qanday tirik oqanizm yashashi uchun ushbu muammolarni hal etishi kerak bo`ladi. Moslashish cheksiz va to`xtovsizdir.

Inson moslashish haqidagi yetarli bilimlarga ega bo`lsa, o'z hayoti uchun zarur bo'lgan muammolarni oson hal etadi. Olimlar o'simlik va hayvonlarni ilimlashtirish yo`li bilan organizmlarni o'z maqsadlariga muvofiq o'zgarti­rish mumkin ekanligini isbotlab berganlar. Natijada hozirgi davrdagi xilma­xil o'simlik va hayvon turlari yangi sharoitga moslashgan va o'z nasliy tabiatini o'zgartirgan.

Zahiriddin Muhammad Bobur Afg'oniston, Hindiston kabi mamlakatlarda bo'lganida, a joylarning tabiati va o'ziga xos xususiyatlarini jonajon Vatani Andijon bilan taqqoslaydi. U Hindistondan tustovuglar, to`tiqushlar, bulbul kabi qushlar va boshqa hayvonlardan o'z Vataniga olib keladi.

Aql-zakovatli inson hozirgi davrda, ya'ni yangi sharoitda tabiat bilan uyg'unlashgan holda ish ko'rishi lozim. Aks holda sayyoramizda yashab qolishiga kafolat berish qiyin bo'lib qoladi.

Salomatlik - tashqi muhitning doimo o'zgarib turadigan sharoitlariga, odamning doimo moslashish imkoniyatidir. Ortiqcha ovqatlanish, qattiq hayajon, og'ir ruhiy hissiyotlar inson orqanizmini yemiradi.