Tabiatda uchrayd og‘ir sanoat sohasida ru


METALLARNI TARKIBIY TUZILISHI



Download 42,55 Kb.
bet4/12
Sana01.01.2022
Hajmi42,55 Kb.
#290459
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
qora metal

 
METALLARNI TARKIBIY TUZILISHI 
Metallar strukturasi — metallar ichki tuzilishining oddiy ko‘z bilan yoki lupa 
va  mikroskopda,  shuningdek  rentgen  nurlari  yordamida  aniqlanadigan  manzarasi. 
Metallar  strukturasining  oddiy  ko‘z  bilan  yoki  lupa  orqali  ko‘rinadigani 
makrostruktura
,  mikroskopda  ko‘rinadigani  mikrostruktura,  rentgen  nurlari 
yordamida aniqlanadigani rentgenostruktura deyiladi. 
Metallar  makrostrukturasini  aniqlashda  namuna  qirqib  olinadi,  bir  tomoni 
egovlanadi  va  yaxshilab  jilvirlanadi,  unga  reaktiv  eritma  (kislotalarning  kuchsiz 
eritmasi)  ta’sir  ettiriladi,  ya’ni  xurushlanadi,  metallning  ayrim  struktura 
komponentlariga  reaktiv  turlicha  ta’sir  etadigandan  namunada  makrorelyef  hosil 
bo‘ladi.  Bunday  namuna  makroshlif  deb  ataladi.  Makroshlif  oddiy  ko‘z  bilan  yoki 
lupa  orqali  kuzatilsa,  uning  makrostrukturasi  yaqqol  ko‘rinadi.  Quyma  metalining 
makrostrukturasi  dendrit  tuzilishida  bo‘ladi.  Quyma  metall  bosim  bilan  ishlansa, 
dendritlar  cho‘zilib,  tolalar  hosil  qiladi  Bunday  metall  makrostrukturasiga  qarab, 
deformatsiyalanganlik  darajasini  va  tolalarning  yo‘nalishini  aniqlash  mumkin. 
Maxsus  xurushlash  usullaridan  foydalanib,  metallning  bir  jinsliligini,  ichki 
nuqsonlari  (darz,  toshqol  aralashma,  g‘ovak  va  boshqalar)  ni  bilish  mumkin. 
Makrostrukturani tekshirish usuli sanoatda va ilmiy tadqiqot ishlarida qo‘llaniladi. 
Metallarning
  mikrostrukturasi.  Texnik  metallarning  hammasi  nomuntazam 
 

190 
 


shaklli  mayda  kristallar  —  donalardan.  tuzilgan.  Bularni  optik  yoki  elektron  mik-
roskop yordamidagina ko‘rish mumkin. Mikrostrukturani aniqlash uchun metalldan 
namuna qirqib  olinib,  bir  tomoni  ko‘zgudek  yaltiratiladi; unga  reaktiv  eritma  ta’sir 
ettiriladi.  Bunda  namuna  sirtida  mikrorelyef  (mikroshlif)  hosil  bo‘ladi.  Mikroshlif 
mikroskopda  kuzatilsa,  mikrostrukturasi  yaqqol  ko‘rinadi  Mikrostrukturani 
o‘rganish  metallar  sifatini  baholashning  asosiy  usullaridan  biridir.  Metallarning 
rentgenostrukturasini
  aniqlash  uchun  rentgenografiya  usulidan  foydalaniladi.  Bu 
usul  metall  kristall  panjarasidagi  bir  qator  atomlarning  rentgen  nurlarini 
difraksiyalashiga asoslangan. 

Download 42,55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish