Tabiat va Geografiyani o’qitish metodikasi

“Tabiat va Geografiyani o’qitish metodikasi” fanidan yakuniy nazorat lari 2021\2022 o’quv yili 3 kurs talabalari uchun

1. 
   “Geografiya o’qitish metodikasi” fani, predmeti, tadqiqot obekti. Fanning maqsadi va vazifalari. O’quv fanining boshqa tabiiy fanlar bilan bog’liqligi.
   
2. 
   Geografiya ta’limida yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanish
   
3. 
   Ko’nikmalarni shakllantirishda amaliy mashg’ulotlar, mustaqil ishlarning o’rni.
   
4. 
   Talim va tarbiyaning yagona jarayon ekanligi, ularning maqsadi .
   
5. 
   “Sinkveyn” metodi
   
6. 
   Geografiyani o`qitish usullari va uning vazifalari.
   
7. 
   İlmiy tadqiqot uyushtirishni ahamiyati. Geografiya o’qituvchisi ilmiy tadqiqotlar olib borishda etakchi. Tadqiqotda nazariy va eksperimental-emperik metodlar.
   
8. 
   O`rta maktabda metodika fanining ahamiyati.
   
9. 
   Geografiya darsini mahalliy predmetlar bilan boyitish usullari.
   
10. 
    “FSMU” texnologiyasi
    
11. 
    O`rta maktabda tabiatshunoslik darsining o`qitilishi. Tabiatshunoslik metodikasida V.F.Zuevning tutgan o`rni. Boshlang’ich sinflarda tabiatshunoslik darsining o`qitilishi. Tabiatshunoslik metodikasida sinfdan tashqari ishlar.
    
12. 
    O’qitishning texnik vositalari. Texnika vositalaridan foydalanishga qo’yiladigan talablar.
    
13. 
    Sinfdan tashqari ishlarning maqsad va vazifalari. Doimiy o’tkaziladigan ishlar turlari. Geografiya to’garagi.
    
14. 
    O’qitish jarayoniga innovatsion pedagogik texnologiyalarni qo’llash. Talimning keys-stadi texnologiyasiga kirish: keyslarni ishlab chiqarish qoidasi. Geografiyani wqitishning ilg’or pedagogik uslublari.
    
15. 
    “Qorbo’ron” metodi
    
16. 
    Maktablarda geografik maydonchada dars o`tish usuli. Geografiya darsida geografik maydonchaning ahamiyati. Maydonchada foydalaniladigan asboblar. Maydonchaning maktab o`quvchilariga tarbiyaviy ahamiyati. Geografik maydonchada ish olib borish.
    
17. 
    O’quv-ko’rgazmali qo’llanmalarni tasniflash. Geografiya ta’limida rasmlardan foydalanish. Diagramma va grafiklar bilan ishlash.
    
18. 
    Talabani mustaqil o’quv faoliyatini tashkil etish uslub va vositalari.
    
19. 
    Tabiat va geografiyani o’qitish metodikasi fanining vazifalari.
    
20. 
    “FSMU” texnologiyasi
    
21. 
    O`rta maktablarda geografiya darsida sinfdan tashqari ishlarni o`tish usullari. Geografiya fani bo`yicha sinfdan tashqari ishlarni tashkillashtirish. Sinfdan tashqari ishlarda o`quvchilarni vatanni sevishga tarbiyalash. O`rta maktablarda sinfdan tashqari ishlarni tashkillashtirish ahamiyati. Sinfdan tashqari ishlarning bajarilish usullari.
    
22. 
    O’qitishning texnik vositalari. Texnika vositalaridan foydalanishga qo’yiladigan talablar. EHM va videotexnikalardan geografiya ta’limida foydalanish.
    
23. 
    İlmiy tadqiqot uyushtirishni ahamiyati. Geografiya o’qituvchisi ilmiy tadqiqotlar olib borishda etakchi. Tadqiqotda nazariy va eksperimental-emperik metodlar.
    
24. 
    O’quvchilarning bilim va ko’nikmalarini tekshirish va baholash. O’quvchilar bilimini baholashning zarurligi. Baholash turlari. Testlarning o’rni va roli. Og’zaki so’rash. Yozma tekshirish. Amaliy tekshirish usullari. Geografiya ta’limida bilimlarni yakka, yoppasiga tekshirish usullari. Bilim va ko’nikmalarni EHMlarda tekshirish.
    
25. 
    “Qanday?” metodi
    
26. 
    Sayohat, ekskursiya, amaliyot va ularni olib borish usullari. O`rta maktablarda ekskursiya tashkillashtirish. O`rta maktabtagi sayohat va ekskursiyaning ahamiyati. Sayohat va ekskursiyada o`lkashunoslik bo`yicha materiallarni yig’ishni tashkillashtirish. Sayohatga chiqish qoidalari.
    
27. 
    Geografiya ta’limida yangi pedagogik texnologiyalarni qo’llash.
    
28. 
    Akademik litsey va kollejlarda geografiya ta’limi.
    
29. 
    Germaniya, Frantsiyada geografiya ta’limi.
    
30. 
    “Bilaman. Bilishni xoxlayman. Bilib oldim” (BBB) metodi
    
31. 
    Geografiya darsida kartadan foydalanish usullari. O`rta maktablarda foydalaniladigan kartalar va ularning ahamiyati. Geografik kartani o`rganishning ahamiyati. Geografik kartalarda shartli belgilar. Yozuvsiz xaritani o`rganishning ahamiyati.
    
32. 
    “Tabiat va Geografiya o’qitish metodikasi” fani, predmeti, tadqiqot obekti. Fanning maqsadi va vazifalari, qisqacha rivojlanish tarixi. O’quv fanining boshqa tabiiy fanlar bilan bog’liqligi.
    
33. 
    Geografiya ta’limi metodikasining shakllanishi va rivojlanishi tarixi
    
34. 
    O’quv ekskursiyalari. Geografiya ta’limida ekskursiyaning o’rni va roli. Geografik bilim, tushunchalarni shakllantirishda ekskursiyaning ahamiyati.
    
35. 
    “Т-jadval” texnologiyasi
    
36. 
    Maktab o`quvchilarini karta bilan ish olib borishga o`rgatish. Maktab o`quvchilari stol usti kartalari bilan ishlashini o`rganish. Devoriy kartalar bilan ishlashni o`rganish. Geografik kartalarni o`rgatishning ahamiyati. Geografik kartalarda shartli belgilarni o`rganish.
    
37. 
    Geografiya ta’limini uyushtirishning shakllari. Dars. O’quvchilarning mustaqil ishlari. Maslahatlar uyushtirish. Fakultativ mashg’ulotlar, ekskursiyalar. Uyga vazifaning talimda tutgan wrni va roli.
    
38. 
    Geografiya ta’limida bilim, tushuncha, sabab-oqibat, qonuniyat, nazariya, tasavvur aloqadorligi. Bilimlarning turlari. Nazariy va emperik bilimlar.
    
39. 
    Pedagogik texnologiyalar va ularning turlari
    
40. 
    “Taqdimot” metodi
    
41. 
    Geografiya darsida o`quvchilarni yozuvsiz karta bilan ishlashga o`rgatish. O`rta maktablarda kontur kartalarning ahamiyati. Yozuvsiz kartalardagi obyektlarning nomlarini tushirishni o`rgatish. Maktab o`quvchilariga yozuvsiz karta bilan ishlashni o`rgatish. Balandlik shkalasini tushirishni o`rgatish.
    
42. 
    2 . Didaktik o’yinlar: Tabiiy geografik o’yinlar
    
43. 
    O’qitishning axborot-kommunikatsiya texnologiyalari haqida umumiy tushuncha, ularning tasnifi. Multimediali texnologiyalar, elektron talim resurslari, o’quv-uslubiy taminot, Star Board interfaol doskasi kabilardan foydalanish.
    
44. 
    Talimning keys-stadi texnologiyasiga kirish: keyslarni ishlab chiqarish qoidasi. Geografiyani wqitishning ilg’or pedagogik uslublari.
    
45. 
    “Reja” metodi.
    

Globus bilan ish olib borish. Globusning tarixi. Globusning ahamiyati. Globusning stol usti kartalaridan o`zgachaligi. Meridian parallel, polyus, kenglik, boylik haqida tushincha.

46. 
    Tabiat va geografiyani o’qitish metodikasi fanining vazifalari.
    
47. 
    Modulli ta’lim texnologiyasi.
    
48. 
    Talabani mustaqil o’quv faoliyatini tashkil etish uslub va vositalari.
    
49. 
    “Т-jadval” texnologiyasi
    

O`zbekiston tabiiy geografiyasini o`rganish usullari. O`zbekiston tabiiy geografiyasini o`rganishning ahamiyati. O`zbekistonning tabiiy geografiyasi nechta bo`limdan turadi. O`zbekiston tabiiy geografiyasining talim- tarbiyaviy vazifalari. O`zbekiston tabiatining jahon davlatlariga nisbatan o`rganilishi.

50. 
    Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya darslarida didaktik o’yinlar
    o’tkazish texnologiyasi.
    
51. 
    O’qitishning axborot-kommunikatsiya texnologiyalari haqida umumiy tushuncha, ularning tasnifi. Multimediali texnologiyalar, elektron talim resurslari, o’quv-uslubiy taminot, Star Board interfaol doskasi kabilardan foydalanish.
    
52. 
    İlmiy tadqiqot uyushtirishni ahamiyati. Geografiya o’qituvchisi ilmiy tadqiqotlar olib borishda etakchi. Tadqiqotda nazariy va eksperimental-emperik metodlar.
    
53. 
    “Taqdimot” metodi
    

54. 
    O`zbekiston geografiyasini o`rganishda mustaqil o`rganish usullarini tashkillashtirish. Suhbatlashish usuli. Og’zaki aytish so`zlashish usuli. Rangli suratlar, o`quv filmlaridan foydalanish usuli. Tabiat hodisalarini kuzatish usuli.
    
55. 
    Geografiya darsining yillik va kundalik rejasini ishlab chiqish
    
56. 
    Talimda noananaviy darslar va interfaol usullardan foydalanish.
    
57. 
    Geografiya to’garaklari
    
58. 
    “Nima uchun ?” metodi.
    
59. 
    Tabiiy geografiyani o`rganganda mustaqil ishlashning turlari. O`quv qo`llanmasi bilan ishlash. Tekst rejasini tuzish. O`quv qo`llanma mazmuniga bog’lik jadvallar bilan ishlash.
    
60. 
    Talimning keys-stadi texnologiyasiga kirish: keyslarni ishlab chiqarish qoidasi. Geografiyani o’qitishning ilg’or pedagogik uslublari.
    
61. 
    Geografiya darslarining tiplari: Kirish darsi; Aralash dars
    
62. 
    O’zbekistonda kadrlar tayyorlash milliy dasturi haqida aytib bering
    
63. 
    “Rezyume” texnologiyasi.
    
64. 
    Geografiya fanining boshqa fanlar bilan bog’liqligini tushuntirish. Ekologiya fani bilan bog’liqligi. Matematika, biologiya fanlari bilan bog’liqligini tushuntiring. Kino filmlardan foydalanish usullari. Texnikaviy qurollardan foydalanish orqali boshqa fanlar bilan bog’liqligini tushuntiring .
    
65. 
    O`quvchilarga xaritani o`qishni o`rgatish usuli.
    
66. 
    Kompas bilan o`z o`lkasining xududini aniqlash.
    
67. 
    O’qitish jarayoniga innovatsion pedagogik texnologiyalarni qo’llash.
    
68. 
    “Venn diagrammasi” strategiyasi
    
69. 
    “Tabiat va Geografiya o’qitish metodikasi” fani, predmeti, tadqiqot obekti. Fanning maqsadi va vazifalari,
    
70. 
    Geografik o`yinlar haqida tushuncha. Geografik o`yinlar nechaga bo`linadi.
    
71. 
    Xaritadan topish o`yini qanday olib boriladi. Geografiyada foydalaniladigan o`yinlar xarakteriga qarab necha guruhga bo`linadi. Geografik o`yinlarning ahamiyati.
    
72. 
    O’quv ekskursiyalari. Geografiya ta’limida ekskursiyaning o’rni va roli. Geografik bilim, tushunchalarni shakllantirishda ekskursiyaning ahamiyati.
    
73. 
    Akademik litsey va kollejlarda geografiya ta’limi.
    
74. 
    “Nima uchun ?” metodi.
    
75. 
    O`rta maktablarda yozuvsiz xaritalarning ahamiyati.
    
76. 
    Geografiya ta’limida rasmlardan foydalanish
    
77. 
    Ko’rgazmali qo’llanmalarga qo’yiladigan talablar
    
78. 
    Qanday xaritalar umumiy geografik xaritalar deb nomlanadi.
    
79. 
    “Blits-so’rov” metodi
    
80. 
    O`quvchilarga xaritani o`qishni o`rgatish usuli.
    
81. 
    Geografiya darsning yillik va kundalik rejasini ishlab chiqish
    
82. 
    Talimning keys-stadi texnologiyasiga kirish: keyslarni ishlab chiqarish qoidasi. Geografiyani o’qitishning ilg’or pedagogik uslublari.
    
83. 
    O’qitish jarayoniga innovatsion pedagogik texnologiyalarni qo’llash.
    
84. 
    5.“Beshinchisi (оltinchisi, yettinchisi,...) ortiqcha” metodi
    
85. 
    Globus bilan ish olip borish.
    
86. 
    Tabiat va geografiya maydonchasi va xonasi.
    
87. 
    O’qitish metodlari. Og’zaki bayon usullari.
    
88. 
    Masshtab haqida tushincha bering.
    
89. 
    “Мusbat, manfiy,qiziqarli” (ММQ) metodi
    
90. 
    Maktapta ‘‘O’lkashunoslik’’ Tugaragini tashkillashtirish. Tugarak ishlari qanday tashkillashtiriladi. ‘‘O’lkashunoslik’’ tugaragining asosiy vazifasi qanday. ‘‘O’lkashunoslik’’ sayoxatlarini tashkillashtirish. ‘‘O’lkashunoslik’’ bo’yicha sinftan tashqari ishlarni tashkillashtirish.
    
91. 
    Geografiya ta’limi metodikasining shakllanishi va rivojlanishi tarixi.
    
92. 
    Tabiat va geografiya o’qitishda axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish.
    
93. 
    Tabiat va geografiya ta’limini uyushtirishning shakllari. Dars. Geografiya darslarini rejalashtirishning talimda tutgan o’rni va roli.
    
94. 
    “Bilaman. Bilishni xoxlayman. Bilib oldim” (BBB) metodi
    
95. 
    Geografiya fanining o’qitishni rivojlanishi.
    
96. 
    O’rta maktablarda geografiyaning o’qitilish borishi. O’rta maktablarda geografiyaning sinflarga bulinishi fan sifatida bekitilishi.
    
97. 
    Geografiya ta’limida darslik va qo’shimcha adabiyotlar bilan ishlash. Darslik bilan ishlash bilim olishning manbai ekanligi. Darslik bilan ishlash turlari; darslik matni bilan ishlash, reja tuzish; darslikdagi rasmlar, xaritalar, jadvallar, chizmalar bilan ishlash; darslikdagi mashq, topshiriqlar bilan ishlash.
    
98. 
    Og’zaki bayon usullari. Hikoya tushuntirish, suhbat, maruza va o’qib berish kabilar. Ularni farqlari, xususiyatlari, turlari. Suhbat. Savol-javob (katexezik) suhbat.
    
99. 
    “Rezyume” texnologiyasi.
    
100. 
     O’rta maktabda geografiyaning o’qitilib borilishi. Geografiya o’qitilishining rivojlanishi. O’rta maktablarda geografiya fanining sinflarga bo’linishi.
     
101. 
     Geografiya darslarining tahlili. Tahlil qilishning zarurligi, ahamiyati. Dars tahlilining maqsad va vazifalari. Geografiya darslarini tahlil qilish tartibi. Tahlilga qo’yiladigan talablar, tahlil bosqichlari.
     
102. 
     O’quv vositalari tasnifi. Tabiiy obektlarning tasviri. Predmet va hodisalarning shartli belgilar bilan ifodalangan tavsifi va tasviri: verbal; kartografik; chizma-statistik; chizma sxematik. Priborlar. Geografiya kabineti.
     
103. 
     Geografiya darslarida xarita va globus bilan ishlash. Kuzatish va tajriba usullari. Amaliy va mustaqil ishlar.
     
104. 
     “Jadval ” metodi
     
105. 
     Muhammad Amin Karimiyning 1914-yilda chop etilgan “Jo’g’rofiyai riyoziy” risolasining ahamiyati. A.Donish, Furqat, M. Behbudiy, Xoji Yusuf Xayatiy, Avloniylarning geografiya ta’limiga qo’shgan xissalari.
     
106. 
     Darslik bilan ishlash turlari; darslik matni bilan ishlash, reja tuzish; darslikdagi rasmlar, xaritalar, jadvallar, chizmalar bilan ishlash; darslikdagi mashq, topshiriqlar bilan ishlash.
     
107. 
     Geografiya o’qitish metodikasining boshqa fanlar bilan aloqasi. Geografiya o’qitish metodikasi geografiya, pedagogika, didaktika va psixologiya fanlari bilan chambarchas bog’langan.
     
108. 
     O’rta maxsus, kasb-hunar, maktablarda geografiya o’qitishning maqsadi. Geografiyani o’qitishni ta’limiy, tarbiyaviy, bilish qobiliyatini rivojlantirishdagi ahamiyati.
     
109. 
     “Galereya” metodi
     
110. 
     O’rta maktabda Tabiyatshunoslik fanining o’qitilib borilishi. Tabiyatshunoslik metodikasida V.F.Zuevning tutgan urni. Boshlang’ich sinflarda Tabiyatshunoslik darsining uqitilishi. Tabiyatshunoslik metodikasida sinfdan tashqari ishlar. Tabiyatshunoslik darsida jonli tabiyat quyniga sayohat qilishning tasiri.
     
111. 
     Kompas bilan o`z o`lkasining xududini aniqlash.
     
112. 
     Geografiya darsining mahalliy predmetlar bilan boyitish usullari.
     
113. 
     Modulli ta’lim texnologiyasi
     
114. 
     5.“Venn diagrammasi” strategiyasi
     

Maktabda geografik maydonchada dars utish usullari. Geografiya darsida geografik maydonchaning axamiyati. Maydonchada foydalaniladigan asboplar.

115. 
     Maydonchaning maktab o’quvchilariga tarbiyaviy tasiri. Geografik maydonchada ish olib borish.
     
116. 
     Geografiya darslarining tiplari: Kirish darsi; Aralash dars; Yangi mavzuni o’rganish darsi;
     
117. 
     Geografiya darsning yillik va kundalik rejasini ishlab chiqish
     
118. 
     Geografiya to’garaklari
     
119. 
     “Baliq skeleti” metodi.
     

120. 
     O’rta maktablarda geografiya darsida sinfdan tashqari ishlarni utish usullari. Sinfdan tashqari ishlarni o’tganda o’quvchilarni vatanni sevishga tarbiyalash. O’rta maktablarda sinfdan tashqari ishlarni tashkillashtirishning ahamiyati.Sinfdan tashqari iashlarning bajarilish shartlari.
     
121. 
     Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya darslarida didaktik o’yinlar
     o’tkazish texnologiyasi.
     
122. 
     Talim va tarbiyaning yagona jarayon ekanligi, ularning maqsadi .
     
123. 
     Tabiiy geografik o’yinlar
     
124. 
     “Blits-so’rov” metodi