Ta yuzlik, ta o’nlik, ta birlikdan iborat sonni toping



Download 50,98 Kb.
Sana31.12.2021
Hajmi50,98 Kb.
#211881
Bog'liq
“Boshlang’ich ta’lim va sport, tarbiyaviy ish” ta’lim yo’nalishi 3-kurs 5-semestr talabalari uchun “Matematika o’qitish


9  ta  yuzlik  ,  6  ta  o’nlik,  5  ta  birlikdan 

iborat sonni toping. 

 

*965 

932 

935 

953 



849  va  853  sonlari  orasidagi  sonlarni 

toping va belgilang. 

 

*850, 851,852 



854,856 

 

855,859 



848,887 



To’g’ri javobni belgilang 

 

*300  kg  +  700  kg 



= 1 t 

400  m  +  300  m  < 

1 km 

3  km  <  800  m  — 



500 m 

200 kg + 600 kg > 

1 t 





Muxtor  do’sti  Murodga  nisbatan  28  ta 

ortiq 

qo’ziqorin 



terdi. 

Ularning 

qo’ziqorinlari  soni  teng  bo’lishi  uchun 

Muxtor 

do’sti 

Murodga 

nechata 

qo’ziqorin berishi kerak? 

 

*14 ta 



10 ta 

20 ta 

15 ta 





Rustam  do’sti  Dostonga  nisbatan  30  ta 

ortiq 

qo’ziqorin 



terdi. 

Ularning 

qo’ziqorinlari  soni  teng  bo’lishi  uchun 

Rustam 

do’sti 

Dostonga 

nechata 

qo’ziqorin berishi kerak? 

*15 

20 



10 

12 

10 



Boshlang’ich sinflarda matematika 

o’qitish metodikasi fani rivojiga hissa 

qo’shgan olimlar nomi qaysi javobda 

to’g’ri ko’rsatilgan? 

*N.U.Bikbayeva,L

.Sh.Levenberg,M.

E.Jumayev 

M.Raximov,N.Bo’

riyev,S.Inoyatov,

N.To’ychiyev 

K.Qo’chqorov,L.E

rgashov,F.Zaripov,

D.Adizov 

M.Ergasheva,N.Za

ynitdinova,M.Haki

mova, T.Umarova 

10 


Boshlang’ich sinflarda matematika 



darsligi mualliflar , 1-sinfga 

*M.Jumaev 

va 

boshqalar 



N.U.Bikbayeva  va 

boshqalar, 

L.Sh.Levenberg va 

boshqalar 

N.U.Bikbayeva  va 

boshqalar, 

10 



Boshlang’ich sinflarda matematika 

darsligi mualliflar , 2-sinfga 

*N.Abduraxmonov

a va boshqalar 

N.U.Bikbayeva  va 

boshqalar, 

L.Sh.Levenberg va 

boshqalar 

N.U.Bikbayeva  va 

boshqalar, 

10 



Boshlang’ich sinflarda matematika 

darsligi mualliflar , 3-sinfga 

*N.Qo’chqorov  va 

boshqalar 

N.U.Bikbayeva  va 

boshqalar, 

L.Sh.Levenberg va 

boshqalar 

N.U.Bikbayeva  va 

boshqalar, 

10 



Boshlang’ich sinflarda matematika 

darsligi mualliflar , 4-sinfga 

*N.U.Bikbayeva 

va boshqalar, 

N.Abduraxmonov

a va boshqalar 

L.Sh.Levenberg va 

boshqalar 

N.U.Bikbayeva  va 

boshqalar, 



Yechilishi uchun 2 ta  va undan ortiq  

amallarni bajarishni talab qiladi 

*Murakkab 

masalalar 

Sodda masalalar 

murakkab 

ikki 

amalli 

masalaga 

aylantirish   

sodda  masalaning 

savolini 

o’zgartirish  

10 



O’qitishda qaysi metodlar keng 

foydalaniladi 

*Inter 

faol 

metodlar 



Suhbat metodi 

Ma’ruza metodi 

Hikoya metodi 



 Uzunlik birliklari bilan tanishtirishda 

o’qituvchi nimadan foydalanadi? 

*Chizg’ichdan 

amaliy 

metodlargan  

og’zaki 

metodlardan 

mustaqil 

ish, 

ko’rsatmali 

metodlardan 





Boshlang’ich sinflarda matematika 

o’qitish metodikasi fani qanday tuzilishda 

ega 

*Konsentrik 



tuzilishda ega 

Davriy 

Ketma-ket 

Davriy emas 





Perimetr va kvadrat qaysi sinfda dastlab 

o’rganiladi? 

*2-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 

4-sinfda 





kvadrat qaysi sinfda dastlab o’rganiladi? 

*2-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 

4-sinfda 



Perimetr qaysi sinfda dastlab o’rganiladi? 

*2-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 

4-sinfda 





Do’konda  880  kg  un  bor  edi.  Birinchi 

kuni  bir  qismini,  ikinchi  kuni  birinchi 

kundagidan  2  marta  ko’p  un  sotilgandan 

so’ng  do’konda  uning  bir  qismi  qoldi. 

Ikkinchi kun qancha un sotilgan? 

 

 



880  :  4  •  2  =  440 

(kg) 

880 : 2 = 440 (kg) 

880  :  4  :  2  =  110 

(kg) 

880 : (4 : 2) = 440 



(kg) 



340  +  a    25  ifodaning  qiymatini  toping 

agar a = 10 bo’lsa: 

 

*590 



600 

365 

375 



3 • a < 18 Qaysi javobda to’g’ri tengsizlik 

hosil bo’ladi ? 

 

 



*5 





To’g’ri javobni toping va belgilang 

 

935 sonida jami 93 



ta o’nlik. 5 ta birlik 

935  sonida  jami 

93 ta yuzlik. 

935  sonida  jami  5 

ta birlik. 

935 sonida jami 95 

ta  o’nlik.  5  ta 

birlik. 





Eng kichik bir xonali sonni toping 

 

*0 



 

3 

1 

9 





Ikkinchi o’nilkdagi sonlarni toping 

 

 



*12,15 

12,9 

7,6 

5,15 





Qaysi  sonlarni  qo’ilganda  □  <  16  javob 

to’ri bo’ladi? 

 

*15 , 13 



a) 

15 , 17 

v) 13 , 19 

15 , 19 





To’g’ri yozilgan qatorni toping. 

 

*1  dm  4  sm  =  14 



sm 

 

1 dm 4 sm > 1 dm 



+ 4 sm 

 

1 dm 4 sm < 1 dm 



 

1 dm 4 sm = 2 dm 

— 6 sm 

 



Ikkita bir xonali sonning yig’indisi 15 ga 



ten bo’lgan tenglikni toping. 

 

  



*15 = 7 + 8 

v) 15 = 9 + 7 

 

15 = 10 + 5 



 

15 = 10 + 5 

 

25 = 10 + 15 



 



9  va  5  ning  yig’indisidan  kichik  bo’lgan 

ikki xonali sonni toping.  

 

*12 



 

19 

15 





Figura yuzi, yuza o’lchov birliklari 



mavzusi o’quv dasturida nechanchi sinfda 

kiritiilishi rejalashtirilgan? 

*ikkinchi 

Birinchi 

Uchinchi 

Beshinchi 





Boshlang’ich sinfda o’qiladigan 

matematika kursining strukturasini 

ko’rsating. 

*arifmetika, 

algebra 

va 

geometriya 

elementlari, 

miqdorlar 

va 

kasrlar. 

matematika 

va 

arifmetika. 



matematika 

va 

arifmetika, algebra 

arifmetik  

4  amal,  tenglama 

va tengsizlik. 





Matematika o’qitish metodikasining baza 

*matematika 

Fizika 

Pedagogika 

Sosiologiya 

fani qaysi fan? 





Dastlabki geometrik materiallar qaysi 

sinflardan boshlab o’rgatiladi? 

*1-sinfdan 

2-sinfdan 

3-sinfdan 

4-sinfdan 





Elementar matematik tasavvurlarni 

shakllantirish metodikasining didaktik 

prinsiplari to’laligini aniqlang.1) Ilmiylik 

prinsipi, 2) Ko’rsatmalilik prinsipi, 3) 

Onglilik prinsipi, 4) Aktivlik prinsipi, 5) 

Puxta o’zlashtirish prinsipi,6) Sistemalilik 

prinsipi, 7) Ketma-ketlik prinsipi 

*1,2,3,4,5,6,7 

1,3,5,6 

1,4,6,7 


3,2 



Boshlang’ich sinflarda algedra va 

geometriya elementlari qanday o’ganiladi 

*birgalikda 

o’rganiladi 

o’rganilmaydi 

alohida-alohida 

o’rganiladi 

yuqori 

sinfda 


o’rganiladi  



Matematika o’qitish usuliyoti fanidan 

foydalanadigan tadqiqot metodi qaysi 

javobda to’g’ri ko’rsatilgan? 

*kuzatish,  tajriba, 

maktab  hujjatlarini 

o’rganish, 

o’quvchilar, 

o’qituvchilar 

ishlarini  o’rganish, 

suhbat, 

so’rovnomalar 

o’tkazish 

kuzatish, 

savol-

javob o’tkazish 

laboratoriya 

ishlarini o’tkazish 

so’rovnomalar 

o’tkazish 





Matematikaning boshlang’ich kursi 

qanday vazifalarini hal qilishi kerak? 

*ta’limiy, 

tarbiyaviy, amaliy 

ta’limiy 

Tarbiyaviy 

Amaliy 



Boshlang’ich matematika o’quv dasturida 

o’quv materialini qanday joylashtirish 

mumkin? 


*chiziqli, 

konsentrik 

Chiziqli 

Konsentrik 

Diskret 



Algebraik material bilan o’quvchilar 

nechanchi sinfda tanishadi? 

*1-4sinflarda 

1-sinfda 

2-sinfda 

3-4 sinfda 



Birinchi sinfda qanday geometrik 

materiallar o’rganiladi? 

*nuqta,  chiziqlar, 

kesma 

uzunligi, 

burchak, 

to’g’ri 


burchak, 

ko’p 


burchak,  shakllarni 

belgilash. 

uchburchak, 

ko’pburchak, 

nuqta kesma 

paralelogramm, 

romb, ko’pburchak 

kvadrat, 

ko’p 

burchak, 

aylana, 

doira 




Asosiy miqdorlar bilan o’quvchilar qaysi 

sinflarda tanishadilar. 

*I, 

II, 


III, 

IV 


sinflarda 

I, II, III sinflarda 

II, III, IV sinflarda 

I, III, IV sinflarda 





Yuza birliklari bilan o’quvchilar qaysi 

sinflarda tanishadilar. 

*II, 

III, 


IV 

sinflarda 

I, II sinflarda 

I, II, III sinflarda 

I,  III sinflarda 



Boshlang’ich matematika kursini asosiy 

materiali nimadan iborat? 

*natural  sonlar  va 

asosiy kattaliklar 

 natural sonlar 

asosiy kattaliklar 

algebra 


va 

geometriya 

elementlari 



Boshlang’ich matematika kursida 

nomerlash va arifmetik amallar ustidagi 

ish qanday ravishda tuzildai? 

*Chiziqli 

va 


kontsentrik. 

Kontsentrik 

CHiziqli  

Doiraviy  





Ko’p xonali sonlar bilan o’quvchilar qaysi 

sinfda, qaysi chorakda topshiradilar? 

*4-sinf 1-chorak 

3-sinf 4-chorak 

4-sinf 3-chorak 

4-sinf 4-chorak 





Boshlang’ich matematika kursining 

mazmunini nimalar tashkil qiladi? 

*Natural son,  0 va 

ular 


ustida 

amal,xossalari, 



amallardagi 

komponentlar 

va 

natija 



orasidagi 

bog’lanishlar., 

asosiy miqdorlar 

Haqiqiy 

sonlar 

ustida 4 amal. 

Qo’shish 

va 

ko’paytirishning 

o’rin  almashtirish 

xossasi, 

ko’paytirish 

va 

bo’lishning 



taqsimot 

qonuni, 

xossalardan 

chiqadigan natija. 

Tenglama, 

tengsizlik 

elementlari, 

egri 

chiziq, 

kesmalar, 

ko’pburchak 

va 

ularning 

elementlari,  to’g’ri 

burchak 

va 

hokazolar 



Boshlang’ich sinflarda matematika 

o’qitish fanining predmeti nimalardan 

iborat? 

*matematika 

o’qitishda  ko’zda 

tutilgan 

maqsadlarni 

asoslash, 

matematika 

o’qitish mazmunini 

ilmiy 

ishlab 

chiqish, 

o’qitish 

usullarini 

va 

vositalarini  ishlab 



chiqish,  Ta’limni 

tashkil 

qilishni 

ilmiy 

ishlab 

chiqish 

matematika 

o’qitishda  ko’zda 

tutilgan 

maqsadlarni 

asoslash 

matematika 

o’qitish 

mazmunini  ilmiy 

ishlab chiqish. 

o’qitish  usullarini 

va 

vositalarini 



ishlab 

chiqish, 

Ta’limni 

tashkil 

qilishni 

ilmiy 

ishlab chiqish 



Boshlang’ich sinflarda matematika 

usuliyoti fani qanday fanlar bilan uzviy 

bog’liq? 

*matematika,pedag

ogika,psixologiya,

ona tili metodikasi, 

tabiatshunoslik, 

rasm  va  boshqa 

fanlar  metodikasi 

Faqat    matematika 

bilan 

faqat  pedagogika 

bilan,  psixologiya 

bilan 

ona 



tili 

tabiatshunoslik, 

rasm  va  boshqa 

fanlar  metodikasi 

bilan 

bilan  




Boshlang’ich matematika kursi o’quv 

dasturining asosiy negizi nimadan iborat? 

*natural 

sonlar, 


asosiy 

miqdorlar 

arifmetikasidan 

iborat  bo’lib,  bu 

negiz 

atrofida 

algebra 

va 


geometriya 

elementlari 

birlashadi. 

 algebraik material  geometrik material  Sonlar 





Boshlang’ich matematika kursi materiali 

dasturi qanday konsentrlarga bo’lib 

o’rganiladi? 

*o’nlik, 

ikkinchi 

o’nlik, 


yuzlik, 

minglik, 

ko’p 

xonali sonlar  

o’nlik va yuzlik 

yuzlik va minglik 

ko’p xonali sonlar 



Metodik sistema komponentlari qaysi 

javobda to’liq keltirilgan? 

*O’qitish  maqsadi, 

o’qitish  mazmuni, 

O’qitish  vositalari, 

o’qitishni  tashkil 

etish 


shakllari, 

O’qitish metodlari 

O’qitish  maqsadi, 

o’qitish mazmuni 

O’qitish  vositalari, 

o’qitishni  tashkil 

etish shakllari 

O’qitish metodlari 





 Uzunlik birliklari bilan tanishtirishda 

o’qituvchi qaysi o’qitish metodlarga 

tayanmog’i lozim? 

*amaliy  metodlar, 

og’zaki  metodlar 

mustaqil 

ish, 

ko’rsatmali 

metodlari 

amaliy metodlar  

og’zaki metodlar 

mustaqil 

ish, 

ko’rsatmali 

metodlar 



 Akademik Y.Babanskiy o’qitish 

metodlarini necha turga bo’lib tavsiflaydi? 

*3 turga 

4 turga 

 2 turga 

 6 turga 



 Amaliy metodlardan boshlang’ich 

sinfning qaysi sinflarida ko’proq 

foydalanish maqsadga muvofiq bo’ladi? 

*1,2,3,4 sinflarda 

 1-sinf 


 2-sinf 

 3-4 sinf 





Induktsiya, deduktsiya, analogiyalarni 

nima sifatida qarash mumkin? 

*O’qitish 

metodlari 

O’qitish vositasi 

O’qitishni  tashkil 

etish shakli 

O’qitish jarayonii 





O’qitish metodlari qanday asosiy 

funksiyani bajaradi? 

*talimiy,tarbiyaviy

, rivojlantiruvchi 

o’zlashtirish 

Tarbiyalash 

 Rivojlantirish 



O’quv bilim  faoliyatini tashkil qilish 

metodlarini  necha guruhlarga 

tavsiflanadi? 

*to’rt guruhga 

ikkinchi guruhga 

uch guruhga 

olti guruhga 





O’quvchi fikrlarining yo’nalishi bo’yicha 

*deduksiya, 

induksiya, 

analogiya, 

suhbat  kitob  bilan 

ajratilgan metodlarini ko’rsating 

induksiya, 

analogiya 

o’qituvchi 

yordamida 

bajarildigan 

mustaqil ish 

kuzatish, 

eksperiment 

ishlash 



Kuzatish, maktab hujjatlarini o’rganish, 

tajriba o’tkazish metodlari qaysi guruhga 

to’g’ri keladi. 

*Ilmiy 

tadqiqot 

metodlar guruhi 

Reproduktiv 

metodlar 

Produktiv  guruhlar 

metodi 

O’quv  faoliyatni 

tashkil etish guruhi 



Ko’pchilik metodikaga oid adabiyotlarda 

o’qitish metodlarini qanday turlarga 

ajratiladi? 

*Og’irli, 

ko’rsatmali 

va 

amaliy metodlar 

Og’irli,  mustaqil 

bilim 


oluvchi, 

amaliy metodlar 

Ko’rgazmali, 

amaliy 


Mustaqil 

ish, 


korsatmali 



O’qitish metodlariga berilgan to’g’ri 

ta’rifni ko’rsating. 

*o’qitish  metodlari 

o’qituvchi 

va 


o’quvchilarning 

birgalikdagi 

faoliyatlari  

usullari  bo’lib,  bu 

faoliyat  yordamida 

yangi 


bilimlar, 

malakalar 

va 

ko’nikmalarga  

erishiladi, 

o’quvchilarning 

dunyoqarashlari 

shakllanadi, 

ularning 

qobiliyatlari 

rivojlanadi. 

o’qitish  metodlari 

bu o’quvchilarning 

bilim 


olishga 

qaratilgan  qaoliyat 

usuli  bo’lib,  bu 

usul 


orqali 

o’quvchilarda 

umuminsoniy 

fazilatlar 

rivojlanadi 

o’qitish  metodlari 

bu o’quvchilarning 

shunday 


faoliyat 

usuliki 


o’quvchilarga 

bilim beradi 

o’qitish  metodlari 

bu 

o’qituvchilarning 



shunday 

faoliyat 

usuliki  u  bolalarga 

ma’lumot beradi 





Og’zaki metodlar jumlasiga qanday 

metodlarni kiritish mumkin? 

*tushuntirish, 

suhbat, 

hikoya, 

o’quvchilarning 

darslik 

bilan 

ishlashlari 

Hikoya 

mustaqil 

ish, amaliy ish 

qisman 

izlanish, 

evristik suhbat 

savol-javob,  kitob 

bilan 

ishlash, 



mashq bajarish 



Quyida keltirilgan o’quv ishlarining 

qaysilari mustaqil ish turiga tegishli? 

*didaktik 

maqsadlar 

bo’yicha  berilgan 

ish, 

o’quvchilar 



mustaqil 

ishlayotgan 

didaktik maqsadlar 

bo’yicha  berilgan 

ish 

o’quvchilar 



mustaqil 

ishlayotgan 

material  bo’yicha 

berilgan ish 

o’quvchilardan 

talab 

qilinadigan 

faoliyat  xarakteri 

bo’yicha  berilgan 

ish, tashkil qilinish 

usuliga 

berilgan 


material  bo’yicha 

berilgan 

ish, 


o’quvchilardan 

talab 


qilinadigan 

faoliyat 

xarakteri 

bo’yicha  berilgan 

ish,  tashkil  qilinish 

usuliga 


berilgan 

ish 


ish 



O’quvchlarning mustaqil aktivliklari 

darajasiga ko’ra tasniflanuvchi metodlarni 

ko’rsating 

*izohli  illyustrativ 

metod,  reproduktiv 

metod,    bilimlarni 

problemali  bayon 

qilish, 

qisman 


izlanish, 

tadqiqot 

metod 

og’zaki 


metod, 

evristik suhbat 

musatqil 

ish, 


darslik 

bilan 


ishlash 

Suhbat, 


didaktik 

oyin 




O’quvchilarni mustaqil aktivliklari 

darajasiga ko’ra klassifikatsiyalanuvchi 

metodlar qaysi javobda to’g’ri 

ko’rsatilgan? 

*Izohli-ilyustrativ 

metod,  reproduktiv 

metod,  Bilimlarni 

muammoli  bayon 

etish 

metodi, 


Qisman, 

tadqiqot 

metodlari. 

Izohli-ilyustrativ 

metod, 

reproduktiv metod 

Bilimlarni 

muammoli  bayon 

etish metodi 

Qisman,  tadqiqot 

metodlari 



Boshlang’ich  sinflarda matematika 

fanidan olimpiadani nechanchi sinfdan 

boshlab o’tkazish mumkin? 

*4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 

1-sinfda 





N.Bikbaevaning matematika o’qitish 

metodikasi o’quv metodik qo’llanmasida 

matematika darslarini necha turga ajratib 

ko’rsatgan? 

*6 ta 

4 ta 


5 ta 

7 ta 




Matematikadan boshlang’ich sinflarda 

o’tkaziladigan sinfdan tashqari ish 

shakllari usullari qaysi javobda to’liq 

ko’rsatilgan? 

*matematik 

o’n 


minutlik,  qiziqarli 

matematika 

soatlar,  matematik 

ekskursiyalar 

matematik 



konkurslar 

va 

olimpiadalar 

 matematik 



o’n 

minutlik  qiziqarli 

matematika 

soatlar,  matematik 

ekskursiyalar 

matematik 

konkurslar 

va 

olimpiadalar 

matematik 

matbuot, 

matematik burchak 


matematik 

matbuot, 

matematik burchak  





Quyidagilarning qaysilari boshlang’ich 

sinf matematika dars turlariga kiradi 

*murakkab,  yangi 

materialarni 

o’rganish  darslari,  

bilimlar  malakalar 

va  ko’nikmalarni 

mustahkamlash 

darslari, 

o’tilganlarni 

takrorlash darslari , 

bilim 


vamalaka,konikma

larni 


sinash 

darslari 

murakkab, 

yangi 


materialarni 

o’rganish darslari 

bilimlar  malakalar 

va  ko’nikmalarni 

mustahkamlash 

darslari 

o’tilganlarni 

takrorlash darslari 





Yangi materiallarni o’rganish darslari 

tarkibi necha bosqichdan iborat? 

*6-bosqichdan 

2-3 bosqichdan 

4-bosqichdan 

9-bosqichdan 





Matematikadan sinfdan tashqari ishlar 

bilan sinf-dars ishlari orasidagi 

o’xshashlik nimada? 

*Xohishiyligida, 

Sarflanadigan 

vaqtning 

turli 

xilligida  

Xohishiyligida 

Sarflanadigan 

vaqtning 

turli 


xilligida 

DTS talabiga kora 





Dars maqsadini qo’yish, uy vazifasini 

tekshirish, turli mashqlar, Amaliy 

labaratoriya ishlari, mustaqil ish bajarish, 

darsni yakunlash va uy vazifalarini berish 

qaysi dars turiga kiradi. 

*Mustahkamlash 

darsi 

Yangi  bilim  va 

tushunchalar 

berish 


Takrorlash 

va 


umumlashtirish 

darsi 


O’quvchilar 

bilimini 

sinash 

darsi 




Uy vazifalarini tekshirish, dars maqsadini 

qo’yish, Yangi tushunchani olish, darsni 

yakunlash, uy vazifalarini berish qaysi 

dars turiga kiradi. 

*YAngi  bilim  va 

ko’nikmalar  hosil 

qilish 

Mustahkamlash 

darsi 

Takrorlash 

va 

umumlashtirish 

darsi 

O’quvchilar 

bilimini 

sinash 


darsi 



Uy vazifalarini tekshirish, mustaqil ishlar 

bajarish, turli topshiriqlar va mashqlar 

bajarish, darsni xulosalash, uy vazifalarini 

berish qaysi dars turiga kiradi. 

*Takrorlash, 

o’zlashtirish darsi 

Yangi  bilim  va 

ko’nikmalar  hosil 

qilish 


Mustahkamlash 

darsi 


O’quvchilar 

bilimini 

sinash 

darsi 




Dars maqsadini e’lon qilish, yozma 

nazorat ishni o’tkazish, ishni bajarishga 

oid yo’l-yo’riqlar ko’rsatish, ishning 

*O’quvchilar 

bilimini 

sinash 


darsi 

Yangi  bilim  va 

ko’nikmalar  hosil 

qilish 


Mustahkamlash 

darsi 


Takrorlash 

va 


umumlashtirish 

darsi 

o’quvchilar tomonidan mustaqil bajarish 

darsning qaysi turiga kiradi. 





Boshlang’ich sinflarda matematika 

o’qitishning tashkiliy shakllariga nimalar 

kiradi? 

*Dars, 

uyga 

vazifalarni 



mustaqil  bajarish, 

O’quvchilarni 

yakka 

tartibda 



guruh  va  jamoa 

bo’lib  ishlashlari, 

ekskursiyalar, 

sinfdan 

tashqari 

ishlar 

Dars 

Uyga 



vazifalarni 

mustaqil bajarish 

O’quvchilarni 

yakka 

tartibda 

guruh  va  jamoa 

bo’lib  ishlashlari, 

ekskursiyalar, 

sinfdan 

tashqari 

ishlar 



Uy vazifasi uchun 1-sinf o’quvchilariga 

qanday vaqt ajratishni metodik 

adabiyotlarda ko’rsatilgan? 

*1 soatgacha 

1.5 soatgacha 

2 soatgacha 

3 soatgacha 





Matematikadan sinfdan tashqari ish 

deyilganda qanday mashg’ulotlar 

tushuniladi. 

*o’quvchilar  bilan 

darsdan 

tashqari 

vaqtda 

tashkil 

qilingan 

dastur 

bilan 

bog’liq 



bo’lgan 

material 

asosida  ixtiyoriylik 

tamoyiliga 

asoslangan 

mashg’ulotlar 

o’quvchilar  bilan 

darslar 

tashqari 

vaqtda 

o’tkaziladigan 

majburiy 

mashg’ulorlar 

o’qituvchi 

rahbarligida 

darsdan 

keyin 

ixtiyoriy  ravishda 



o’tkaziladigan 

mashg’ulotlar 

o’qituvchi 

rahbarligida 

darsdan 

keyin 

majburiy  ravishda 

o’tkaziladigan 

mashg’ulotlar 



Matematika darslari oldiga qo’yilgan talab 

quyidagi javoblarning qaysi birida to’liq 

keltirilgan? 

*Darsning 

mazmuni  dasturga 

mos  kelishi    va 

uning 

maqsadlaridan 

kelib 

chiqishi 

kerak 

o’quvchilarga 



g’oyaviylik 

va 

umuminsoniy 

e’tiqodlarni 

tarbiyalash, 

dars 

mazmuni,  turmush 

Darsning mazmuni 

dasturga 

mos 

kelishi    va  uning 

maqsadlaridan 

kelib 

chiqishi 



kerak 

o’quvchilarga 

g’oyaviylik 

va 

umuminsoniy 

e’tiqodlarni 

tarbiyalash, 

dars 

mazmuni,  turmush 

bilan  o’quvchining 

shaxsiy 

tajribasi, 

davlatimiz 

siyosatiga  bog’liq 

bo’lishi kerak. 

o’quv 

materialining 

o’quvchilarga 

tushunarli 

va 

ularning  kuchlari 

yetadigan  bo’lishi 

kerak. 

bilan  o’quvchining 

shaxsiy 

tajribasi, 

davlatimiz 

siyosatiga  bog’liq 

bo’lishi 

kerak 


o’quv 

materialining 

o’quvchilarga 

tushunarli 

va 

ularning 

kuchlari 

yetadigan  bo’lishi 

kerak 



Bilimlar, malakalar va ko’nikmalarni 

mustahkamlash darslari tarkibini 

aniqlang? 

*dars 

maqsadini 

qo’yish, 

uy 


vazifani 

teshirish 

va 

o’rganilgan 

material,  mashqlar, 

amaliy laboratoriya 

ishlari  va  mustaqil 

ishlar 


tarzida 

mustahkamlash. 

Darsni  yakunlash 

va  uyga  vazifani 

berish. 

uy 


vazifani 

teshirishi, 

dars 

maqsadini  qo’yish 

yangi 

materialni 

o’rganish, 

uyga 


vazifani topshirish 

Otilgan 


materiallarni 

sorash,topshiriqlar

ni 

bajarish,uyga 

bazifa berish 

Dars 


maqsadini 

qoyish, 


topshiriqlarni 

bajarish,darsni 

yakunlash 



Matematika o’qitish vositalari bu -  

*ta’lim  jarayonida 

foydalanadigan 

barcha 

o’quv 


qo’llanmalardir 

Tarbiya jarayonida 

ishlatiladigan 

qo’llanmalardir 

O’qitish usullaridir  O’qitish 

tashkil 


etish shakllaridir 



Ko’rsatmali qo’llanmalar qanday turlarga 

bo’linadi? 

*tabiiy 


qo’llanmalar, 

tasviriy 

qo’llanmalar 

Sun’iy 


qo’llanmalar, 

yasama 


qo’llanmalar 

Qo’lda 


tayyorlangan 

qo’llanmalar, 

ishlab  chiqarilgan 

qo’llanamalar 

Javoblar, raqamlar, 

o’quv qurollari 





Matematika o’qitish vositalari nima? 

*Ta’lim  jarayonida 

foydalaniladigan 

barcha 


o’quv 

qo’llanmalari., 

o’quv 

Ta’lim  jarayonida 

foydalaniladigan 

o’quv qurollar 

Ta’lim  jarayonida 

foydalaniladigan 

metodlar 

Ta’lim  jarayonida 

foydalaniladigan 

predmetlar 


qurollari,jihozlar, 





Matematikaning o’qitish vositalarifga .. 

lar kiradi 

*darsliklar 

va 


qo’llanmalar, 

ko’rsatma 

qo’llanmalar, 

o’qitishning  texnik 

vositalari 

Darslik, 

datftar, 

o’quv qurollari 

Dars, 

sinfdan 


tashqari ishlar 

Individual 

guruh 

va 


umum 

sinf 


ishlari 



Kadaskop, diafilm, diapozitiv, 

diaproyektorlar o’qitishning qanay turiga 

kiradi? 


*o’qitishning 

texnik vositalari 

ko’rsatmali 

qo’llanmalar 

Tabiiy 

qo’llanmalar 

Sun’iy 

qo’llanmalar 





Matematikada o’qitish vositalari  qaysi 

javobda to’liq keltirilgan 

*Darsliklar 

va 


qo’llanmalar, 

Ko’rsatma-

qo’llanmalar, 

O’qitish 

texnik 

vositalari 

Darsliklar 

va 


qo’llanmalar 

Ko’rsatma-

qo’llanmalar 

O’qitish 

texnik 

vositalari  





Boshlang’ich sinflar uchun matematika 

darsligining asosiy xususiyatlari qaysi 

javobda to’liq to’g’ri keltirilgan? 

*matematika 

darsligi 

o’qitish 

vositasi 

bo’lib, 


dastur 

materialining 

mazmuni  va  uni 

ko’rib 


chiqish 

tizimini 

belgilab 

beradi.  O’qituvchi 

uchun 

usuliy 


qo’llanma, 

o’quvchining bilish 

faoliyatini 

oshiruvchi kitob 

matematika 

darsligi 

o’quv 

qo’llanma  bo’lib, 

o’quvchi 

bilim 


olishiga 

yo’naltirilgan 

kitob 

matematika 

darsligi 

DTS 


talabiga 

javob 


beruvchi 

o’qituvchi  uchun 

qo’llanmadir 

matematika 

darsligi 

– 

o’qitishda 



foydalaniladigan 

kitob 





O’qitish vositalarining ob’yektlar to’plami 

sifatida xarakterli xususiyati qaysi 

javobda to’g’ri ko’rsatilgan? 

*a) 

o’rganilayotgan 

tushunchani  to’la 

tasvirlaydi 

yoki 

qisman 

almashtiradi,b) 

o’rganilayotgan 

tushuncha  haqida 

a)  o’rganilayotgan 

tushuncha 

mazmunini  ochib 

beradi,b)tushuncha 

to’g’risida 

ma’lumot beradi 

a)  o’rganilayotgan 

tushuncha 

to’g’risida 

bilim 

beradi,b)tushuncha

ni yoritib beradi 

a)  o’rganilayotgan 

tushuncha 

mohiyatini 

ko’rsatadi,b)tushu

ncha 

tadbig’ini 



belgilaydi 

yangi  informatsiya 

beradi 



Qanday maktablarga bir komplekti 

maktab deyiladi? 

*Bir 


o’qituvchi 

hamma 


(I-IV) 

sinflar  bilan  bir 

vaqtda  ishlaydigan 

maktab 


bir 

komplektli  maktab 

deyiladi 

Hamma  sinflardan 

bittadan 

bo’lgan 


maktab 

bir 


komplektli  maktab 

deyiladi. 

Faqat 

ta 


o’qituvchi 

boshqaradigan 

maktab 


bir 

komplektli  maktab 

deyiladi 

2  ta  o’qituvchi 

boshqaradigan 

maktab 


bir 

komplektli  maktab 

deyiladi 



Qanday maktablarga ikki komplekti 

maktab deyiladi? 

*Ikkita  o’qituvchi 

uchta ba’zan (4 ta) 

sinf 


bilan 

ishlaydigan 

maktabga 

ikki 


komplektli  maktab 

deyiladi 

Hamma  sinflardan 

bittadan 

bo’lgan 

maktab 


ikki 

komplektli  maktab 

deyiladi. 

Faqat 


ta 


o’qituvchi 

boshqaradigan 

maktab 

ikki 

komplektli  maktab 

deyiladi 

2  ta  o’qituvchi 

boshqaradigan 

maktab 

ikki 

komplektli  maktab 

deyiladi 





Qanday holatlarda oz komplektli 

maktablar ochiladi? 

*Qishloqlarda 

kichik 

va 

uzoq 



aholi  yashaydigan 

joylarda  bir  sinfga 

belgilangan 

normadan 

ancha 

kam  bo’lgan  7 



yoshli 

bolalar 

bo’lganda 

oz 

komplektli 

maktablar ochiladi 

Aholi  soni  kam 

bo’lgan 

qishloq 

joylarda 

oz 

komplektli 



maktablar ochiladi 

Aholi  soni  zich 

bo’lgan 

qishloq 

joylarda 

oz 

komplektli 

maktablar ochiladi 

Yoshi 7 ga to’lgan 

bolalar  soni  kam 

bo’lgan 

qishloq 

joylarida 

oz 

komplektli  maktab 

ochiladi 





Bir komplektli maktablarda 

o’quvchilarning mustaqil ishlashlari 

darsning qanday qismini tashkil etadi? 

*Uchdan ikki hissa  Yarmini 

Uchdan bir ulushi 

To’tdan uch hissa 





Oz komplektli maktabda ishlashda 

o’qituvchi va o’quvchilar uchun 

qiyinchilik va to’siqlar bor. Qaysi javobda 

bular to’liq o’z ifodasini topgan? 

*O’qituvchining 

kundalik 

darsga 

tayyorlanishi, 

bir 

vaqtda 



turli 

sinflarda  ishlashda 

diqqatning 

teng 

taqsimlanishi, 

o’quvchilarning 

O’qituvchining 

darsga 

tayyorlanishi, 

o’quvchilarning 

mustaqil 

ishlashlari 

Turli 

sinf 



o’quvchilarining 

bir  vaqtda  dars 

o’tishlari, 

o’qituvchining 

diqqatini 

teng 

bo’lishi 

O’quvchilarga 

xohlagan 

vaqtda 

yordam 

berolmasligi, 

o’quvchilarning 

mustaqil 

ishlashlari 

mustaqil 

ishlashlarida 

o’qituvchidan 

yetarli 

maslahat 

ololmasligi 



Oz komplektli maktab o’quvchilari uchun 

ta’limning afzalligi qaysi javobda to’g’ri 

keltirilgan? 

*Sinf  o’quvchilar 

soni 


kamligi, 

o’quvchilar 

bilimining  tez-tez 

nazorat 


qilinishi, 

o’quchilarning 

mustaqil 

ishlashlariga 

ko’proq 

vaqt 


ajratilishi, 

yuqori 


sinf 

o’quvchilarining 

quyi 

sinf 


o’quvchilariga 

ko’maklashishi 

O’qituvchining 

o’quvchilar  bilan 

tez-tez  muloqoti, 

yangi  materialning 

o’quvchilar 

tomonidan 

mustaqil 

o’zlashtirilishi 

Mustahkamlovchi 

mashqlarning 

o’quvchilar 

tomonidan 

mustaqil bajarilishi 

O’quvchilar 

xohlagan 

vaqtda 


o’qituvchi 

tomonidan  yordam 

berilishi, 

o’quvchilar  bilimi 

tez-tez tekshirilishi 



10 ichida qo’shish va ayirish nechta 

bosqichga bo’lib o’rganiladi? 

*4-bosqich  

2-bosqich 

3-bosqich 

1-bosqich 



10 ichida  sonlarni raqamlash qaysi sinfda 

o’rganiladi? 

*1-sinfda 

3-sinfda 

2-sinfda 

4-sinfda 



“O’nlik” mavzusida arifmetik amallarni 

o’rnatish bo’yicha o’qituvchining asosiy 

vazifasi nimadan iborat? 

*qo’shish 

va 


ayirish  amallarini 

mohiyatini  chuqur 

o’rganishga undash 

hisoblash 

usullaridan 

o’quvchilarning 

ongli 

foydalanishlarini 

ta’minlash, 

qo’shish  va  ayirish 

amallarining 

o’zaro bog’liqligini 

puxta 

o’rgatish, 

hisoblash 

usullaridan 

o’quvchilarning 

ongli 


foydalanishlarini 

ta’minlash 

qo’shish va ayirish 

amallarining 

o’zaro 

bog’liqligini  puxta 

o’rgatish 

sonning 


tarkibi 

haqidagi 

tasavvurlarga 

dastlabki  poydevor 

hosil qilish 

sonning 


tarkibi 

haqidagi 

tasavvurlarga 

dastlabki  poydevor  

hosil qilish 



18 ichida qoshish va ayirish qaysi sinfda 

o’rganiladi? 

*2-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 

4-sinfda 



Qo’shishning hadlari qaysi sinfda 

o’rganiladi 

*1- sinfda 

3 sinfda 

2 sinfda 

4 sinfda 



Ayirishning hadlari qaysi sinfda 

o’rganiladi 

*1- sinfda 

3 sinfda 

2 sinfda 

4 sinfda 



Qaysi olim o’qitish metodlarini 3 turga 

bo’lib tasniflaydi? 

*Yu.K.Babanskiy 

A.N.Skatkin 

A.M.Pыshkalo 

A/Kolyagin 



Tushuntirish, suhbat, hikoya darslik bilan 

ishlash o’qitish metodlarining qaysi turiga 

tegishli? 

*Og’zaki metodlar  Amaliy ishlar 

Qisman 


izlanish, 

evristik suhbat 

Mashq 



Yozma hisob usuli bilan o’quvchilar qaysi 

sinfdan boshlab tanishadi? 

*ikkinchi 

birinchi 

uchunchi 

to’rtinchi 



Yuz ichida raqamlash bosqichlari qaysi 

javobda togri 

*Tayorgarlik 

ishi,ogzaki 

raqamlash,yozma 

raqamlash 

raqamlash 

Qoshish va ayirish 

Kopaytirish 

va 

bolish 




Qoldiqli bo’lishda qoldiq to’g’risidagi 

qaysi fikr to’g’ri 

*qoldiq 

bo’luvchidan 

kichik 

 qoldiq 


bo’linuvchidan 

kichik yoki teng 

qoldiq 

bo’linuvchidan 

katta yoki teng 

bo’linuvchi 

bo’luvchidan  katta 

yoki teng 





 Qoldiqli bo’lish bilan o’quvchilar 

nechanchi sinfda tanishadilar? 

*3-sinf 

1-sinf 


2-sinf 

4-sinf 




Ikki amalli masalalarni yechish qaysi 

sinfda o’rganiladi 

*1- sinfda 

3 sinfda 

2 sinfda 

4 sinfda 





Boshlang’ich sinf o’quvchilarida qanaqa 

hisob ko’nikmalari tarkib topishi dasturga 

o’z aksini topgan? 

*og’zaki va yozma  og’zaki 

yozma 

mustaqil 





Hisob usullari qanday ko’rinishda 

bo’ladi? 

*Og’zaki 

va 


yozma 

Umumiy 


va 

xususiy 


Savol-javob 

Tez javobni aytish 





Yozma hisobning og’zaki hisobdan farq 

qiluvchi belgilaridan ko’rsating. 

*hisoblash 

ustun 


bo’ylab  bajariladi, 

hisoblash 

quyi 

hisoblash 

yuqori 

birliklaridan 

boshlanadi. 

oraliq 


natijalar 

darhol 


yozilmayadi. 

hisoblash 

o’rnatilgan 

qoidalar  bo’yicha, 


birliklaridan 

boshlanadi,  oraliq 

natijalar 

darhol 

yoziladi,  hisoblash 

o’rnatilgan 

qoidalar  bo’yicha, 

shu 

bilan 


bitta 

yagona  usul  bilan 

bajariladi 

shu  bilanturli  usul 

bilan bajariladi 



Yuzlik konsentrini alohida qilinishining 

asosiy sabalari nima 

*o’quvchilar 

yangii  hisob  birligi 

10 lik bilan dastlab 

tanishadilar. 

Barcha 


og’zaki 

hisobva 


yozma 

hisob usullari bilan 

tanishadilar.Keyin

gi 


kontsentrlar 

uchun 


hisoblash 

usullari 

poydevor.bo’lib 

xizmat 


qiladi,qo’shish    va 

ko’paytirish jadvali 

yod olinadi  

o’quvchilar  yangi 

hisob birligi yuzlik 

bilan tanishadilar. 

yaxlit 

sonlarni 

qo’shish 

va 


ayirishni 

o’rganadilar 

Masala 

misollar 

echadilar 



Agar ko’paytuvchi 2martaga ortirilib 

ikkinchi ko’paytuvchi ikki marta 

kamaytirilsa ko’paytma qanday o’zgaradi. 

*o’zgarmaydi 

4 marta ortadi   

  ikkita ortadi 

 ikkita kamayadi 





100 ichida nomerlash bosqichlari : 

*Ikkita  bosqich  11 

-  20,  21  -  100 

gacha 


bosqichlar 

ajratilib 

o’rganiladi. 

3  ta  bosqich  1  - 

10,  11  –  20,  21  – 

100 


Ikkita bosqich 10 - 

20, 21 – 100 

Bir  bosqichda  1-

100 




Bittalab va guruhlab sanash, 100 ichida 

sonlarni yozish va o’qish, bir xonali va 

ikki xonali son tushunchasi qaysi 

konsentrda raqamlashni vazifasi 

*Yuzlik 

konsentrini 

10 lik konsentrini 

Ikkinchi 

o’nlik 

konsentrini 

Ko’p xonali sonlar 

konsentrini 





100 ichida nomerlashni vazifalari qaysi 

*bittalab 

va  bittalab 

va  100 ichida sonlarni  bir  xonali  va  ikki 


javobda to’liq keltirilgan? 

guruhlab 

sanash, 


100 ichida sonlarni 

yozish  va  o’qish, 

bir  xonali  va  ikki 

xonali 


son 

tushunchasi, 

ikki 

xonali  sonni  birlik 

va 

o’nliklar 

yig’indisi  shaklida 

yozish 


o’ntalab 

sanash, 


yig’indi  shaklida 

yozish, taqqoslash 

yozish  va  o’qish, 

birliklar 

va 

o’nliklarni 

o’z 

o’rnida yozish 

xonali 

son 


tushunchasini 

o’zlashtirish.,xona 

qo’shiluvchilari 

yig’indisi 





Ko’paytirish deb: 

*bir 


xil 

qo’shiluvchilarnin

yig’indisiga 



aytiladi. 





yig’indini topishga 

aytiladi 

qo’shish  amalidan 

bevosita 

kelib 

chiqadigan  amalga 



aytiladi  

bir 

xil 

ko’paytuvchilarnin



ko’paytmasini 

topishga aytiladi  



Hisoblash usullari asoslangan to’la 

xossalarni toping.1)Yig’indiga sonni 

qo’shish, 2)Yig’indidan sonni ayirish, 

3)Songa yig’indini qo’shish, 4)Sondan 

yig’indini ayirish. 

*(1, 2, 3, 4) 

(1, 2, 3) 

(1, 2, 4) 

(1,2) 





Yangi sanoq birligi bilan, uch xonali 

sonlar ustida amallar bajarish bilan 

o’quvchilar qaysi kontsentrda tanishadilar 

*Minglik 

konsentrida 

Birinchi o’nlikda 

Ikkinchi o’nlikda 

Yuzlik konsentrida 





Minglik konsentrini alohida qilinishining 

asosiy sababi nimadan iborat? 

*yaxlit 

sonlar 

ustida 

hisob 

usullarini 

o’rganadilar,  yangi 

sonoq  birligi  bilan 

tanishadilar, 

uch 

xonali 



sonlar 

ustida 

barcha 

arifmetik  amallarni 

bajaradilar  

dastlabki 

yozma 

hisob 



usullari 

bilan tanishadilar 

100 

ichida 



ko’paytirish 

va 

bo’lish 

bilan 

tanishadilar 

barcha 

og’zaki 

hisob usullari bilan 

tanishadilar 



Ming ichida sonlar ustida qo’shish va 

ayrish bosqichlari qaysi javobda to’liq 

keltirilgan? 

*yaxlit  100  lik  va 

yaxlit  10lik  larni 

qo’shish va ayirish, 

3xonali 

sonlar 

ustida  birliklar  va 

o’nliklar 

3xonali 

sonlar 

ustida  birliklar  va 

o’nliklar 

xonalarida 

o’nlikdan 

o’tmasdan 

3xonali 

sonlar 

ustida  birliklar  va 

o’nliklar  xonalari 

o’nlikdan 

o’tib, 

qo’shish 

va 

ayirishining  talab 

yaxlit  100  lik  va 

yaxlit  10lik  larni 

qo’shish va ayirish 


xonalarida 

o’nlikdan 

o’tmasdan qo’shish 

va  ayirish,  3xonali 

sonlar 


ustida 

birliklar 

va 

o’nliklar  xonalari 

o’nlikdan 

o’tib, 


qo’shish 

va 


ayirishining  talab 

qilinadigan 

qo’shish 

va 


ayirishlar  

qo’shish va ayirish  qilinadigan 

qo’shish 

va 


ayirishlar 



1000 ichida nomerlashni o’rgatish  

bosqichlari qaysi javobda toliq 

keltirilgan? 

*tayorgarlik,  

yangi  sanoq  birligi 

“minglik” 

bilan 


tanishtirish,ogzaki 

vayozma 


raqamlash 

tayyorgarlik  

100  -  1000  gacha 

sonlar 


bilan 

tanishtirish 

xonali 


son 

tarkibi 

bilan 

tanishtirish 





O’quvchilarni sonlar sinfi tushunchasi 

bilan qaysi sinfda tanishtiriladi? 

*4-sinfda 

1-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 





Sonlarni nomerlash bu: 

*Sonlarni 

o’qish 

va yozish. 

Amal 

bajarish, 



sonlarda 

yozish, 

masala yechish 

Sonlarni 

xona 

birliklariga ajratish 



Raqamlarni  yozish 



Ko’p xonali sonlarni nomerlashga 



o’rgatishning birinchi bosqichi 

*sinflarga ajratish 

besh-olti 

xonali 

sonlarni  o’qish  va 

yozish 

olti xonali sonlarni 

o’qish va yozish 

millionlar 

sinflarini 

hosil 

qilish   





Ko’pxonali sonlarni nomerlash metodikasi 

qaysi sinfda o’rganiladi 

*4-sinfda 

 1-sinfda 

 3-sinfda 

 2-sinfda 





Sonlarni o’qish va yozish bu: 

*Sonlarni 

raqamlash 

Amal bajarish 

Sonlarni 

xona 

qo’shiluvchilariga 

ajratish 

Raqamlarni o’qish 



Bir necha sonlarning arifmetik qiymati 

deb nimaga aytiladi? 

*bir  nechta  sonlar 

yig’indisining 

qo’shiluvchilar 

soniga 

bo’lish 

natijasi   

bir  necha  sonlar 

ko’paytmasining 

ko’paytuvchilar 

soniga 

bo’lish 

natijasi 

bir  necha  sonlar 

yig’indisi 

shu 

sonlar 

eng 

kattasiga 

bo’lish 

natijasi 

Sonlar 

yigindisining  shu 

sonlar 

kopaytmasiga 

bolinmasi 





Qaysi javob to’g’ri? 

*1t 3 s + 3 t 7 s = 5  1 t  30 s  + 3 t  70 s  1 t 30 s + 3 t 70 s =  1 t 30 s + 3 t 70 s = 


= 6000 s 



5500 kg 

50 000 g.    





Ko’p xonali sonlar ... bo’yicha o’qiladi. 

Nuqtalar o’rniga qo’yish lozim bo’lgan 

so’zni toping 

*sinflar 

xonalar 

razryadlar 

Chapdan o’ngga 



Ko’p xonali sonlarni nomerlashni 

o’rganishda o’qituvchining asosiy vazifasi 

nimadan iborat? 

*yangi 

sanoq 

birligi-minglik 

tushunchasini 

tarkib 

toptirish, 

sinf 

tushunchasi 



mohiyatini  ochish 

va 

shu 

asosida 



ko’p 

xonali 

sonlarni  o’qish  va 

yozishga  o’rgatish 

bolalarni 

o’nlik 

sanoq  sistemasiga 

oid 

bilimlarni 

aniqlash 

va 

puxtalash,  sonlarni 



yozishning 

pozision  prinsipiga 

oid 

bilimlarni 



aniqlash 

va 

umumlashtirish 

yangi 

sanoq 

birligi-minglik 



tushunchasini 

tarkib toptirish 

sinf 

tushunchasi 



mohiyatini  ochish 

va 

shu 

asosida 



ko’p 

xonali 

sonlarni  o’qio’  va 

yozishga o’rgatish 

bolalarni 

o’nlik 

sanoq  sistemasiga 

oid 

bilimlarni 

aniqlash 

va 

puxtalash,  sonlarni 



yozishning 

pozision prinsipiga 

oid 

bilimlarni 



aniqlash 

va 

umumlashtirish 

10 



Arifmetika o’qitish metodikasi fani 

rivojiga hissa qo’shgan olimlar nomi qaysi 

javobda to’g’ri ko’rsatilgan? 

*L.F.Magnitskiy, 

P.S.Guryev,V.A.Y

evtushevskiy,V.A.

Latishev,S.I.Shoxa

r-Trotskiy 

L.Sh.LevenbergA.

M.Pishkalo 

L.Sh.Levenberg,A.

M.Pishkalo,M.I.M

aro,M.Menchinska

ya 

L.N.Tolstoy,A.Pan



kratov,V.Demidov

,I.Goldenberg 





Asosiy miqdorlar bilan o’quvchilar qaysi 

sinflarda tanishadilar. 

*I, 

II, 



III, 

IV 

sinflarda 

I, II, III sinflarda 

II, III, IV sinflarda 

I, III, IV sinflarda 





Yuza birliklari bilan o’quvchilar qaysi 

sinflarda tanishadilar. 

*II, 

III, 



IV 

sinflarda 

I, II sinflarda 

I, II, III sinflarda 

I,  III sinflarda 



 Uzunlik birliklari bilan tanishtirish  qaysi  

sinfda? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Vaqt o`lchov birliklari bilan tanishtirish  

qaysi  sinfda? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Massa  o`lchov birliklari bilan tanishtirish   *1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 

qaysi  sinfda? 





kg qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Liter qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 





metr qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



dm qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 





sm qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



mm qaysi sinfda kiritiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 





Qo’shiluvchilar qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Yig’indi qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 





Vaqt qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Kamayuvchi bilan qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 





Ayriluvchi qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Ayirma qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 





Tenglama qaysi sinfda kiritiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1sinfda 


3-sinfda 



Ko’paytirish va bo’lish qaysi sinfda 

kiritiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1sinfda 


3-sinfda 



0,1,10 ko’pytirish qaysi sinfda kiritiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1sinfda 

3-sinfda 





1,10 bo’lish qaysi sinfda kiritiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1sinfda 


3-sinfda 



Bo’luvchi , bo’linuvchi, bo’linma  qaysi 

sinfda kiritiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1sinfda 


3-sinfda 



Bo’luvchi  qaysi sinfda kiritiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1sinfda 

3-sinfda 





Bo’linuvchi qaysi sinfda kiritiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1sinfda 


3-sinfda 



Bo’linma  qaysi sinfda kiritiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1sinfda 

3-sinfda 





Ko’payuvchi , ko’paytuvchi, ko’paytma  

qaysi sinfda kiritiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1sinfda 

3-sinfda 





Ko’payuvchi   qaysi sinfda kiritiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1sinfda 


3-sinfda 



Ko’paytuvchi  qaysi sinfda kiritiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1sinfda 

3-sinfda 





Ko’paytma  qaysi sinfda kiritiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1sinfda 


3-sinfda 



 “teng” 


“katta” 


va 

“kichik” 

munosabatlari  va  ularning  mos  belgilar 

bilan yozilishi qaysi sinfda kiritiladi?

 

*1-sinfda 



4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Sonlarni qo’shish va ayirish amalllari va 

ularga mos belgilar  qaysi sinfda 

kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 





Ko’raytirish (karra) jadvali. “... Marta 

ortiq” va “... Marta kam”. Qoldiqli bo’lish 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1sinfda 

3-sinfda 





Qavs qatnashgan va qavs qatnashmagan 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 

sonli ifodalarning qiymatini to’ish  qaysi 

sinfda kiritiladi? 



Qo’shishda qo’shiluvchilar o’rnini 

almashtirish  qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Sonlar ustida og’zaki va yozma 

hisoblashlar qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Uzunlik, massa va sig’im kabi 

xususiyatlariga ko’ra narsalarni  

taqqoslash qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 





Harakat (bosib o’tilgan yo’l, vaqt, tezlik); 

ish (butun ishning hajmi, vaqt, mehnat  

unumdorligi); savdo-sotiq (tovar miqdori, 

uning narxi va umumiy qiymati) 

jarayonlarini aniqlaydigan kattaliklar 

orasidagi bog’lanishlar qaysi sinfda 

o’rganiladi? 

*4-sinfda 

1-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Narsalarning xossalari: rangi, shakli, 

o’lchamlari, nimaga mo’ljallanganligi, 

nimadan yasalganligi, umumiy nomlanishi  

qaysi sinfda kiritiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Narsalar guruhidan berilgan xossaga 

egalarini ajratish va o’zaro taqqoslash 

qaysi sinfda o’rganiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 





Sonlarning sanash va o’lchash natijasida 

hosil bo’lganligi. 1 dan 10 gacha bo’lgan 

sonlar qaysi sinfda o’rganiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Songa 1 ni qo’shish natijasida sondan 

oldin keluvchi sonning, 1 ni ayirish 

natijasida sondan keyin keluvchi sonning 

hosil bo’lishi  qaysi sinfda o’rganiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



1 dan 10 gacha bo’lgan sonlarni 

raqamlash, ularning o’qilishi, yozilishi va 

hosil qilinishi qaysi sinfda o’rganiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 





0 sonining mohiyati va uning kiritilishi 

qaysi sinfda o’rganiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 





Ayirish amalining tashkil etuvchilari 

(kom’onentlari), natijasi va ularning mos 

ravishda nomlanishi: kamayuvchi, 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 

ayriluvchi, ayirma  





Qo’shish amalining tashkil etuvchilari 

(kom’onentlari), natijasi va ularning mos 

ravishda nomlanishi: birinchi 

qo’shiluvchi, ikkinchi qo’shiluvchi va 

yig’indi qaysi sinfda o’rganiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



“...ta orttirish”, “...ta kamaytirish”, “...ta 

ko’p ”, “...ta kam” tushunchalari  

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Tenglik va tengsizlik. «=», «<»,  «>» 

ishoralari. qaysi sinfda o’rganiladi? 

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 



Sodda matnli masalalar .  

*1-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

3-sinfda 





18 ichida sonlarni qo’shish va ayirish 

usullari . qaysi sinfda o’rganiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 





100 ichida o’nlikdan o’tmasdan sonlarni 

og’zaki qo’shish va ayirish usullari qaysi 

sinfda o’rganiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 



Bir nechta bir xil qo’shiluvchilar 

yig’indisini to’ish. Sonni bir xil 

qo’shiluvchilar yig’indisi sifatida 

ifodalash qaysi sinfda o’rganiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 



Bo’lish amali. Ko’p aytirish va bo’lish 

amallarining o’zaro bog’liqligi qaysi 

sinfda o’rganiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 





amallardan biri ko’p aytirish yoki bo’lish 

bo’lgan ikki amalli masalalarni yechish 

qaysi sinfda o’rganiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 



“...marta orttirish”, “...marta kamaytirish”, 

“...marta ko’p ”, “...marta kam” 

tushunchalari qaysi sinfda o’rganiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 





Geometrik  shakllar: burchak, o’tkir va 

o’tmas burchaklar, to’g’ri  to’rtburchak, 

aylana, doira va ularning  bahzi xossalari 

qaysi sinfda o’rganiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 





Aylana va doira. Aylana radiusi. qaysi 

sinfda o’rganiladi? 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 





Sirkul yordamida aylana chizish qaysi 

sinfda o’rganiladi?. 

*2-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 




Doirani qismlarga bo’lish qaysi sinfda 

o’rganiladi?  

*2-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

3-sinfda 



sonlarni bir xonali sonlarga ko’p aytirish 

va bo’lish qaysi sinfda o’rganiladi? 

*3-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

2-sinfda 



Uzunlik o’lchovi birligi kilometr va uning 

belgilanishi qaysi sinfda o’rganiladi? 

*3-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

1-sinfda 



Massa o’lchov birliklari: gramm, tonna va 

tsentner, ularning belgilanishi hamda ular 

orasidagi munosabatlar qaysi sinfda 

o’rganiladi? 

*3-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

1-sinfda 



ko’p burchak perimetrini hisoblash qaysi 

sinfda o’rganiladi? 

*4-sinfda 

3-sinfda 

1-sinfda 

2-sinfda 



Qo’shishda qo’shiluvchilarni guruhlash 

qoidasi qaysi sinfda o’rganiladi? 

*4-sinfda 

3-sinfda 

1-sinfda 

2-sinfda 



Yig’indini songa va sonni yig’indiga ko’p 

aytirish.  yig’indini  songa  bo’lish  qaysi 

sinfda o’rganiladi? 

*4-sinfda 

3-sinfda 

1-sinfda 

2-sinfda 





Geometrik shakl yuzi qaysi sinfda 

o’rganiladi? 

*4-sinfda 

3-sinfda 

1-sinfda 

2-sinfda 





Yuz o’lchov birliklari (santimetr kvadrat, 

ditsemetr kvadrat, metr kvadrat)  qaysi 

sinfda o’rganiladi? 

*4-sinfda 

3-sinfda 

1-sinfda 

2-sinfda 



To’g’ri  to’rtburchak  yuzini  hisoblash 

qaysi sinfda o’rganiladi? 

*4-sinfda 

3-sinfda 

1-sinfda 

2-sinfda 



Sonni ko’p aytmaga bo’lish, yig’indini 

songa ko’p aytirish va sonni yig’indiga 

ko’p aytirish hamda yig’indini songa 

bo’lish usullarini bilish qaysi sinfda 

o’rganiladi? 

*3-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

2-sinfda 





3 xonali sonlarni bir xonali songa yozma 

ko’p aytirish va bo’lish va natijani 

tekshirish qaysi sinfda o’rganiladi? 

*3-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 

2-sinfda 



Birni ketma-ket qo’shish va ayirish qaysi 

sinfda o’rganiladi ? 

*1-sinfda 

3-sinfda 

2-sinfda 

4-sinfda 



1-sinfda 10 ichida qo’shish va ayirishni 

o’rganishda qaysi xossa bilan 

tanishadilar? 

*O’rin almashtirish  Tranzitiv 

 Distributivlik 

Tranzitiv 

va  


Distributivlik 



Birinchi o’nlikni o’rganishda nimalarni 

o’zlashtirib olish nazarga tutiladi? 

*predmetlarni 

aniqlash, 

1-

10gacha 


bo’lgan 


sonlarni 

ketma-


ketlarni 

va 


belgilanishini 

sonlarni 



taqqoslashning 

to’g’ri usullarini  

predmetlarni 

aniqlash 

1-10gacha  bo’lgan 

sonlarni 

ketma-

ketlarni 



va 

belgilanishini 

sonlarni 

taqqoslashning 

to’g’ri usullarini 



Qo’shishni o’rin almashtirish xossasi 

bilan o’quvchilarni qachon tanishtirish 

maqsadga muvofiq bo’ladi? 

*4  ni  qo’shishdan 

keyin 

3  ni  qo’shishdan 

keyin 

5  ni  qo’shishdan 

keyin 

9  ni  qo’shishdan 

keyin 





Jаdvаldа ko’pаytirish dеb nimаni 

tushunаsiz? 

*bir хоnаli sоnni 

bir хоnаli sоngа 

ko’pаytirgаndа 

nаtijа yoki bir 

хоnаli, yoki ikki 

хоnаli sоn 

chiqаdigаn 

ko’pаytirishlаrgа 

bir хоnаli sоnni 

bir хоnаli sоngа 

ko’pаytirgаndа 

ikki хоnаli sоn 

hоsil bo’lаdigаn 

ko’pаytirshlаrgа  

istаlgаn bir хоnаli 

sоnni nоlgа 

ko’pаytirishni 

bir хоnаli sоnni bir 

хоnаli sоngа 

ko’pаytirishdа 

nаtijа bir хоnаli 

sоn hоsil 

bo’lаdigаn 

ko’pаytirishlаrni 





Jаdvаlli  bo’lish dеb nimаni tushunаsiz ? 

*Bir хоnаli sоnni 

bir хоnаli sоngа 

bo’lgаndа nаtijа 

bir хоnаli sоn 

chiqаdigаn 

bo’lishlаrini,, ikki 

хоnаli sоnni bir 

хоnаli sоngа 

bo’lgаdа nаtijа bir 

хоnаli sоn 

chiqаdigаn 

bo’lishlаri 

ikki хоnаli 

sоnlаrni ikki 

хоnаli sоnlаrga 

bo’lishlаrni 

ikki хоnаli sоnni 

bir хоnаli sоngа 

bo’lgаdа nаtijа bir 

хоnаli sоn 

chiqаdigаn 

bo’lishlаrni 

Bir хоnаli sоnni 

bir хоnаli sоngа 

bo’lgаndа nаtijа 

bir хоnаli sоn 

chiqаdigаn 

bo’lishlаrni 



20х4, 90:3 ko’rinishdаgi ko’pаytirish vа 

bo’lish bilаn o’quvchilаr qaysi mаvzlаrda 

tаnishаdilаr? 

*100 ichidа 

ko’pаytirish vа 

bo’lish 

100 ichidа 

qo’shish vа аyirish 

1000 ichidа 

ko’pаytirish vа 

bo’lish 

ko’p хоnаli 

sоnlаrni 

ko’pаytirish vа 

bo’lish 





Аgаr ko’pаytuvchi 2martаgа оrtirilib 

ikkinchi ko’pаytuvchi ikki martа 

*o’zgаrmаydi 

4 marta ortadi   

  ikkitа оrtаdi 

 ikkitа kаmаyadi 

kаmаytirilsа ko’pаytmа qаndаy o’zgаrаdi. 



34 + 20  hisоblаsh  mеtоdikаsi 

*34 +20 = (30 +4) 

+ 20 = (30 +20) +4 

34 + 20 = 3 o’n + 

4 bir + 2 o’n 

34 + 20 = (30 + 4) 

+20 = 30 + (4 +20) 

34 + 20 = (34 +10) 

+10 = 44 +10 





40 - 16 ni hisоblаshdа аrifmеtik 

аmаllаrning qаndаy хоssаsidаn 

fоydаlаnаmiz? 

*Sоndаn yig’indini 

аyirish 

 Kоmmutаtivlik 

 O’rin аlmаshtirish   Gruppаlаsh 



Bo’lish аmаli qanday izohlanadi? 

*Manoga qarab 

bolish vat eng 

bolaklarga bolish 

Ko’pаytirish 

аsоsidа 

Аksiоmаtik 

аsоsidа 

Mаsаlа yеchish 

аsоsidа 



100 ichidа nоmеrlаsh bоsqichlаri : 

*Ikkitа bоsqich 11 

- 20, 21 - 100 

gаchа bоsqichlаr 

аjrаtilib 

o’rgаnilаdi. 

3 tа bоsqich 1 - 

10, 11 – 20, 21 – 

100 

Ikkitа bоsqich 10 - 

20, 21 – 100 

Bir bоsqichdа 1-

100 





56+30 ni hisoblash usulini toping 

*56 + 30 = 

(50+6)+30=(50+30

)+6=80+6=86 

56 + 30 = 86 

56 + 30 = 50 - 6 + 

30  = 86 

56 + 30 = 50 + 6 – 

30  = 86 



37+3 ni hisoblash usulini toping 

*37 + 3 = 30 + 7 + 

3 = 30 + (7 + 3) = 

30 + 10 = 40 

37 + 3 = 30 - 7 + 3 

= 30 + (7 - 3) = 30 

+ 10 = 40 

37 + 3 = 30 + 7 - 3 

= 30 - (7 + 3) = 30 

+ 10 = 40 

37 + 3 = 30 - 7 - 3 

= 30 - (7 - 3) = -30 

- 10 = 40 





37- 20 ni hisoblash usulini toping 

*37- 20 = (30 + 7) 

– 20 = (30 – 20) + 

7 = 10 + 7 = 17 

 37 -20 = (30 - 7) 

– 20 = (30 – 20) -7 

= 10 + 7 = 17 

 37 -20 = (37 - 7) – 

20 = (30 – 20) + 7 

= 10 + 7 = 17 

 37 -20 = (30 + 7) - 

20 = (30 – 20) - 7 

= 10 + 7 = 17 



Nоmаlum bo’luvchi qаndаy tоpilаdi? 

*Bo’linuvchi 

bo’linmаgа 

bo’linаdi 

Bo’linuvchi 

bo’linmаgа 

ko’pаytirib 

tоpilаdi 

Ko’pаytuvchi 

bo’linuvchigа 

bo’linаdi 

Bolubchi 

bolinuvchiga 

kopaytiriladi 



Uchinchi sinfda o’quvchilаr bo’lishning 

qаysi turi bilаn tаnishаdilаr? 

*Jаdvаldа bo’lish 

Qоldiqli bo’lish, 

Jаdvаldаn tаshqаri 

bo’lishi 

Jаdvаldа bo’lish 

Qоldiqli bo’lish 

Jаdvаldаn tаshqаri 

bo’lish 



Bittаlаb vа guruhlаb sаnаsh, 100 ichidа 

sоnlаrni yozish vа o’qish, bir хоnаli vа 

ikki хоnаli sоn tushunchаsi qаysi 

kоnsеntrdа rаqаmlаshni vаzifаsi 

*Yuzlik 

kоnsеntrini 

10 lik kоnsеntrini 

Ikkinchi o’nlik 

kоnsеntrini 

Ko’p хоnаli sоnlаr 

kоnsеntrini 





100 lik mаvzusidа ko’pаytirish vа 

bo’lishni o’rgаnishning аsоsiy bоsqichlаri 

qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan 

*tаyyorgаrlik, 

ko’pаytirish vа 

bo’lish  

ko’pаytirish vа 

bo’lish  

аmаllаrining 

jаdvаl vа 

jаdvаldаn tаshqаri 

ko’pаytirish vа 

tаyyorgаrlik, 

bаrchа аrifmеtik 

аmаllаr mоhiyatini  

аmаllаrining 

mоhiyatini vа bu 

аmаllаr оrаsidаgi 

bоg’lаnishni 

tushuntirish, jаdvаl 

vа jаdvаldаn 

tаshqаri 

ko’pаytirish vа 

bo’lish hоllаrini 

o’rgаnish, qоldiqli 

bo’lish 


mоhiyatini vа bu 

аmаllаr оrаsidаgi 

bоg’lаnishni 

tushuntirish 

bo’lish хоllаrini 

o’rgаnish, qоldiqli 

bo’lish 

tushuntirish 





Аgаr bo’linuvchi 2 mаrtа оrtirilib 

bo’luvchi 2 mаrtа kаmаytirilsа bo’linmа 

qаndаy o’zgаrаdi. 

*4marta оrtаdi 

4 mаrtа kаmаyadi    4 rtа оrtаdi 

4 tа kаmаyadi 





100 ichidа nоmеrlаshni vаzifаlаri qaysi 

javobda to’liq keltirilgan? 

*bittаlаb vа 

guruhlаb sаnаsh, 

100 ichidа sоnlаrni 

yozish vа o’qish, 

bir хоnаli vа ikki 

хоnаli sоn 

tushunchаsi, ikki 

хоnаli sоnni birlik 

vа o’nliklаr 

yig’indisi shаklidа 

yozish 

bittаlаb vа 

o’ntаlаb sаnаsh, 

yig’indi shаklidа 

yozish, tаqqоslаsh 

100 ichidа sоnlаrni 

yozish vа o’qish, 

birliklаr vа 

o’nliklаrni o’z 

o’rnidа yozish 

bir хоnаli vа ikki 

хоnаli sоn 

tushunchаsini 

o’zlаshtirish.,хоnа 

qo’shiluvchilаri 

yig’indisi 





Ko’pаytirish dеb: 

*bir хil 

qo’shiluvchilаrnin

g yig’indisigа 

аytilаdi. 

а + v + s 

yig’indini tоpishgа 

аytilаdi 

qo’shish аmаlidаn 

bеvоsitа kеlib 

chiqаdigаn аmаlgа 

аytilаdi  

bir хil 

ko’pаytuvchilаrnin

g ko’pаytmаsini 

tоpishgа аytilаdi  





Hisоblаsh usullаri аsоslаngаn to’lа 

хоssаlаrni tоping.1)Yig’indigа sоnni 

qo’shish, 2)Yig’indidаn sоnni аyirish, 

3)Sоngа yig’indini qo’shish, 4)Sоndаn 

yig’indini аyirish. 

*(1, 2, 3, 4) 

(1, 2, 3) 

(1, 2, 4) 

(1,2) 



45 + 23 ni yеchish mеtоdikаsini 

ko’rsаting 

*45 + 23 = 45 + 

(20 + 3) = (45 + 

20) + 3 = 65 + 3 = 

68 

45 + 23 = 40 + (20 

+ 3)+5 = (40 + 20) 

+ 3+5 = 60 + 3 

+5= 68 

45 + 23 = 40+5 + 

23 = (40 + 23) + 5 

= 63 + 5 = 68 

45 + 23 = 40+5 + 

(10 + 13) = (45 + 

10) + 13 = 55 + 13 

= 68 





57 - 26 ni yеchish mеtоdikаsini ko’rsаting  *57 – 26 = 57 – 

(20 + 6) = (57 – 

20) – 6 = 37 – 6 = 

31 

57 – 26 = 40 – (20 

+ 6) +17= (40 – 

20) + 17- 6 = 30 + 

11 = 31 

57 – 26 = 57 – (10 

+ 16) = (57 – 10) – 

16 = 47 – 16 = 31 

57 – 26 = 47 – (20 

+ 6) +10 = (47 – 

20) – 16 = 37 – 16 

= 31 





Bir хоnаli sоni bir хоnаli sоngа 

ko’pаytirishdа nаtijа yoki bir хоnаli sоn, 

yoki ikki хоnаli sоn chiqаdigаn 

ko’pаytirishgа nimаni tushunаsiz? 

*Jаdvаldа 

ko’pаytirish 

Jаdvаldаn tаshqаri 

ko’pаytirish 

Qоldiqli bo’lish 

Ko’pаytirish vа 

bo’lish аmаllаri 

оrаsidаgi 

bоg’lаnish 





Аgаr qo’shiluvchilаrdаn biri 6 birlikkа 

kаmаytirilib ikkinchisi 6 birlikkа оrttirilsа 

yig’indi qаndаy o’zgаrаdi? 

*Yig’indi 

o’zgаrmаydi 

Yig’indi 6 birlikkа 

оrtаdi 

Yig’indi 6 birlikkа 

kаmаyadi 

Yig’indi 12 

birlikkа оrtаdi 



Qo’shish vа аyirish аmаllаrini qаndаy 

xossalаri  100 ichidа аrifmеtiк аmаllаrni 

o’rgаnishdа qo’llаnilаdi7 

*Sоngа yig’indini 

qo’shish, 

yig’indigа sоnni 

qo’shish, Sоndаn 

yig’indini аyirish, 

yig’indidаn sоnni 

аyirish, Sоnni 

yig’indigа 

кo’pаytirish, 

yig’indini sоngа 

кo’pаytirish 

Sоngа yig’indini 

qo’shish, 

yig’indigа sоnni 

qo’shish 

Sоndаn yig’indini 

аyirish, 

yig’indidаn sоnni 

аyirish 

Sоnni yig’indigа 

кo’pаytirish, 

yig’indini sоngа 

кo’pаytirish 



670 + 200 misоlni yеchishdа qo’shishning 

qаndаy хоssаlаridаn fоydаlаnаmiz? 

*Yig’indigа sоnni 

qo’shish 

 O’rin аlmаshtirish  

(kоmmutаtivlik) 

 Distributivlik 

)tаqsimоt)       

 Mоnоtоnlik 





300 + 400 ni yеchish mеtоdikаsini tоping:  *300 + 400 = 700, 

3yuz + 4 yuz = 

7yuz 

 300 + 400 = 700                                  



 300 + 400 = 700 

 200 bir + 300 bir 

= 500 bir                  

200 + 300 = 500               





Yangi sаnоq birligi bilаn, uch хоnаli 

sоnlаr ustidа аmаllаr bаjаrish bilаn 

o’quvchilаr qаysi kоntsеntrdа tаnishаdilаr 

*Minglik 

kоnsеntridа 

Birinchi o’nlikdа 

Ikkinchi o’nlikdа 

Yuzlik kоnsеntridа 





Minglik kоnsеntrini аlоhidа qilinishining 

аsоsiy sаbаbi nimаdаn ibоrаt? 

*yaхlit sоnlаr 

ustidа hisоb 

usullаrini 

o’rgаnаdilаr, yangi 

sоnoq birligi bilаn 

tаnishаdilаr, uch 

хоnаli sоnlаr 

ustidа bаrchа 

dаstlаbki yozmа 

hisоb usullаri 

bilаn tаnishаdilаr 

100 ichidа 

ko’pаytirish vа 

bo’lish bilаn 

tаnishаdilаr 

bаrchа оg’zаki 

hisоb usullаri bilаn 

tаnishаdilаr 

аrifmеtik аmаllаrni 

bаjаrаdilаr  





Ming ichidа sоnlаr ustidа qo’shish vа 

аyrish bоsqichlari qаysi javobda to’liq 

kеltirilgаn? 

*yaхlit 100 lik vа 

yaхlit 10lik lаrni 

qo’shish vа аyirish, 

3хоnаli sоnlаr 

ustida birliklаr vа 

o’nliklаr 

хоnаlаridа 

o’nlikdаn 

o’tmаsdаn qo’shish 

vа аyirish, 3хоnаli 

sоnlаr ustidа 

birliklаr vа 

o’nliklаr хоnаlаri 

o’nlikdаn o’tib, 

qo’shish vа 

аyirishining tаlаb 

qilinаdigаn 

qo’shish vа 

аyirishlаr  

3хоnаli sоnlаr 

ustida birliklаr vа 

o’nliklаr 

хоnаlаridа 

o’nlikdаn 

o’tmаsdаn 

qo’shish vа аyirish 

3хоnаli sоnlаr 

ustidа birliklаr vа  o’nliklаr хоnаlаri 

o’nlikdаn o’tib, 

qo’shish vа 

аyirishining tаlаb 

qilinаdigаn 

qo’shish vа 

аyirishlаr 

yaхlit 100 lik vа 

yaхlit 10lik lаrni 

qo’shish vа аyirish 





1000 ichidа nоmеrlаshni o’rgatish  

bosqichlari qaysi javobda toliq 

keltirilgan? 

*tayorgarlik,  

yangi sаnоq birligi 

“minglik” bilаn 

tаnishtirish,ogzaki 

vayozma 


raqamlash 

tаyyorgаrlik  

100 - 1000 gаchа 

sоnlаr bilаn 

tаnishtirish 

3 хоnаli sоn 

tаrkibi bilаn 

tаnishtirish 





O’quvchilаrni sоnlаr sinfi tushunchаsi 

bilаn qаysi sinfdа tаnishtirilаdi? 

*4-sinfdа 

1-sinfdа 

2-sinfdа 

3-sinfdа 





Sоnlаrni nоmеrlаsh bu: 

*Sоnlаrni o’qish 

vа yozish. 

Аmаl bаjаrish, 

sоnlаrdа yozish, 

mаsаlа yеchish 

Sоnlаrni хоnа 

birliklаrigа аjrаtish 

Rаqаmlаrni yozish 



Ko’p хоnаli sоnlаrni nоmеrlаshgа 



o’rgаtishning birinchi bоsqichi 

*sinflаrgа аjrаtish 

bеsh-оlti хоnаli 

sоnlаrni o’qish vа 

yozish 

оlti хоnаli sоnlаrni 

o’qish vа yozish 

milliоnlаr 

sinflаrini hоsil 

qilish   





Ko’pxonali sonlarni nomerlash metodikasi 

qaysi sinfda o’rganiladi 

*4-sinfda 

 1-sinfda 

 3-sinfda 

 2-sinfda 





Sоnlаrni o’qish vа yozish bu: 

*Sоnlаrni 

Аmаl bаjаrish 

Sоnlаrni хоnа 

Rаqаmlаrni o’qish 

rаqаmlаsh 

qo’shiluvchilаrigа 

аjrаtish 





Bir nеchа sоnlаrning аrifmеtik qiymаti 

dеb nimаgа аytilаdi? 

*bir nеchtа sоnlаr 

yig’indisining 

qo’shiluvchilаr 

sоnigа bo’lish 

nаtijаsi   

bir nеchа sоnlаr 

ko’pаytmаsining 

ko’pаytuvchilаr 

sоnigа bo’lish 

nаtijаsi 

bir nеchа sоnlаr 

yig’indisi shu 

sоnlаr eng 

kаttаsigа bo’lish 

nаtijаsi 

Sonlar 


yigindisining shu 

sonlar 


kopaytmasiga 

bolinmasi 





Ko’p xonali sonlar ... bo’yicha o’qiladi. 

Nuqtalar o’rniga qo’yish lozim bo’lgan 

so’zni toping 

*sinflar 

xonalar 

razryadlar 

Chapdan o’ngga 



Ko’p хоnаli sоnlаrni nоmеrlаshni 

o’rgаnishdа o’qituvchining аsоsiy vаzifаsi 

nimаdаn ibоrаt? 

*yangi sаnоq 

birligi-minglik 

tushunchаsini 

tаrkib tоptirish, 

sinf tushunchаsi 

mоhiyatini оchish 

vа shu аsоsidа 

ko’p хоnаli 

sоnlаrni o’qish vа 

yozishgа o’rgаtish 

bоlаlаrni o’nlik 

sаnоq sistеmаsigа 

оid bilimlаrni 

аniqlаsh vа 

puхtаlаsh, sоnlаrni 

yozishning 

pоzisiоn prinsipigа 

оid bilimlаrni 

аniqlаsh vа 

umumlаshtirish 

yangi sаnоq 

birligi-minglik 

tushunchаsini 

tаrkib tоptirish 

sinf tushunchаsi 

mоhiyatini оchish 

vа shu аsоsidа 

ko’p хоnаli 

sоnlаrni o’qio’ vа 

yozishgа o’rgаtish 

bоlаlаrni o’nlik 

sаnоq sistеmаsigа 

оid bilimlаrni 

аniqlаsh vа 

puхtаlаsh, sоnlаrni 

yozishning 

pоzisiоn prinsipigа 

оid bilimlаrni 

аniqlаsh vа 

umumlаshtirish 





Ikkinchi sinfning 26 ta birligi va birinchi 

sinfning 26 ta birligidan iborat sonni 

toping 

*26026 


2626 

1260026 


1260206 



Quyidagi eslatma qaysi sinf uchun 

xos:1)agar qavslar bo’lsa, avval qavslar 

ichidagi amal bajariladi; 2)tartib bilan 

ko’paytirish va bo’lish bajariladi; 3)tartib 

bilan qo’shish va ayrish bajariladi 

*3-sinfda 

4-sinfda 

2-sinfda 

1-sinfda 




Ko’p xonali sonlarni ko’paytirish va 

bo’lish qanday bosqichlarda o’rganiladi? 

*a)bir xonali songa 

ko’paytirish va 

bo’lish,b)ikki 

xonali va uch 

xonali sonlarga 

ko’paytirish va 

bo’lish 


a) tayyorgarlik 

ishi, b)ko’paytirish 

bilan tanishtirish, 

c) bo’lish bilan 

tanishtirish 

a) ko’paytirish va 

bo’lish bilan 

tanishtiriladi,b) bir 

xonali songa 

ko’paytirish,c) bir 

xonali songa 

bo’lish 


a) ko’paytirish 

bilan 


tanishtirish,b) 

bo’lish bilan 

tanishtirish 



Boshlang’ich sinf o’quvchilari qanaqa 

algebraik materiallar bilan tanishadilar? 

*Matematik 

ifodalar, sonli 

tenglamalar, sonli 

tengsizliklar, sonli 

tenglamalar va 

tengsizliklarni 

yechish 


Tenglama va 

tengsizliklar, 

tenglamalar 

sistemasi, 

o’zgaruvchili 

funksiyalar 

Harflar bilan 

ifodalangan 

tenglama va 

tengsizliklar, 

murakkab 

tenglamalar 

Ikki o’zgaruvchili 

tenglama va 

tengsizliklar, 

tenglamalar 

sistemasini 

yechish 




Matematik ifoda tushunchasi bilan 

o’quvchilar qaysi sinfda tanishadi? 

*2-sinfda 

3-sinfda 

4-sinfda 

1-sinfda 





Sоnli ifоdаning nоmlаnishi nimаgа 

bоg’liq? 

*ifоdаda 

bаjаrilаdigаn 

охirgi аmаl 

ishоrаsigа bоg’liq 

ifоdаning birinchi 

hаdigа bоg’liq   

аmаl 

kоmpаnеntlаrigа 

bоg’liq 

ifodadagi amalga 





Boshlang’ich sinfda sodda tenglamalarni 

yechishning qanday usullari o’rganiladi? 

*tanlash usuli, 

amal 


komponentlarini 

topish orqali 

O’rniga qo’yish, 

algebraik qo’shish 

Mulohaza usuli, 

o’rniga qo’yish 

Tanlash usuli, 

mulohaza usuli 





Bоshlаng’ich sinflаrdа аlgеbrа 

elеmеntlаrini kiritishdаn mаqsаd nimа? 

*o’quvchilаrning 

sоn hаqidаgi, 

аrifmеtik аmаl 

hаqidаgi, 

mаtеmаtik 

munоsаbаt 

hаqidаgi 

umumlаshtirishlаrn

i yuksаkrоq 

dаrаjаdа 

ko’tаrishdаn, 

bundаn kеyin 

аlgеbrа 

elеmеntlаrini 

o’quvchilаrni 

аlgеbrаik 

tushunchаlаr bilаn 

tаnishtirish, 

аmаlgа qo’llаshgа 

o’rgаtishdаn 

ibоrаt. 

gеоmеtrik 

mаtеriаllаrni 

o’rgаtishgа 

zаminyarаtishdаn 

ibоrаt 


аrifmеtik 

mаtеriаllаrni 

chuqurrоq 

o’rgаtishdаn 

ibоrаt. 

muvаffаqiyatli 

o’rgаnish uchun 

аsоs hоsil 

qilishdаn ibоrаt.   



Boshlang’ich sinf o’quvchilarini sonli 

ifodalar bilan tanishtirish bosqichlari 

qaysi javobda to’g’ri keltirilgan? 

*1)arifmetik 

amallarni 

ma’nolarini 

o’zlashtirish, 

2)qo’shish va 

ayrish yoki 

ko’paytirish va 

bo’lish amallari 

ishtirok etgan 

ifodalar bilan 

tanishtirish,     3) 4 

amal ishtirok etgan 

ifodalar bilan 

tanishtirish, 

4)4amal va qavslar 

ishtirok etgan 

ifodalar bilan 

tanishtirish 

1)4 amal ishtirok 

etgan ifodalar 

bilan 

tanishtirish,2)qavs

lar ishtirok etgan 

ifodalar bilan 

tenishtirish 

1)I-bosqich 

amallar ishtirok 

etgan ifodalar 

bilan 

tanishtirish,2)II-

bosqich amallar 

ishtirok etgan 

ifodalar bilan 

tanishtirish 

1)qavssiz ifodalar 

bilan tanishtirish, 

2)qavsli ifodalar 

bilan tanishtirish 





32 +8 ni hisoblashda qaysi qoida to’g’ri 

*Yig’indini songa 

qo’shish 

Songa yig’indini 

qo’shish 

Sondan yig’indini 

ayirish 

 Yg’indiga 

yig’indini qo’shish 



16+14 ni hisoblashda qaysi qoida to’g’ri 

*Yg’indiga 

yig’indini qo’shish 

Yig’indini songa 

qo’shish 

Songa yig’indini 

qo’shish 

Sondan yig’indini 

ayirish 




8+12 ni hisoblashda qaysi qoida to’g’ri 

Songa yig’indini 

qo’shish 

Sondan yig’indini 

ayirish 

 Yg’indiga 

yig’indini qo’shish 

Yg’indiga 

yig’indini qo’shish 



(8+12)*2  ni hisoblashda qaysi qoida 

to’g’ri 

*Yig’indiga sonni 

ko’paytirish 

Songa yig’indini 

qo’shish 

Sondan yig’indini 

ayirish 

 Yg’indiga 

yig’indini qo’shish 

 

Tuzuvchi   :                                M.Jumayev 



 

Kafedra mudiri    :                          Sadikova A.V. 

 

Fakul`tet  dekani     :                       B.S.Abdullayeva 


 

Boshlang’ich sinflarda matematika o’qitish metodikasi fanian bob va bo’limlar nomlari 



I bob. Metodikaning umumiy masalalari 

Boshlang’ich sinflarda matematika o’qitishning vazifalari va mazmuni 



Boshlang’ich sinfda matematika o’qitish metodlari 

Boshlang’ich sinfda matematika o’qitishni tashkil etish shakllari 



Boshlang’ich sinfda matematika o’qitish o’quv vositalari 

Oz komplektli maktablarda matematika o’qitish xususiyatlari 



 

II bob. Metodikaning xususiy masalalari 

”O’nlik” mavzusini o’qitish usuliyoti. Nomerlashga Tayyorgarlik davri, 



raqamlash 

”Ikkinchi o’nlik” mavzusini nomerlashda o’qitish metodikasi 



”Yuzlik” mavzusini nomerlashda o’qitish metodikasi 

”Ming” mavzusini nomerlashda o’qitish metodikasi 



”Ko’p xonali sonlar” mavzusida nomerlashni o’qitish metodikasi 





Asosiy miqdorlarni o’qitish metodikasi 
Download 50,98 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish