T. X. Boltayev, Q. Raxmonov, O. M. Akbarov geoaxborot tizimining ilmiy asoslari o’quv qo'llanma Toshkent 2019

Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
 
 
 
60 
 
past  darajada  olinadi  (1:100  dan  1:10000  gacha).  Koʻpincha  bunday  kartalar 
ishchi  kartalar  hisoblanadi.  Kichik  miqyosdagi  kartalarda  obyektlar  kichikroq 
koʻrinishda  boʻlib,  odatda  davlatlar,  viloyatlar  yoki  global  masshtabda  boʻladi  
(1:100000  dan  1:5000000  gacha).  Koʻpincha  siyosiy  kartalar  yoki  global 
miqyosdagi  oʻzgarishlar,  yoki  biron-bir  hodisani  tasvirlashda  kichik  masshtabli 
kartalar  qoʻllaniladi.  Katta  va  kichik  masshtabli  kartalarning  sonlari  turlicha 
koʻrsatilgan.  Bundan  tashqari,  odatda  1:500000  masshtabli  kartadan  ajratib 
olingan  1:25000  li  karta  kichik  masshtabli    kartadan  ajratilgan  katta  masshtabli 
karta deb ham yuritiladi.  
Geoaxborot  tizimida  ma’lumotlarni  toʻplashda  va  kelgusida  ularni 
foydalanuvchiga  yetkazib  berishda  sifatli  ko’rsatib  bera  olish  muhim  ahamiyat 
kasb  etadi.  Koʻrsatib  bera  olish  xususiyatlari  jumlasiga  kiruvchi  aniqlik 
(accuracy),  GATga  koʻra  tiniqlik  (inglizcha 
resolution, 
ruscha 
разрешение
 
soʽzidan olingan) muhim  xususiyatdir. Bu sifat, oʻz navbatida, fazoviy, spektral 
va  vaqtli  boʻlimlarga  boʻlinadi.  Masofadan  zondlashda  qoʻllaniladigan  barcha 
sensorlar mana shu uch sifat koʻrsatkichlari doirasida ish olib boradi va ma’lumot 
saqlanish  hajmi,  qayta  ishlash  jarayoni  hamda  toʻlqin  uzunligiga  qarab  bu  uch 
boʻlimda sensorlar ishlatilishi ham oʻzgarib turadi.