T. X. Boltayev, Q. Raxmonov, O. M. Akbarov geoaxborot tizimining ilmiy asoslari o’quv qo'llanma Toshkent 2019

Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
 
 
 
233 
 
Demak,  yuqorida  biz  ISO  standartlariga  qisqacha  toʻxtalib  oʻtdik  va  endi 
esa  nima  uchun  xalqaro  standartlashtirish  geoaxborot  tizimida  zarurligini 
tushunib olishimiz kerak bо’ladi.  
ISO  tashkilotida  turli  xil  qoʻmitalar  faoliyat  koʻrsatadi  vа  ular  turli 
sohalarga  mas’ul  hisoblanadi.  Bu  qoʻmitalarda  ishchi  guruhlar  tashkil  etilgan 
boʻlib,  ular  yangi  standartlarni  yaratish  bilan  shugʻullanadi.  Shunday 
qoʻmitalardan biri ISO/TC /211/
 
Geographic Information/Geomatics qoʻmitasidir.  
ISO/TC/211/Geographic 
Information/Geomatics 
qoʻmitasida 
turli 
standartlar ishlab chiqiladi va asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:  

 
raqamli geografik axborot tizimida standartlashtirish ;  

 
yer joylashuvi bilan bevosita yoki bilvosita bo gʻliq 
standartlashtirishni joriy etish.   
Standartlar  turlicha  boʻlishi  mumkin.  Masalan,  geografik  axborot  tizimi 
uslubi,  ma’lumotlar  bazasi  vositalari  va  xizmatlari  (tushuncha  va  tamoyillarni 
hisobga  olganda),  ma’lumot  yigʻish,  qayta  ishlash,  tahlil  qilish,  ma’lumot  olish 
imkoniyati,  tasvirlash  va  ma’lumotlarni  turli  foydalanuvchilarga  yetkazish 
kabilar.  
Axborot  texnologiyalaridagi  mavjud  standartlarni  umumlashtirish  vа 
ma’lumotlarni  iloji  boricha  ma’lum  bir  qolipga  keltirish  orqali  maxsus  jarayon 
tashkil etiladi.  
Hozirgi  kunda  geoaxborot  tizimidagi  standartlarni  quyidagi  xalqaro 
tashkilotlar oʻz ish faoliyatlarida ishlatadilar:  

 
Yerni  kuzatuvchi  sun’iy  yoʻldoshlar  boʻyicha  qoʻmita  (CEOS,  Committee  оf 
Earth Observation Satellites); 

 
Raqamli  geoaxborot  boʻyicha  ishchi  guruh  (DGIWG,  Digital  Geographic 
Information Working Group); 

 
ВМТ  ning  xalqaro  oziq-ovqat  va  qishloq  xoʻjalik  tashkiloti  (FAO,  Food  and 
Agriculture Organization of the United Nations); 

 
Xalqaro geodezistlar federatsiyasi (FIS, International Federation of Surveyors);  

---