T. X. Boltayev, Q. Raxmonov, O. M. Akbarov geoaxborot tizimining ilmiy asoslari o’quv qo'llanma Toshkent 2019

2.  Yer  hisobini  yuritish  bo‘yicha  ma’lumotlar  tizimi. 
Yer  hisobi 
qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishini ixtisoslashtirishda juda katta ahamiyatga ega. 
Birinchi  navbatda,  yer  hisobida  yuqori  aniqlik  bo‘lishi  zarur.  Buning uchun  yer 
hisobini  yer  turlariga,  jumladan,  haydalma  yerlar,  ko‘p  yillik  daraxtzorlar, 
pichanzorlar,    yaylovlar  va  bo‘z  yer  turlariga  bo‘lingan  holda  olib  borish  talab 

---

 
Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
 
 
 
193 
 
qilinadi.  Qishloq  xo‘jaligi  mahsulotlari  yetishtiruvchi  subyektlarda  yer  hisobini 
yuritish  bo‘yicha  olingan  ma’lumotlar,  quyidagi  vazifalarni  bajarishda  muhim 
hisoblanadi: 
- hisob qilinadigan hudud uchun barcha mavjud plan-xarita materiallarini 
olish, bir tizimga keltirish va tahlil qilish; 
-  zarur  bo‘lgan  birlamchi  ma’lumotlar  va  plan-karta  materiallarini  olish 
maqsadida tasvirga olish hamda kuzatuv bo‘yicha dala qidiruv ishlarini o‘tkazish; 
- hisob qilinadigan barcha yerlar o‘lchamlarini, sifat holatini, taqsimlanish 
va foydalanish holatini aniqlash; 
-  maxsus  yer  hisobining  elektron  kartalarini  tayyorlash  va  matn 
hujjatlariga birlamchi yozuvlarni kiritish; 
- yer fondi tarkibini yer toifalari, yerdan foydalanuvchilar, mulkdorlar va 
yer turlari bo‘yicha aniqlash, yerlarni ma’muriy birliklar (tuman, shahar, viloyat, 
respublika) bo‘yicha sifat jihatidan tavsiflash. 
Demak,  yuqorida  qayd  etilgan  yer  hisobi  ishlarini  bajarish  natijasida 
olingan ko‘rsatkichlar asosida ma’lumotlar tizimi yaratiladi.