T. X. Boltayev, Q. Raxmonov, O. M. Akbarov geoaxborot tizimining ilmiy asoslari o’quv qo'llanma Toshkent 2019

Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
 
 
 
150 
 
 
5.12-rasm.
 Zamonaviy plotter 
(Manba: Internet)
 
Grafoqurilma  tasvirni      chizish  bloki      yordamida      tasvirlaydi.    Qurilma 
kompyuterga  USB,  parallel  yoki  SCSI  interfeysi  orqali  bogʻlanadi.  Birinchi 
plotterlarning  ishlash  tamoyili  qogʻozni  roliklar  yordamida  siljitib,  maxsus  pero 
yordamida 
X
 va 
Y
 koordinata boʻylab chizish va yana bir tamoyili esa  hisoblash 
mashinasi orqali boshqariladigan sharli  pero yordamida chizish boʻlgan. Bunday 
plotterlarning kamchiligi shundan iborat ediki, bosma uchun katta oʻlchamda joy 
kerak  boʻlar  edi.  Afzalligi  –  kartaga  tushiriladigan  obyektlar  koordinatalarining 
aniqligi  osonlikcha  tushirilar  edi.  Keyinchalik  bu  qurilma  maxsus  har  xil 
qalinlikdagi  va  rangdagi  chiziqlarni  chizishga  moʻljallangan  perolar  toʻplamiga 
ega kasseta bilan jihozlandi.  
Qulay plotterlarni Hewlett Packard va Tektronix 1970- yillarning oxirlariga 
kelib  ishlab  chiqara  boshladi.  1980-  yillarning  oxirida  XP  7470  modelida  har 
tomonlama  ixcham  va  qulay  plotterlar  ishlab  chiqarila  boshlandi. Hozirgi kunda 
eng  koʻp  foydalaniladigan  plotterlar  turkumiga  lazerli  va  xotiraga  ega  boʻlgan 
plotterlar kiradi.  
Grafoqurilmaning turlari: 

 
rulonli yoki planshetli; 

 
peroli, boʻyoqli va elektrostatik; 

 
vektor va rastr. 
 

---