T. X. Boltayev, Q. Raxmonov, O. M. Akbarov geoaxborot tizimining ilmiy asoslari o’quv qo'llanma Toshkent 2019

Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
 
 
 
148 
 
birgalikda ishlatilishi mumkin, bunda rastrdan vektor modelga oʻtish algoritmidan 
yoki aksincha, vektordan rastrga oʻtish algoritmidan foydalaniladi.  
 
5.11-rasm.
 Rastr format ustidan bajarilgan vektor amallar  
(Manba: Internet)
 
Ma’lumotlarning  vektor  modeli  barcha  fazoviy  rastr  modellar  ustidan 
tuziladi. Bular ma’lumotlarni saqlashni osonlashtiradi, tizim xotirasida kam joyni 
egallaydi va shu bilan birga vaqtni tejaydi. Obyektning vektor modeli nuqtalarni 
toʻgʻri  chiziqlar,  egri  chiziqlar  va  siniq  chiziqlar  bilan  bogʻlash  usulida  amalga 
oshiriladi.  Maydonli  obyektlar  –  areallar  chiziqlar  jamlanmasi  orqali  tuziladi 
(5.11-rasm). 
Ma’lumotlarni  rastr  modellashtirish  nisbatan  oson  boʻladi,  bunda  butun 
obyekt  oʻzaro  bogʻliq  boʻlgan  fazoviy  katakchalarda  tasvirlanadi.  Obyektning 
rastr  modelidagi  har  bir  yacheyka  oʻlchami  boʻyicha  bir  xil, lekin  tavsifi  (rangi, 
zichligi) boyicha har xil boʻladi.  
Agar vektor model u yoki bu obyekt qayerda joylashganligi haqida axborot 
bersa,  rastr  model  hududning  u  yoki  bu  nuqtasida  nima  joylashganligi  haqida 
axborot  beradi.  Bu  rastr  modelning  asosiy  ustunligi  boʻlib,  yuzaning  uzluksiz 
tasvirlanishini koʻrsatadi. Rastr modelda ikki  oʻlchamli fazoviy element – piksel 
ishlatiladi.  Piksellarning  birlashgan  va  tartiblangan  jamlanmasi  rastrni  tashkil 
etadi,  bu  esa,  oʻz  navbatida,  karta  yoki  geoobyekt  modelini  tasvirlaydi.  Vektor 
model binar va kvazibinarga bogʻliq.  

---